Eimreiðin - 01.05.1914, Síða 42

Ég ímynda mér, að allar fornþjóðir hafi haft að meira eða
minna leyti skýra trú á guðlega opinberun. Babýlóningar trúðu
því, að alt, sem bar við á jörðunni, væri skuggsjá-myndir
himneskra viðburða. En á hinn bóginn er kvartað yfir því í
babýlónskum sálmi, að enginn fái full skil fyrir skoðun guðanna
á góðu og illu. Beir trúðu á opinberun, en þeim þótti hún eigi
ljós, að því er siðfræði snertir.
Gyðingdómur og kristindómur telja sig sérstaka guðlega op-
inberun, en neita því ekki, að guð hafi opinberast öðrum. Páll
segir: »Pað, er vitað verður um guð, er augljóst á meðal þeirra
(heiðingjanna), því að guð hefir birt þeim það« (Róm i. 19).
Djúpvitrustu hugsanir mannanna standa í sérstöku sambandi við
guð.
Opinberanir þær, er þeir Hammúrabí og Móse byggja lög
sín á, verða að skoðast í ljósi lífsreynslunnar og sögunnar, svo
hægt sé að sjá, hvort þær séu það, sem þær þykjast vera.
Lítum fyrst á mennina, sem taka á móti opinberuninni.
Móse beygir sig djúpt fyrir guði, gengur sjálfur til hliðar og læt-
ur guð tala. Hammúrabí er stórorður, hrósar sjálfum sér, stór-
virkjum sínum og viturlegum lögum. Hér eru tvær ólíkar af-
stöður gagnvart guðdómnum.
Líti menn á efni laganna, þá finna menn hjá Hatnmúrabí
hyggilegar og góðar hugsanir. En Móselögin bera fram fyrir
samvizkuna vitnisburð, sem er meiri en mannlegt mál.
I Assúrbanípals-bókasafni eru brot af Hammúrabí-lögum í
eftirriti. Mörg eftirrit virðast hafa verið tekin af lögunum. Og
stóri steinninn er líklega fyrirmyndar-eintak af eftirritum þessum.
Pað er því eigi framar ólíklegt, að Jósva hafi látið rita á steina
eftirrit af Móse-lögum Qós. 8. 32).
Hammúrabí-lögin hafa sjálfsagt verið kunn eigi að eins í Ba-
bel, heldur og umhverfis í öðrum löndum, alla leið vestur að
hafi. Abraham og hinir ættfeðurnir virðast hafa haft lög. Sum
atriði í sögu þeirra minna á það. Hammúrabí segir í 146. gr.:
»Maður nokkur hefir tekið sér konu og hún hefir gefið mannin-
um þernu, og þernan hefir átt barn. Pernan telur sig jafna hús*
móður sinni. Húsmóðirin má ekki selja hana fyrir peninga, sakir
þess að þernan hefir átt barn. En húsmóðirin skal setja þræls-
merki á hana og telja hana með ambáttum.« Petta minnir á
Söru og Hagar og virðist hafa verið lög í húsi Abrahams.