Morgunblaðið - 23.01.2001, Blaðsíða 52

Morgunblaðið - 23.01.2001, Blaðsíða 52
UMRÆÐAN 52 ÞRIÐJUDAGUR 23. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ MIKIÐ er rætt og skrifað um Reykjanes- brautina Ekki að ástæðulausu. Hvert hryllingsslysið eftir annað með hörmuleg- um afleiðingum. Það fyrsta og eina sem mönnum dettur í hug er að tvöfalda akreinar til að koma í veg fyrir þessar hræðilegu hörmungar. Sérhver dauði skilur eftir sig blæðandi tilfinningasár hjá vinum og vanda- mönnum í mislangan tíma. Hjá sumum ævi- langt. Slys á fólki skil- ur eftir sig örkuml, oftast varan- legt. Það er svo undarlegt með okkur Íslendinga að við keyrum eins og siðmenntað fólk þegar við erum undir stýri erlendis en um leið og við erum lent á fósturjörðinni hleypur einhver djöfull í okkur og við keyrum eins og vitleysingar á ofurhraða, hugsunarlaust. Við sjáum ekki umferðarmerki né virðum. Því miður er ekki hægt að breyta þessum hugsanagangi á svipstundu þó það sé í raun æðsta ósk sérhvers manns. Þess vegna er það ekki raunhæft eða einhliða vörn hér á landi að tvö- falda akreinar. Það kallar á hraðari akstur, fleiri framúrkeyrslur og tíð- ari slys. Flest verða þau til við framúrakst- ur í hraðakstri, menn sofna undir stýri eða eru undir áhrifum vímuefna. Þetta kemur ekki til með að breyt- ast við fleiri akreinar. Slysum mun því stór- lega fjölga. Það er ein- faldlega rökrétt miðað við óbreytt aksturlag. Öll erum við að hugsa um þessi mál til að koma í veg fyrir slysin eingöngu því að eitt mannslíf er dýrmætara í okkar huga en þeir peningar sem í stækkunina fara. En hvað er þá til ráða? Eftir því sem ég hugsa meira um þessi mál þá er það mín sannfæring að brautin eins og hún er í dag ræð- ur við þá umferð sem um hana fer nema á annatímum, þá myndast þrengsli við inn- og útkeyrslur hjá byggðakjörnum og það þarf að laga hvort sem er. Ég held að svarið við þessu núna sé að byggja akrið á milli brautanna alla leið. Það lokar fyrir fram- úrakstur, ef þú blundar undir stýri þá rekst þú í járnið og vaknar áður en þú veldur slysi en dómgreind- arlausir vímuvesalingar eru hvar sem er jafnhættulegir. En hvað um hraðann? spyrja menn. Því er til að svara að lágmarks- hraði ætti að vera 90 km á klst. Há- markshraði 100 km á klst. Hraðar þarf enginn að fara og hægar ekki heldur þannig að akstursskussar valda ekki óþægindum. Ég geri mér grein fyrir því að sumt fólk á erfitt með að aka á 90 km hraða en það ætti einfaldlega ekki að hafa þjóð- vegarskírteini heldur bæjar- og borgarskírteini. Margir sem keyra hægt keyra sjaldan á sjálfir en fá mjög oft á sig aftanákeyrslur eða bílar eru stöðugt að þeytast fram úr þeim með fyrrgreindum afleiðing- um. Þeir eru í raun stórhættulegir slysa- og tjónavaldar og ættu ekki að hafa þjóðvegaskírteini af örygg- isástæðum. Ekki þarf að taka fram að hrað- ann þarf að minnka niður við byggðavegi og inn- og útkeyrslur. Þessi breyting er sú eina sem verulega getur fækkað slysum nið- ur í algjört lágmark öðrum en þeim sem virðast vera af ásetningi. Slíkt fólk heldur áfram að keyra út í hraun eða fara fram úr hægra meg- in á mölinni með óhjákvæmilega hörmunglegum afleiðingum. Það ættu allir að geta sætt sig við þennan hraða án þess að þurfa að fara fram úr næsta bíl og kennir okkur einnig að keyra á öðrum þjóðvegum sem ekki eru síður vara- samir. En hvernig á þá að hafa eftirlit með að farið sé eftir þessum settu reglum? Ég er mjög hrifinn að þeim varn- aðarljósum sem blikka ef ekið er of hratt og einnig eiga þau að geta sýnt ef einhver ekur of hægt. Um leið eru teknar myndir af þeim seku. Það ætti að raða upp þessum ljósum með hæfilegu millibili og hafa þau tengd við umferðarlög- reglubíla sem eru þarna á ferðinni svo þeir geti gripið inn í jafnóðum og sektað af karlmennsku. Gætu verið í skúr á sitt hvorum enda. Þessi framkvæmd kostar aðeins brot af tvöföldun en mér finnst pen- ingarnir skipta hér engu máli þegar við erum að tala um mannslíf. Það er einnig kostur við þessa hugmynd að hægt er að fram- kvæma hana strax í vetur