Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1914, Blaðsíða 42

42
vinstri kinn og með hægri hendi undir olnboga vinstri
handar, skikkju hefir hann á herðum og um sig, og er
skaut hennar lagt yfir hægri framhandlegg. Steinn
þessi kom upp úr kirkjugarðinum í Görðum á Akra-
nesi; efnið er þursaberg og finst þessi tegund þess sum-
staðar í sjávarbökkum nálægt Grörðum. Virðist vera
frá miðöldunum. Afhentur af fornmenjaverði.
6245. 12/s Handklœði (manutergium) úr hvítu lérefti, 1. 76 em., br.
um 25 cm., alt útsaumað með hvítum léreftssaum með
hinni mestu snild og þannig að 15 bekkir eru yfir þvert
handklæðið og sinn uppdrátturinn og, að nokkru leyti,
saumurinn á hverjum bekk, 2 jafnvel með tvennskon-
ar saum hvor; uppdrættirnir eru »a la greque«, tiglar,
ferhyrningar, rúður og krákustigir. — Við endana eru
bekkir með silkisaumi, nú bleikum og blágrænum, og
má spretta þeim frá er handklæðið er þvegið; við þá
er fest mjóu kögri. Handklæði þetta er kirkjulegt og
er frá Stað á ölduhrygg (Staðarstað); það hefir verið
notað við handþvott presta í messunni í katólskum sið
og er víst frá 16. öld. — í vísitatium Finns byskups
Jónssonar (1759) og Stgr. byskups Jónssonar (1831) er
handklæði þetta nefnt »Corporalsklútur« og »Kaleiks-
klútur«, en upprunalega hefir það eigi verið haft sem
slíkur dúkur.
6246. — Dúkur eða tjald hálft, sem altarisdúkurinn nr. 5900 (frá
Hraungerði) er að eins bútur (fjórðungur) af, sbr. Árb.
1910, bls. 86. Er þetta efri helmingur tjaldsins eftir
miðmyndinni að dæma, en hinar myndirnar snúa hverj-
ar fyrir sig út að næsta jaðri. Tjald þetta hefir verið
að lengd (hæð) 250 cm. og að breidd 220 cm., nú vant-
ar af því neðri fjórðunginn hægra megin og 35 cm.
breiða skák vinstra megin utan af hinum neðra fjórð-
unginum, að mestu leyti alla, en sá fjórðungur er hinn
fyrnefndi bútur, nr. 5900. Á miðju tjaldinu hefir verið
stór blaðakrans, um 80 cm. að þvermáli og hefir hann
innilukt fjórar myndir: Sköpun Evu, gifting vorra fyrstu
foreldra, syndafall þeirra, og að líkindum ennfremur
brottrekstur þeirra úr Paradís, en þá mynd vantar.
Blaðakrans þessum halda uppi tveir englar, er standa
hvor til sinnar hliðar við hann. Út frá þessum mið-
myndum á fjóra vegu hafa verið fjórar myndir í minnni
blaðakrönsum og áletran í hring um hvern þeirra, alls