Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1911, Síða 28

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1911, Síða 28
30 dóm í 48. kap. þingskþ.1) skyldi sá maóur, er annan hafði fengið dæmdan sekan (fjörbaugsmann eða skógarmann), beiða »eftir dóma« að Lögbergi goða þann, er sá seki er í þingi með, nefna féránsdóm eftir hinn seka; einnig skal hann (sá er dóms beiðir) á undan spyrja að Lögbergi að heimilisfangi hins seka og að þingfesti nans, ef hann veit eigi áður. Ef hann beiðir goðann í öðrum stað en að Lögbergi, þá skal hann segja til að Lögbergi2). I hinni áðui nefndu frásögn í Bms., 6. kap. er skýrt frá því að morguninn eftir að dómar höfðu verið úti til sókna stendur sækj- andi í einni sökinni, sem dómur hafði verið sagður upp í um nótt- ina, upp að Lögbergi og talar hátt: »Hér varð maður sekr í nótt, er Ospakr heiter, í Norlendinga dóme, um víg Vala. En þat er at segia til sektarmarka hans, at hann er mikell vexte ok karlmann- legr; hann hefer brúnt hár ok stór bein i andlite, suartar brýnn, miklar hendr, digra legge, og allr hans vöxtr er afburðar mikell, ok er madr en glæpamannlegste«3). Sagan lætur sækjandann (Odd Ofeigs- son) lýsa hér dóminum, ekki segja hann upp orðrétt, og segja til sektarmarka hins seka, en sækjandinn (Oddur) hafði einmitt unnið málið. Samkvæmt frásögninni á undan stóð hér raunar nokkuð sér- staklega á, verjandinn hafði nefnilega ekki verið við er dómur þessi var dæmdur og upp sagður, og flestir eða allir gengnir frá dóminum og engin frétt farið af þessu um nóttina. Hér er um skóggangssök að ræða, og þegar maður var dæmdur sekur skógamaður, virðist mikil þörf hafa vcrið á að segja frá þvi í heyranda hljóði að Lög- bergi og »segja til sektarmarka hans«, segja einkenni á hinum seka, segja til nafns hans, sakar og sektar, og lýsa útliti hans. Þennan dag mátti, samkvæmt því sem áður var sagt, lýsa sök að Lögbergi í fimtardóm á hendur dómendum er gengið höfðu til véfangs; en ekki voru slíkar sakir þær einu er lýsa mátti á þriðju- daginn í fimtardóm: »scal lysa idag oc amorgen. enda er rett aNan dag vico oc ín þriðia ef þeir ero rumhelgir« (þingskþ. 44. kap.4); eru hér og upp taldar allar sakir er koma skyldu í fimtardóm og eru þær flestar einmitt sakir er gerast við fjórðungsdómana, ljúg- ') Kb. I., 84. bls. *) Lik ákvæði viðv. féránsdómi og hversu hans skal beiða eru endurtekin i þingskþ. 69. k , Kb. I. 120, á eftir ýmsum ákvæðum viðv. vorþinguuum, og enn einu sinni i þingskþ. 62. k., Kb. I. 112, á eftir ákvæðunum viðv. leiðarþingum; þar stend- ur að „queðia Bcal ferans doms at þinglavsnom Goða þaN er sa er i þingi með er secr er orðinn11, en þó mun hafa átt aður, skilst oss, að beiða goða nefna menn i féránsdóminn eins og tekið er fram i 48. og 69. k. þingskþ. s) Zwei Isl. Gresch. ‘) Kb. I., 78. bls.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.