Morgunblaðið - 23.03.2001, Blaðsíða 62

MINNINGAR
62 FÖSTUDAGUR 23. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Ólafur Guð-mundsson frá
Flatey á Breiðafirði
fæddist 24. ágúst
1911. Hann dvaldi
síðustu árin á Hrafn-
istu í Reykjavík þar
sem hann lést á
sjúkradeild 13. mars
síðastliðinn. Foreldr-
ar hans voru Guð-
mundur Bergsteins-
son, bóndi, kaup-
maður og útgerðar-
maður í Flatey, f. 1.
febrúar 1878, d. 30.
maí 1941, og kona
hans, Guðrún Jónína Eyjólfsdótt-
ir, f. 17. febrúar 1887, d. 24. mars
1989. Systkini Ólafs eru Eyjólfur
Einar, f. 3. maí 1908, d. 23. sept.
1986, Kristín, f. 14. sept. 1909, d.
29. jan. 1998, Jóhann Salberg, f. 4.
sept. 1912, d. 19. mars 1999, Sig-
urborg, f. 27. sept.
1915, Regína, f. 12.
mars 1918, Berg-
steinn, f. 24. des.
1919, d. 4. ágúst
1920, Erla, f. 5. júní
1924, d. 26. nóv.
1999, Guðmundur, f.
30. des. 1925, d. 13.
jan. 1986.
Ólafur ólst upp í
foreldrahúsum í
Flatey. Hann var sjó-
maður, lengst af á
togurum en síðar á
flutningaskipum.
Hann vann einnig í
frystihúsum, milli þess er hann
var á sjó. Síðustu starfsárin var
hann vaktmaður hjá Lands-
símanum.
Útför Ólafs verður gerð frá Ás-
kirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 15.
Í dag verður Ólafur Guðmundsson
móðurbróðir minn jarðsunginn.
Hann fæddist í Flatey 24. ágúst
1911, sonur Guðmundar Bergsteins-
sonar kaupmanns og útgerðarmanns
og Jónínu Eyjólfsdóttur konu hans.
Hann ólst upp í stórum hópi systk-
ina í þessari paradís náttúrunnar,
sem þá var iðandi af mannlífi, enda
mikil drift í útgerðinni á vegum Guð-
mundar föður hans. En útgerðin
varð gjaldþrota í kreppunni og þá
hófst hnignunarskeið byggðarlags-
ins.
Ólafur stundaði sjómennsku á tog-
urum en kom oft heim á sumrin til að
aðstoða móður sína við búskapinn
eftir að Guðmundur dó árið 1941.
Hann reyndist henni alla tíð ein-
staklega vel.
Ólafur var háseti á síðutogurunum
miklu lengur en heilsa hans leyfði.
Hann kunni öll störf sem unnin voru
á dekki. Hann var seigur, harður af
sér og kvartaði aldrei. Eftir að hann
kom í land bjó hann á Hrafnistu og
naut þar góðrar umönnunar til ævi-
loka.
Ólafur var á margan hátt sérvitur
maður og segja má að ekki hafi hann
alltaf bundið bagga sína svo sem aðr-
ir samferðamenn.
Hann var mjög músíkalskur, eins
og margir í hans ætt, jafnvígur á
klassíska músík og dægurlög; dans-
aði gömlu dansana af mikilli list.
Hann var líka sleipur spilamaður.
Hann var rammpólitískur og hafði
mikla unun af að lesa um, og ræða,
stjórnmálakappa aldamótakynslóð-
arinnar. Hann var stálminnugur og
margfróður um mannlíf í Breiða-
fjarðareyjum.
Hann var manna örlátastur og
einkum voru það börnin í fjölskyld-
unni sem nutu góðs af gjafmildi hans.
Hann elskaði börn og allt ungviði,
enda var hann kannski sjálfur stórt
barn. Hann var heimagangur á
bernskuheimili mínu, færði mér og
systur minni oft gjafir og góðgæti
þegar hann kom úr siglingum. Það
var þá meiri viðburður en nú er. Son-
um mínum báðum reyndist hann
sami góði frændinn.
Við sem þekktum Ólaf geymum
minninguna um góðan dreng og
vammlausan.
Atli Heimir Sveinsson.
Í dag kveðjum við Ólaf Guð-
mundsson frá Flatey á Breiðafirði,
Óla frænda, eins og við systkinabörn
hans kölluðum hann alltaf.
