Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1899, Qupperneq 92

Eimreiðin - 01.01.1899, Qupperneq 92
92 gjört oss neina hugmynd um þennan feiknahita, þvi að mesti hiti, sem vér þekkjum úr daglega lífinu, er ekki nema hér um bil 1500°, og nægir hann til að bræða járn, stál og alla málma, nema hvíta- gull (platínu). Það er með rafmagnsstraumum að menn framleiða svo mikinn hita, í svo nefhdum »rafmagnsofnum«, en vandinn er að fá eitthvert efni í ofninn, sem ekki brenni eða bráðni. Sumir ofnar eru úr kalki, svo sem rafmagnsofn sá, sem Moissan hefur búið til fyrir skömmu Flestir málmar gufa upp í honum eins og vatn við suðu. Hitinn þar er líkastur þvi, sem menn ætla að sé i hinu glóandi gufuhvolfi umhverfis sólina, enda eru þar lika margir málmar í gufulíki. Hita þennan má nota til margs, t. d. til þess að hreinsa málma. Þegar kolefni er hitað í rafmagnsofni, hrífur það til sin alt súrefni, sem það nær til; nú er »leirjörð« samband af málmi þeim, er heitir »almín« (aluminium) og súrefni; sé því kol og leirjörð látin saman í rafmagnsofninn, sameinast kolefnið súrefninu úr leirjörðinni, en eftir verður hreint almín; þetta er ákaflega þýðingarmikið, því almín verður sjálfsagt aðal- málmur 20. aldarinnar, eins og járnið hefur verið málmur 19. aldar. Það er meira til af almini en járni á jörðunni, og það hefur marga kosti fram yfir járn; það er miklu léttara í sér og ryðgar ekki. En gallinn er sá, að hingað til hefur það verið alt of dýrt; en eftir að menn fundu þessa nýju aðferð til að vinna það, hefur verð þess lækkað mjög, og menn vona, að það verði enn þá ódýrara seinna meir. Með þessari sömu aðferð má og vinna marga aðra málma, sem hingað til hefur verið mjög orðugt að fá. Kolefni getur og í rafmagnsofninum sameinast ýmsum öðrum efnum, og myndast við það merkileg efnasambönd, er menn hafa eigi þekt áður. Sem dæmi þess má nefna kísilkol (carborundum). Þau mynd- ast, ef kol og sandur (kisilsandur) eru látin saman í ofninn, helzt með dálitlu af salti. I sandinum er bæði súrefni og kísill, og sameinast kolefni báðum, þannig að samband kolefnis og súrefnis (kolsýra) gufar burt, en samband kolefnis og kísils (kísilkol) verður eftir. Kísilkol eru mjög hörð og eru þvi notuð til þess að fægja harða gimsteina o. fl. Kolefni og kalk getur og sameinast í raf- magnsofninum, en kalk er samsett af súrefni og kalkefni (calcium); nokkuð af kalefninu sameinast súrefninu (brennur) og gufar burt, en sumt sameinast kalkefninu og myndast þá kolakalk (calciumcar- bid). Sé vatn látið drjúpa á kolakalk, myndast lofttegund, sem
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120

x

Eimreiðin

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.