Eimreiðin - 01.05.1914, Qupperneq 7

83
draga aö okkur útlendar tegundir, þarf aö rannsaka og gera tii-
raunir með innlendar jurtir. Hver veit t. d. nema af melnum íslenzka,
sem til skamms tíma hefir verið hirt af kornið (og er ef til vill
gert ennþá), megi framleiða tegund, sem betur borgi sig að rækta,
en að kaupa útlent korn?
Margar tegundir matjurta og aldina mun mega rækta á ís-
landi, sé rétt að farið. T. d. má telja víst, að hið vilta eplatré,
sem í Noregi vex ósáið alt norður í Prándheim, þrífist á Islandi.
Tré þetta ber að sönnu súr og lítt æt epli, en það eru komnar
af því ótal tegundir, sem bera góð epli, og ágrætt á rót þess
má láta vaxa langtum viðkvæmari tegundir. Nú má vera, að ein-
hver spyrji, hvort það skifti nokkru, hvort rækta mætti lítils-
háttar af eplum á Islandi. Pví er að svara, að það skiftir
talsverðu, þó eigi væri meira en það, að hver bóndi fengi
nokkra fjórðunga, og þó eplin væru óæt nema í mat. Edíson
heldur því fram, að því meiri fjölbreytni sem höfð sé í matar-
hæfi, því íjölbreyttara verði hugsanalífið; og þó hann sjálfsagt
hafi rangt fyrir sér í þessu, þá er víst, að nokkur tilbreytni í
matarhæfi, frá því, sem nú tíðkast hjá almenningi, mundi auka
hin almennu lífsþægindi, í stuttu máli sagt: gera æfina betri.
Alt óskaðlegt, sem gerir lífið fjölbreyttara á einhvern hátt eða
eykur lífsgleðina, er til góðs.
9. HÖFUM VIÐ EFNI Á PESSU?
Nú má vera að einhver segi, þegar hingað er kominn lestur-
inn: Höfum við efni á því, að gera tilraunir þessar? Já, það
höfum við. Pað mætti fremur spyrja að því, hvort við hefðum
ráð á því, að gera þær ekki. Ef landssjóður hefir ekki ráð á því,
að veita fé til þeirra fyrirtækja, sem miða að því, að auka þjóð-
arauðinn, þá hefir hann yfir höfuð að tala ekki ráð á neinu.
Eigi all-litlu af landssjóðsfé er varið gersamlega til einskis.
Skal hér eitt dæmi nefnt, og það er jarðabótaverðlaunin. Það
er almannafé, sem alveg fer til ónýtis; þvíefþað borgarsig
ekki fyrir bóndann, að gera jarðabæturnar, nema hann
fái nokkra aura úr landssjóði fyrir hvert unnið dags-
verk, þá er svo lítil framför í jarðabótinni, að það
sannarlega borgar sig ekki fyrir landssjóð, að verð-
launa hana.
Khöfn í jan. 1914.
ÓLAFUR FRIÐRIKSSON.