Óli var orðinn gamall maður, á ní-
tugasta aldursári, og dvaldist á
Hrafnistu í Reykjavík, þar sem hann
lést 13. mars s.l.
Óli var sjómaður áður fyrr. Þegar
hann var í siglingum kom hann oft
færandi hendi – og þá nutum við
krakkarnir góðs af. Hann var höfð-
inglegur við okkur og færði okkur
sælgæti frá útlöndum, sem þá var
ekki fáanlegt hér á landi.
Stundum bauð Óli á „Hressó“. Þá
fengum við að velja trakteringarnar
– það voru ævintýraferðir. Á þeim
árum voru kaffihús ekki eins mörg
og nú.
Óli hafði gleði af því að gefa. Hann
keypti oft gjafir í útlöndum handa
fólkinu sínu, aðallega okkur krökk-
unum. Ég fékk einu sinni dúkku, sem
gat lokað augunum og sagt mamma
og var með alvöru hár. Þvílíkt djásn
á þeim árum! Hann hélt lengi þeim
sið að gefa krökkunum í fjölskyld-
unni jólagjafir. Oft voru það bækur,
sem hann gaf. Jólakort sendi hann til
okkar meðan hann gat, og skrifaði
undir Ólafur Guðmundsson frá Flat-
ey. Í Flatey voru ræturnar. Þar ólst
hann upp, í Ásgarði í stórum systk-
inahópi á mannmörgu heimili. Fyrr á
árum var Óli í Flatey á sumrin, þegar
ég var þar hjá ömmu. Þá var hann
ekki mjög ánægður þegar við krakk-
arnir vorum að leika okkur í hlöðunni
og róta til heyinu! Þá lét hann til sín
heyra og skammaði okkur, en það
risti ekki djúpt. Seinustu misserin
treysti Óli Sigrúnu Karlsdóttur,
frænku okkar, fyrir öllum „útrétt-
ingum“. Sigrún sinnti með sóma
þeim erindum sem hann bað hana að
sinna og heimsótti Óla svo til dag-
lega. Þökk sé henni. Maríu Hákon-
ardóttur frá Flatey og fjölskyldu
hennar er þökkuð tryggð við Óla alla
tíð.
Á kveðjustundu vakna minning-
arnar.
Minningar um gjafmildi Óla,
ákveðnar skoðanir hans og sterkan
róm, þegar honum var mikið niðri
fyrir, og svo blíða róminn þegar hann
talaði við okkur krakkana, sem hon-
um þótti vænt um. Minningar um
hlátur hans, þegar hann var glaður,
kannski að fara á gömlu dansana.
Hann var alltaf stór í sniðum og
sjaldan lognmolla þar sem hann fór.
Blessuð sé minning hans.
Jónína Benediktsdóttir.
Nú er Ólafur, eða Óli frændi eins
og við kölluðum hann, allur. Hann
hafði verið vistmaður á Hrafnistu um
árabil. Óli var móðurbróðir konu
minnar. Við minnumst þess enn þeg-
ar hann kom að heimsækja okkur á
sokkabandsárum okkar, meðan ég
var í læknisfræðinni. Óli frændi kom
þá færandi hendi með björg í bú og
slegið var upp veislu. Hann hafði
með sér lambalæri og fleira góðgæti
og lumaði alltaf á dreitli í pyttlu.
Þá var tekið lagið á gítar og sungið
og Óli spilaði undir á munnhörpu.
Hann unni músík, einkum þó þýskri
dægurmúsík, en fannst bítlalögin
ekki góð, þótt hann léti sig nú hafa
það að spila með. Óli hafði mjög
ákveðnar skoðanir á mönnum og
málefnum og annaðhvort voru menn
í miklu uppáhaldi eða ekki. Hann var
ekkert að liggja á sínum skoðunum
og gat verið dómharður í orðum, en
reyndist öllum vel sem til hans leit-
uðu. Ég var svo heppinn að hafa ver-
ið í uppáhaldi hjá Óla frænda. Hann
vildi helst engum læknum trúa nema
mér nýútskrifuðum til þess að lækna
sitt „fótamein“. Hann vék síðar oft að
því hversu vel honum leið af þeirri
meðferð. Óla lá sérkennilega hátt
rómur og hrópaði eins og hann væri
úti í ballarhafi, enda var hann gamall
togarajálkur, en heyrnin var líka
skert og hann gekk á sérsmíðuðum
skóm.
