Eimreiðin - 01.09.1912, Blaðsíða 52

208
gert tilraunir á sjálfum sér og reynt að láta smá-krabbameinsbita
vaxa undir hörundinu; en tilraunir þessar hepnuðust ekki, og eins
fór með svipaðar tilraunir á dýrum.
Á þessu hefir mikil breyting orðið á síðustu tímum, og
mönnum hefir nú tekist að yfirflytja krabbamein á mýs og rott-
ur og fleiri dýr. I hinum stóru og auðugu rannsóknarstofum í
Evrópu og Ameríku nota menn nú þúsundir af músum og rott-
um til vísindalegra ratinsókna á krabbameini, er hafa veikina á
ýmsum stigum hennar. Ætla mætti, að þessi veslings tilraunadýr
þjáðust mikið í þarfir vísindanna, en svo virðist þó ekki vera.
Mýsnar haga sér náttúrlega, leika sér í klefum sínum, éta græðgis-
lega og hlaupa og stökkva innan um búrin, alveg eins fjörlega
og heilhrigðar mýs. Rottur og mýs fæða og unga og annast þá,
þótt þær hafi stór krabbameinsæxli. Við nákvætnari athugun má
sjá, að þetta er ekki svo undarlegt, því að jafnvel menn þjást
oft mjög lítið fyr en á síðustu stigum krabbameinsins, og þján-
ingarnar geta oft verið nauðalitlar alt fram í andlátið. En af til-
raunadýrunum eru flest drepin, áður en sjúkdómurinn er orðinn
svo magnaður, að sár séu dottin á æxlin; en þá fara krabba-
meinssjúklingar vanalega fyrst að taka mikið út. Pað má því með
fullkominni vissu staðhæfa, að dýratilraunir þessar séu engin
þrælameðferð eða skepnuníðsla, eins og oft hefir verið haldið
fram.
Pað var amerískur vísindamaður, prófessor Loeb frá Pensyl-
vaníu, sem fyrstum manna tókst að yfirflytja krabbamein frá
sjúkri rottu á hraustar. Seinna hafa svipaðar tilraunir hepnast
bezt á músum, einkum á hvítum músum; yfirflutningurinn getur
þó ekki átt sér stað nema milli dýra af sömu tegund, en tekst
aftur aldrei milli fjarskyldari dýra.
Prófessor Loeb hefir einnig gert margvíslegar tilraunir og
rannsóknir viðvíkjandi vexti og vaxtaraðferð krabbameins. Hann
tók litla krabbameinsbita og lét þá vaxa undir húð tilraunadýrs-
ins, og athugaði svo nákvæmlega, hvað úr varð bitunum, og
komst að raun um, að þeir urðu aldrei valdandi neinna nýrra
meinsemda í holdi dýrsins, en einmitt sá bitinn, sem hann hafði
yfirflutt, dafnaði og óx í hinum nýja jarðvegi, ef svo má að orði
kveða. Við smásjárannsóknir á hinum yfirfluttu krabbameinsbitum
sá hann, að miðhluti þeirra dó af kolbrandi, en út við rendurnar,
þar sem þeir lágu upp við frumlur tilraunadýrsins, hélzt lífið við