og kom- ast hjá þeim dauðaslysum sem verða næstu 4 til 5 árin meðan verið er að malbika þessar dauða- og þjáningarbrautir Er það ekki þess virði? Tvöföldun á dauðaslysum Reynir Þorgrímsson Umferðin Hraðann, segir Reynir Þorgrímsson, þarf að minnka niður við byggðavegi og inn- og útkeyrslur. Höfundur er framkvæmdastjóri. ÞAÐ eru ekki mörg ár síðan að velferð Ís- lendinga byggðist öll á svávarútvegi. Vissu- lega skiptir sjávarút- vegur íslenska þjóð enn afar miklu máli og er enn grundvöllur vel- ferðarþjóðarinnar. Það hefur verið ánægjulegt að sjá á hvern hátt við höfum nýtt hráefni úr sjónum betur en við gerðum fyrr. Það hef- ur einnig verið ánægjulegt að skynja á hvern hátt þjóðin hefur nýtt og neytt fiskafurða sem töldust fyrir fáeinum árum óætar og verð- lausar afurðir. Hvað er það sem m.a. hefur valdið þessari byltingu? Einn þáttur í þessu er hið umdeilda kvótakerfi, með kostum sínum og göllum, sem á þarna stóran þátt. Annað sem allt of sjaldan er rætt um og bent á eru íslenskir mat- reiðslumenn. Þeir hafa laðað fram rétti úr íslenskum afurðum, bæði úr sjávarfangi og íslenskum landbún- aðarafurðum að heimsathygli hefur vakið. Matreiðslumeistarar og forsvars- menn íslensks landbúnaðar hafa þróað með sér um margt merkilegt og gott samstarf þó enn megi gera margfalt betur. Hins vegar hefur íslenskur sjáv- arútvegur ekki nýtt sér krafta þess- ara meistara enn sem komið er sem vera skyldi. Norðmenn hafa fyrir löngu gert sér grein fyrir verðmæti því sem felst í norskum matreiðslumeistur- um. Forsvarsmenn Norsks sjávar- útvegs hafa nýtt sér krafta norskra matreiðslumeistara til fullnustu. Hvar sem norskar fiskafurðir eru kynntar í heiminum eru norskir matreiðslumeistarar alls staðar í fararbroddi. Er það e.t.v. þess vegna sem fólk sér norskan lax víða um heiminn t.d. bæði á matsölustöð- um og í matvöruversl- unum í New York svo dæmi séu nefnd? Ég var á dögunum að borða á norsku veit- ingahúsi, einmitt fisk frá Noregi. Þegar ég hafði lokið við matinn, stóð á diskinum, ,,Norskur fiskur fram- reiddur af norskum matreiðslumönnum“. Er ekki kominn tími til að íslenskir fisk- framleiðendur nýti krafta íslenskra kokka á erlendri grund? Þótt ég hrósaði hér sam- starfi Klúbbs mat- reiðslumeistara og Íslensks land- búnaðar, þurfum við að gera enn betur. Það er þyngra en tárum taki að ekki tókst í tíma að ganga svo frá hnútunum að íslenskt lambakjöt yrði sem aðalréttur í einni virtustu og glæsilegustu keppni í heiminum sem fram fer í dag og á morgun í Lyon í Frakklandi, en keppnin heit- ir Bocuse d’Or. Ég gerði ítrekaðar tilraunir til þess að aðstoða íslenska matreiðslumenn til þess að lamba- kjöt yrði sem aðalréttur í þessari keppni. En kerfið okkar var of sein- virkt. Þetta kostaði Íslenskan land- búnað aðeins litlar 10 milljónir sem eru smáaurar miðað við þá 40 millj- arða sem við höfum varið til útflutn- ings á lambakjöti frá árinu 1960. Nútíminn byggist á hraða tölvu- tækninnar. Því miður verður lamba- kjötið í keppninni frá Frakklandi en ekki Íslandi. En við megum aldrei aftur láta svona tækifæri fram hjá okkur fara aftur. Í Boucuse d’Or keppninni keppa 22 sérvaldir mat- reiðslumeistarar á heimsmæli- kvarða og dæmin sanna að aðalrétt- ur keppninnar hefur alltaf náð sérstökum vinsældum á þeim veit- ingahúsum sem keppendurnir vinna á. Ekki dugar að leggjast í þung- lyndi yfir því þótt þessi orrusta hafi tapast. Við eigum að gleðjast yfir því að nú í annað sinn keppir Ís- lendingur í Bocuse d’Or í þessari keppni, hann heitir Hákon Már Örvarsson, yfirmatreiðslumaður á Hótel Holti. Fyrir tveimur árum keppti Sturla Birgisson yfirmat- reiðslumaður á Perlunni. Nú er að sjá hvernig okkar maður stendur sig. Matvælaframleiðendur, hvort heldur er í landbúnaði eða í sjávar- útvegi, verða að nýta sér þann töframátt markaðssetningar sem felst í starfi Klúbbs matreiðslu- meistara. Látum ekki gömul mistök síðustu áratuga í markaðssetningu íslenskra landbúnaðarafurða er- lendis koma í veg fyrir það. Ég er sannfærður um að áður en langt um líður opnast