Óli frændi var mikill vinur vina
sinna og haft var á orði í fjölskyld-
unni að hann væri mikill ræktarmað-
ur. Kona mín, Andrea, minnist þess
þegar hann var í millilandasiglingum
m.a. á Hamrafellinu, þá kom hann
heim hlaðinn gjöfum og hélt veislu á
heimili móður sinnar, þar sem hann
bjó. Systkinabörnin fengu gjafir frá
útlöndum og voru send í hverja ferð-
ina á fætur annarri út í ísbúð til að fá
sér meiri ís á meðan fullorðna fólkið
gerði sér glaðan dag.
Ólafur var fæddur og uppalinn á
Flatey í Breiðafirði einn tíu systkina,
en tvö þeirra létust á barnsaldri.
Foreldrar hans voru Guðmundur
Bergsteinsson, kaupmaður og út-
gerðarmaður í Ásgarði, og Jónína
Eyjólfsdóttir, kona hans. Ásgarður
var stórt og höfðinglegt menningar-
heimili í Flatey og oft var þar margt
um manninn. Tónlist í hávegum höfð,
enda var móðir hans organisti í Flat-
eyjarkirkju. Óli lærði þó ekki að spila
á píanó eins og flest systkina hans.
Hins vegar þótti hann dansari góður
og stundaði gömlu dansana um ára-
bil.
Karitas Bjarnadóttir og Hákon
Einarsson voru á heimili foreldra Óla
og giftust þaðan. Karitas gætti Óla á
meðan hann var drengur og var hann
þeim alla tíð mjög handgenginn.
Hann hélt síðar alltaf tryggð við dæt-
ur þeirra hér fyrir sunnan.
Óli fór snemma til sjós. Fyrst
stundaði hann róðra í Flatey, en síð-
ar var hann aðallega á togurum. Á
stríðsárunum var hann á togaranum
Litla Gullfossi og var látinn víkja úr
plássi fyrir Sjómannaskólalærðum
manni. Hann fór þó með pokann nið-
ur á kaja til að reyna til hlítar hvort
hann kæmist ekki með þennan túr.
Litli Gullfoss lenti í óveðri og sökk
með manni og mús í þeim túr. Óli
hafði á orði eftir þetta að hann væri
ekki feigur, þótt maður geti gert sér í
hugarlund að tilfinningar hans hafi
verið blendnar, bæði feginleiki og
söknuður. Nú er Óli frændi kominn
til hafnar í betri stað. Megi hann
hvíla í friði og blessuð sé minning
hans. Eftirlifandi systrum hans
tveimur sendi ég samúðarkveðjur.
Nú er vetur vikinn frá
viti það allir lýðir.
Allir dagar enda fá
einhvern tíma um síðir.
(Kristján Jónsson)
Sæmundur Haraldsson.
Vinur okkar, Ólafur Guðmunds-
son frá Flatey á Breiðafirði, er nú
látinn. Við viljum minnast hans með
fáeinum orðum.
Allt frá því að við munum fyrst eft-
ir okkur var Óli Guðmunds, eins og
við ávallt kölluðum hann, oft gest-
komandi á heimili okkar. Alltaf kom
hann færandi hendi, því Óli var mjög
barngóður maður sem elskaði að
gefa og gleðja aðra. Við viljum þakka
honum fyrir allt og allt sem hann
gerði fyrir okkur og fjölskyldur okk-
ar.
Guð blessi minningu Ólafs Guð-
mundssonar.
Bjarndís og Sigríður
Markúsdætur.
Með örfáum orðum langaði okkur
að kveðja vin okkar Ólaf Guðmunds-
son frá Ásgarði í Flatey á Breiða-
firði, sem nú er látinn. Ólafur hefði
orðið níræður nú í ágúst hefði honum
enst ævin en eins og svo margra af
hans kynslóð var hans hlutskipti í líf-
inu erfiðisvinna alla tíð, þannig að
heilsu hans hrakaði ört síðustu árin.
„Óli vinur“, eins og börnin í fjöl-
skyldunni kölluðu hann, var einstak-
lega greiðvikinn og örlátur maður.
Undir hrjúfu yfirborðinu var hann
mikill öðlingur og alltaf tilbúinn að
hjálpa þeim sem á þurftu að halda.
