Eimreiðin - 01.09.1912, Blaðsíða 14

170
Fornmenn trúðu því, að til væru dökkar dísir og bjartar og
þær eru enn þá til. Eg get nefnt 9 dísir bjartklæddar, sem reyna
altaf að bæta fyrir uslaverk hinna. Pær heita svo: Hógvœrð,
Iðm, Atorka, Góðviid., Sdttfýsi, Sanngirni, Alúð Umhyggja og
Ættjarðardst. Hún er fyrir þeim öllum.
Ég hugsa mér ættjarðarástina eins og konu — eins og göf-
uga kenslukonu, sem tekur börnin á kné sér, og laðar þau til
náms, kennir þeim lífsspeki og lifnaðarhætti. Ég geri til hennar
miklar kröfur. Ég ætlast til, að hún haldi unglingunum í landinu,
°g ger> rnenn úr þeim, drengina vöðvastælta og vinnugefna,
stúlkurnar sællegar og blómamiklar og fúsar til að gegna skyld-
um sínum, þegar þær þroskast.
Og ég hugsa mér ættjarðarástina eins og volduga húsfreyju,
sem ræður yfir mannmörgu heimili. Hún þarf að vera fær um
að miðla málum, þegar misklíð verður í bænum og draga hugina
saman. En hún þarf einnig að eiga í fari sínu skörungsskap, vold-
uga heilaga reiði, þegar þörfin krefur að rekinn sé ósóminn úr
bænum — burt af þjóðarheimilinu. —
Ættjarðarástin er bæði ung og gömul, — hún er nálæg í
tímanum og fjarlæg í sögunni. Ég get bent á hana í námunda,
alstaðar, þar sem þjóðin er að drengilegu starfi, með höndum
eða huga, á sjó og landi, út á andnesi og inn í afdal. Hún er
alstaðar, þar sem hjón eiga arineld og jörðin er ræktuð. Og hún
er hvarvetna, þar sem barist er við örðugleikana og aldrei lagt á
flótta, þó að iharðni að og kólni um<s-.
Og ég get bent á hana í fjarlægðinni — í landi endurminn-
inganna, þar sem Porgeir Ljósvetningagoði stóð á þúsund ára
þinginu og sagði upp lögin, til þess að friðnum yrði ekki sundur-
skift í landinu.
Stundum er örðugt að þekkja sundur sanna ættjarðarást og
falska. Falskonan er leikin í þeirri list, að villa mönnum sjónir
og fleka þá með bragðvísi. En þó er hægt að þekkja þær að, ef
vel er gætt að framferði þeirra. Berum saman t. d. ættjarðarást
Éorgeirs á þingi og eins höfuðblaðsins okkar, sem sagði síðast
liðið sumar þessi dæmalausu orð: