Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1999, Page 118

122
ARBOK FORNLEIFAFELAGSINS
gert úr gullmagninu í námunni. Breyman verkfræðingur hikaði samt ekki
við að leggja til að rannsóknum og undirbúningsvinnu verði haldið
áfram.Til að komast að fullnægjandi niðurstöðu þurfi meiri tækjakost og
víðtækari rannsóknir. I greininni er fullyrt að þegar sé búið að leggja eina
milljón gullmarka í framkvæmdina og þurfa muni annað eins áður en
frumrannsóknum sé lokið. Hollendingarnir séu tilbúnir að leggja fram
þetta fé.
Síðan segir: „Nokkrir menn hafa verið við vinnu í Miðdal í alt vor.
En þeir hafa verið alt of fáir til þess að verkinu miði nokkuð verulega
áfram. Hvað veldur töfmni? ... Eftir því sem næst verður komið hefir
þeim námumönnum engar hindranir verið lagðar í götu frá yfirvald-
anna hendi. Gildandi lög gefa heldur enga átyllu til þess að svo verði
gert. Almenningsálitið mun og vera á sama máli.” Morgunblaðið full-
yrðir hins vegar að hollenska félagið hafi ekki enn fengið í hendur þau
skilríki sem forsvarsmenn þess telji nauðsynleg til að leggja fram fé til
vinnslunnar.35
Þetta voru síðustu fréttirnar af Miðdalsnámunni. Tryggvi Einarsson
fullyrðir að Þjóðveijarnir hafi orðið að gefa vinnsluna upp á bátinn þegar
þýsk yfirvöld breyttu markinu til að vinna bug á óðaverðbólgunni
1923.36 Steingrímur J. Þorsteinsson segir að sýnishornin hafi verið svo
misjöfn að gæðum að Þjóðverjarnir hafi gefist upp.37 Af ævisögu Einars
Benediktssonar eftir Guðjón Friðriksson er þó ljóst að ýmis konar
klúður hefur ekki síður átt þátt í að námaævintýrinu lauk.38 Tryggvi
Einarsson segir og frá því að 1938 hafi sömu aðilar og stóðu að Arcturusi
haft samband við íslensk stjórnvöld og sótt um leyfi til námuvinnslu en
fengið neitun. Þeir hafi svo enn haft samband við Guðmund Einarsson
eftir heimsstyrjöldina en ekkert varð af framkvæmdum.39
Þjóðverjarnir voru þó ekki þeir einu sem höfðu trú á Miðdalsnám-
unni. Þann 26. júní árið 1928 skrifar Einar Benediktsson Matthíasi
Rohde og Co. í Hanrborg bréf þar sem hann segir meðal annars að ís-
lenskt fjármálalíf sé að verða tilbúið undir tæknibyltingu og hægt sé að
nota gullið í Miðdal sem grunn að traustri bankastarfsemi í Reykjavík og
öðrum bæjum á Islandi.40
En lítum að lokum á námuna sjálfa. Hún er eins og áður sagði í gili
sem Seljadalsá hefur grafið. Flest mannvirkin eru á eystri bakka árinnar.
Þar hafa íslensku jarðfræðingarnir fundið nokkrar leitarholur frá fyrri til-
raunum og ein göng sem eru uppistandandi (göng A) og op annarra sem
fallin eru saman eða full af jarðvegi en þau eru nokkru fyrir sunnan göng
A, ofar í hlíðinni. A vestari bakka árinnar eru göng B. Þar hafa fyrri gull-