Hann var börnum alveg sérstaklega
góður og hafði mikla ánægju af að
gleðja þau. Hann fór með þau á
skemmtanir og var jafnan óspar á
gjafir og sælgæti, þó svo að hann
hefði ekki alltaf mikið milli handa
fyrir sjálfan sig. Óli vinur varð hluti
af fjölskyldunni og var ómissandi þar
sem hún kom saman hvort sem til-
efnið var stórt eða smátt. Með þess-
um fátæklegu orðum viljum við
þakka honum samfylgdina og alla
hans gæsku í gegnum árin.
Hvíl þú í friði, vinur.
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vörn í nótt.
Æ, virst mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Sveinbjörn Egilsson.)
Guð blessi minningu þína.
María, Markús og fjölskylda.
ÓLAFUR
GUÐMUNDSSON
✝ Jón Bjarni Guð-mundsson fædd-
ist í Reykjavík 23.
ágúst 1930. Hann
lést á hjartadeild
Landspítalans 17.
mars síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Guðmundur Bjarna-
son, f. 12.12. 1896 í
Steinnesi, og Jó-
hanna Magnúsdóttir,
f. 9.7. 1907 á Grund í
Gerðahreppi. Systk-
ini Jóns eru: 1) Ingi-
björg, f. 20.1. 1927,
d. 10.12. 1994. 2)
Guðrún, f. 26.10. 1928. 3) Sigríður
Jórunn, f. 24.12. 1932. 4) Birna
Ingunn, f. 19.2. 1934. 5) Steinunn
Anna, f. 3.8. 1934, d. 22.11. 1986. 6)
hennar er Guðjón Kr. Benedikts-
son, f. 31.10. 1937, synir þeirra:
Finnur Gauti, f. 7.4. 1991, og Hauk-
ur Þór, f. 17.7. 1994. 3) Þorkell
Máni, f. 11.9. 1960, kona hans er
Svanhvít Stella Ólafsdóttir, f. 5.12.
1962. Dætur þeirra: Hrefna Anna,
f. 9.4. 1985, Gunnvör, f. 13.5. 1990,
Ásdís Stella, f. 5.10. 1995. 4) Bryn-
dís, f. 7.11. 1963, barnsfaðir henn-
ar er Jón M. Ívarsson, f. 3.12. 1948,
sonur þeirra er Jóhann Sævar, f.
7.5. 1984. Fyrrv. maður hennar er
Gísli M. Jóhannsson, f. 20.11. 1949,
börn þeirra: Ástríður Rós, f. 10.1.
1992, Kristófer Már, f. 18.10. 1996,
Guðbjartur Máni, f. 2.12. 1997. 5)
Guðmundur Bjarni, f. 13.1. 1974.
Jón lærði ungur trésmíði við
Iðnskólann í Reykjavík og starfaði
við iðn sína fram til ársins 1971 er
hann hóf störf við uppmælingar
hjá Meistarafélagi húsasmiða og
starfaði hann þar til dauðadags.
Útför Jóns fer fram frá Fríkirkj-
unni í Reykjavík í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
Helga Margrét, f.
15.5. 1943. 7) Gísli, f.
8.1. 1947. 8) Hálfdán
Björn, f. 4.8. 1949. 9)
Einar Sölvi, f. 19.2.
1952.
Jón kvæntist 7.9.
1957 Gunnvöru Þor-
kelsdóttur, f. 30.11.
1933 í Reykjavík.
Börn þeirra eru: 1) Jó-
hann Sævar, f. 3.6.
1957, barnsmóðir
hans er Tonja Foss-
nes, f. 21.10. 1962,
dóttir þeirra Jóhanna
Josefina, f. 13.11.
1991. 2) Sigrún, f. 18.10. 1959, fyrri
maður hennar er Reynir Loftsson,
f. 29.5. 1957, sonur þeirra: Jón Við-
ar, f. 18.10. 1987, seinni maður
Það mun hafa verið í kringum ár-
ið 1970 sem ég kynntist Jóni fyrst,
þá störfuðum við saman við rað-
hússbyggingu í Grindavík. Mér
varð fljótt ljóst að þar fór afburða
vandvirkur og góður fagmaður. Ár-
in liðu og vissum við hvor af öðrum
í smíðinni eins og gengur. Seinna
varð ég þeirrar gæfu aðnjótandi að
fá að kynnast honum persónulega
þegar leiðir okkar Sigrúnar dóttur
hans lágu saman. Jón var heil-
steyptur maður og hafði mjög
ákveðnar skoðanir á flestum mál-
um. Oft var gaman að spjalla við
hann um „pólitíkina“ og var þá al-
veg sama hvar við bárum niður;
maður kom aldrei að tómum kof-
unum hjá honum. Jón var fremur
dulur maður og bar ekki tilfinn-
ingar sínar á torg en frá honum
stafaði velvild og hlýja. Hann var
ávallt reiðubúinn að rétta hjálpar-
hönd ef einhver þurfti á að halda.