enn fleiri dyr fyrir ís- lenskt lambakjöt sem hágæðavöru á erlendri grund, þegar hefur opnast glufa í þeim útflutningi. Umræðan um kúariðu erlendis, innflutning til Íslands á erlendum kjötafurðum undirstrikar og vekur enn frekari athygli Íslendinga og annarra þjóða á því hve heilnæma matvöru ís- lenskir bændur framleiða hvort heldur er kjötmeti, grænmeti eða mjólkurvara. Á sama hátt er ís- lenskur fiskur í sérflokki. Nýtum þau tækifæri sem framleiðsla þess- ara vara gefur. Nýtum krafta ís- lenskra matreiðslumeistara og kjöt- iðnaðarmanna í markaðssetningu þessara verðmæta. Nýtum krafta íslenskra matreiðslumeistara í útflutningi matvöru Ísólfur Gylfi Pálmason Matreiðsla Er ekki kominn tími til, spyr Ísólfur Gylfi Pálmason, að íslenskir fiskframleiðendur nýti krafta íslenskra kokka á erlendri grund? Höfundur er alþingismaður. EINHVERN tíma í vetur ræddi ég við Magnús Jónsson veð- urstofustjóra um at- hugun sem ég hefði gert á því hvernig vindaspár á landinu stæðust. Mér taldist svo til að á allt að því tveimur af hverjum þremur veðurstöðvum væri vindhraðinn að jafnaði fyrir neðan það bil sem spáð hefði verið hverju sinni. Magnús tók þessu vel, og í framhaldi af því setti hann upp ábend- ingu til manna sinna um að gæta að þessu vandamáli. Þetta var myndarlega gert. Ekki bar það þó neinn árangur í spán- um. Þegar það kom í ljós taldi ég rétt að setja smágrein í Morgun- blaðið og vekja athygli á þessari ónákvæmni spánna. Með því var ég í rauninni að hlaupa undir bagga með honum. Um leið benti ég á ein- falda aðferð til að bæta úr þessum ágalla svo að nærri 90% spánna yrðu innan þeirra marka sem spáð er, að minnsta kosti fyrstu klukku- stundirnar eftir að spáin er gefin út. En nú hefur Magnús svarað þessari grein minni og skipt um skoðun. Hann telur það hreinlega til marks um að vindaspárnar séu í samræmi við raunveruleikann að þær standist ekki nema í þriðja hvert skipti. Ég trúði varla mínum eigin augum að hann skyldi ekki hafa meiri metnað fyrir hönd Veð- urstofunnar. Rök Magnúsar fyrir því að spárnar þurfi ekki að vera betri en þetta standast ekki. Hann segir að vísu réttilega að vindaspá- in eigi að lýsa því á hvaða bili reiknað er með að vindhraði verði á opnu svæði þar sem skjól af landslagi, mannvirkjum eða gróðri hefur lítil áhrif. En vindathuganir á veðurstöðvum eru ein- mitt gerðar við þau skilyrði sem þarna er lýst, hvort sem mæl- ing er gerð í 10 metra hæð á bersvæði eða vindhraði í þeirri hæð metinn eftir viður- kenndu samhengi milli slíkra mæl- inga og mats á vindstigum á sama stað. Samkvæmt þessu ætti sem sagt að gæta þess að sem allra fyllst samræmi sé milli vindathug- ana og vindspánna. Engin afsökun er fyrir því að villa um fyrir not- endum spánna með því að snið- ganga meirihluta allra vindathug- ana. Ég er sannfærður um að Magnús sér þetta, eins og góð við- brögð hans í vetur sýndu, þó að honum finnist nú að hann þurfi að bera blak af frammistöðu spádeild- ar í þessu efni. En enginn er minni maður þó að hann taki réttmætum ábendingum annarra. Það kemur þessu máli ekki mikið við að síðastliðin ár hefur Veður- stofan gert prófanir á því hvernig spár rætast fyrir nokkrar stöðvar á landinu. Þar er ekki um að ræða samanburð við íslensku spárnar, heldur erlendar tölvuspár. Það sýnir sig líka að þessar próf- anir hafa engu skilað til að bæta úr þeim ágöllum á spám Veðurstof- unnar sem hér hafa verið gerðir að umtalsefni. En þess má minnast að hér hefur einungis verið fjallað um einn þátt í gæðaeftirliti íslensku spánna, þátt sem alþjóð getur dæmt um á einfaldan hátt með því að hlusta á veðurfregnir. Þessu þarf að sinna betur og það verður ekki gert með því einu að segja að ég sé að kasta grjóti úr glerhúsi. Þeirri ásökun sé ég enga ástæðu til að svara. Um vindaspár Páll Bergþórsson Höfundur er fyrrverandi veðurstofustjóri. Veðurfræði Þessu þarf að sinna betur og það verður ekki gert með því einu, segir Páll Bergþórsson, að segja að ég sé að kasta grjóti úr glerhúsi.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.