Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.07.1883, Side 54

I9a
hjá kaupniönnum ; þá vildu þeir eigi taka eins mikið
af fiski og lýsi eins og landsmenn vildu og gátu látið.
Varð því, þegar svo á stóð, fiskrinn einatt ónýtr, því
að hús vantaði til að geyma hann í, enn lýsinu varð
að hella niðr, þar eð nœgar tunnur vóru eigi til. þ>rátt
fyrir þetta kærðu hörkramarar það fyrir konungi ná-
lægt 1755, að íslendingar væri mjög latir við sjósókn.
Af þessum orsökum var það, að konungr bauð lög-
mönnum, að þeir skyldi á alþingi leggja fyrir sýslu-
menn, að senda árlega skýrslu, staðfesta með þingvitn-
um, um það, hvernig menn sœkti sjó. Skyldi þeir leggja
sektir á þá, er ílla sækti sjóinn. Atti þetta að hvetja
menn til kappsmuna og ástundunar í að stunda þenna
dýrmæta og mikilvæga atvinnuveg. Enn ráðstöfun
þessi átti að eins að vera til bráðabirgðar, því um leið
bauð konungr Magnúsi Gríslasyni lögmanni, enn til hans
var bréf þetta ritað, að gera uppástungur um endrbætr
á fiskiveiðum landsmanna. Menn skyldi nú hafa ætl-
að, að kaupmenn hefði ekkert látið vanta, er þurfti
til góðs sjávarútvegs. Enn það var öðru nær enn svo
væri. 1757 var sett nefnd manna til að ransaka ágrein-
ing milli kaupmanna og Skúla landfógeta Magnússon-
ar, og kom það þá í ljós, að ekki fengist hjá þeim
timbr, er nýtlegt væri í árar og væn skip, svo sem 8
æringa. Önglar og færi er þeir fiAtti, væri lýtt nýt, enn
hamp vantaði í veiðarfæri. f>egar svo var ástatt með
öllu móti sem nú hefir verið talið, var engin furða þó fiski-
veiðunum hnignaði og að þær væri í alla staði í bág-
bornu ástandi, enda fundu nú helztu menn landsins og
stjórnin sjálf til þess, að svo var í raun og veru1.
Um miðja 18. öld var Skúli Magnússon orðinn
hér fógeti. Hann var stórhuga og framkvæmdarsamr
og þá á bezta skeiði. Hann sá ljóst eymd lands-
I) Lovs. f. ísl. I., 98—100. 276.