Jón hefur alla tíð verið mjög heilsu-
hraustur og haft mikið vinnuþrek
og ekki eru þeir margir dagarnir
sem hann hefur vantað til vinnu.
Alltaf var gott að koma til Jóns
og Guggu og voru þau miklir öðl-
ingar heim að sækja og fengum við
oft að njóta þess.
Missir okkar allra er mikill en þó
mestur hjá tengdamóður minni og
votta ég henni mína dýpstu samúð
og bið góðan guð að gefa henni
styrk á þessum erfiða tíma. Öðrum
aðstandendum Jóns votta ég einnig
mína dýpstu samúð.
Það er mannbætandi að fá að
kynnast slíkum manni sem Jón var.
Blessuð sé minning hans.
Guðjón Kr. Benediktsson.
Hann Jón afi er dáinn og farinn
upp til Guðs, með þesum orðum
byrjaði ég að útskýra fyrir 5 ára
dóttur minni andlát Jóns afa eins og
við kölluðum hann alltaf og sagði
jafnframt að uppi hjá Guði hefði Jón
afi nóg af spýtum til að smíða alla þá
hluti sem hann langar til og þar
fengi hann heilbrigðan líkama. Þessi
útskýring dugði og hún var sátt fyr-
ir hans hönd. Stundum vildi ég að
þetta væri svona auðvelt fyrir okkur
fullorðna fólkið.
Jóni kynntist ég fyrir 20 árum
þegar leiðir okkar Mána sonar hans
lágu saman. Hæglátur, hógvær,
tryggur og traustur eru þau orð sem
koma upp í hugann þegar ég hugsa
um hvernig maður Jón var. Það er
skrítið að hugsa til þess að það eru
ekki nema 7 mánuðir frá því að við
15 úr stórfjölskyldunni eyddum
saman sumarfríinu í sumarhúsi í
Moseldalnum í Þýskalandi í tilefni af
70 ára afmæli Jóns og 40 ára afmæli
Mána. Í fimm ár talaði Máni um að
fara með ykkur í þessa ferð því hon-
um fannst að þið yrðuð að sjá Mo-
seldalinn. Þessi ferð verður lengi í
minnum höfð. Hingað til höfum við
að vísu mest pirrað okkur yfir rign-
ingunni, sem við fengum of mikið af
í Moseldalnum síðasta sumar, en
það sem nú stendur upp úr eru sam-
verustundirnar með ykkur Guggu.
Einnig vil ég þakka alla hjálpsemina
í okkar garð hvort sem það var að
setja upp eldhúsinnréttingu, leggja
parket, flísaleggja baðherbergi eða
hlaða glervegg, síðast smíðaði hann
koju handa Guggu. Jón var í einu
orði sagt þúsundþjalasmiður.
Kæri Jón þegar ég kvaddi þig
uppá spítala fyrir nokkrum dögum
fannst mér þetta ekki vera þú og því
kveð ég þig nú með þessum fátæk-
legu línum.
Kveðja
Í dag felldu blómin mín blöðin sín.
Og húmið kom óvænt inn til mín.
Ég hélt þó að enn væri sumar og sólskin.
Ég horfði út um gluggann. Haustsins
blær
um hlíðarnar lagðist en silfurskær
kom máninn upp yfir austurfjöllin.
Og lindirnar skinu í ljóma hans.
Í laufinu stigu geislarnir dans,
en silfurhljómar um hvolfin liðu.
Og sál mín hlustaði, sál mína bar
yfir sumar og haust inn í landið þar
sem dagarnir sofna og draumarnir vakna.
(Tómas Guðmundsson.)
Svanhvít Stella Ólafsdóttir.
JÓN BJARNI
GUÐMUNDSSON