Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1899, Side 92

Eimreiðin - 01.01.1899, Side 92
92 gjört oss neina hugmynd um þennan feiknahita, þvi að mesti hiti, sem vér þekkjum úr daglega lífinu, er ekki nema hér um bil 1500°, og nægir hann til að bræða járn, stál og alla málma, nema hvíta- gull (platínu). Það er með rafmagnsstraumum að menn framleiða svo mikinn hita, í svo nefhdum »rafmagnsofnum«, en vandinn er að fá eitthvert efni í ofninn, sem ekki brenni eða bráðni. Sumir ofnar eru úr kalki, svo sem rafmagnsofn sá, sem Moissan hefur búið til fyrir skömmu Flestir málmar gufa upp í honum eins og vatn við suðu. Hitinn þar er líkastur þvi, sem menn ætla að sé i hinu glóandi gufuhvolfi umhverfis sólina, enda eru þar lika margir málmar í gufulíki. Hita þennan má nota til margs, t. d. til þess að hreinsa málma. Þegar kolefni er hitað í rafmagnsofni, hrífur það til sin alt súrefni, sem það nær til; nú er »leirjörð« samband af málmi þeim, er heitir »almín« (aluminium) og súrefni; sé því kol og leirjörð látin saman í rafmagnsofninn, sameinast kolefnið súrefninu úr leirjörðinni, en eftir verður hreint almín; þetta er ákaflega þýðingarmikið, því almín verður sjálfsagt aðal- málmur 20. aldarinnar, eins og járnið hefur verið málmur 19. aldar. Það er meira til af almini en járni á jörðunni, og það hefur marga kosti fram yfir járn; það er miklu léttara í sér og ryðgar ekki. En gallinn er sá, að hingað til hefur það verið alt of dýrt; en eftir að menn fundu þessa nýju aðferð til að vinna það, hefur verð þess lækkað mjög, og menn vona, að það verði enn þá ódýrara seinna meir. Með þessari sömu aðferð má og vinna marga aðra málma, sem hingað til hefur verið mjög orðugt að fá. Kolefni getur og í rafmagnsofninum sameinast ýmsum öðrum efnum, og myndast við það merkileg efnasambönd, er menn hafa eigi þekt áður. Sem dæmi þess má nefna kísilkol (carborundum). Þau mynd- ast, ef kol og sandur (kisilsandur) eru látin saman í ofninn, helzt með dálitlu af salti. I sandinum er bæði súrefni og kísill, og sameinast kolefni báðum, þannig að samband kolefnis og súrefnis (kolsýra) gufar burt, en samband kolefnis og kísils (kísilkol) verður eftir. Kísilkol eru mjög hörð og eru þvi notuð til þess að fægja harða gimsteina o. fl. Kolefni og kalk getur og sameinast í raf- magnsofninum, en kalk er samsett af súrefni og kalkefni (calcium); nokkuð af kalefninu sameinast súrefninu (brennur) og gufar burt, en sumt sameinast kalkefninu og myndast þá kolakalk (calciumcar- bid). Sé vatn látið drjúpa á kolakalk, myndast lofttegund, sem
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120

x

Eimreiðin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.