Morgunblaðið - 23.03.2001, Blaðsíða 64

MINNINGAR
64 FÖSTUDAGUR 23. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Þorvaldur Krist-jánsson fæddist
14. janúar 1916 á
Suðureyri við Súg-
andafjörð. Hann lést
á hjartadeild Land-
spítalans við Hring-
braut 18. mars
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Kristján G. Þor-
valdsson, verkstjóri
og hreppsnefndar-
maður á Suðureyri,
f. 9. maí 1881, dáinn
8. júlí 1968, og kona
hans, Arnfríður Guð-
mundsdóttir húsmóðir, f. 8. nóv-
ember 1892, d. 26. október 1986.
Systir hans var Kristín Kristjáns-
dóttir kjólameistari, f. 22. mars
1917, d. 19. apríl 1990. Börn henn-
ar eru: Kristján Örn Ingibergsson
og Þuríður Ingibergsdóttir.
Eftir barnaskólagöngu í Súg-
andafirði stundaði Þorvaldur nám
við Héraðsskólann á Laugarvatni
árin 1932 til 1934. 1939 tók hann
fiskimannapróf á
Akureyri. Hann
starfaði sem stýri-
maður á ýmsum bát-
um frá Súgandafirði
til 1945 að hann fór í
farmennsku sem há-
seti um borð í Kötlu
til ársins 1958.
Frá þeim tíma
stundaði hann trillu-
sjómennsku á sumr-
in frá Súgandafirði
og síðar frá Bolung-
arvík, til ársins 1990.
Jafnframt starfaði
hann á vetrum fyrst
sem háseti á skipum Eimskipa-
félags Íslands og síðar sem vakt-
maður hjá Landssímanum. Þor-
valdur hélt heimili í Reykjavík
með systur sinni frá 1965 og eftir
fráfall hennar allt til þess tíma að
hann flutti á haustmánuðum 2000
að Hrafnistu í Hafnarfirði.
Útför Þorvalds fer fram frá
Garðakirkju á Álftanesi í dag og
hefst athöfnin klukkan 15.
Mig langar til að minnast nafna í
nokkrum orðum. Hann sýndi mér og
fjölskyldu minni mikla hlýju og vel-
vild. Við vorum mjög nánir nafnarnir
og áttum góðar stundir saman.
Þorvaldur var mikill heimsmaður
og hafði siglt víða um lönd. Hann var
góður sögumaður og hafði ríka frá-
sagnargáfu.
Hann gaf sér líka tíma til að hlusta
á áhugamál mín, þó að aldursmunur á
okkur væri talsverður.
Síðustu ár var það hefð að Þorvald-
ur fagnaði nýju ári með fjölskyldunni
og borðaði með okkur á nýársdag.
Hann var líka alltaf til staðar á
stórum stundum fjölskyldunnar og
var ótrúlega minnugur á afmælis- og
tyllidaga og hringdi þá í okkur og
samfagnaði okkur.
Það hefur veitt mér mikla gleði að
hafa átt hann að og er ég mjög þakk-
látur fyrir dýrmætar minningar um
góðan mann.
Þorvaldur Örn Valdimarsson.
Með örfáum línum langar mig að
kveðja frænda minn og vin Þorvald
Kristjánsson eða Valda Kitt eins og
hann var alltaf kallaður.
Þótt andlát hans hafi borið brátt að
vissi ég að hverju stefndi en heilsu
hans hafði hrakað mjög síðasta hálfa
árið.
Á uppvaxtarárum mínum fyrir
vestan var Valdi í farmennskunni og
var þess alltaf beðið með tilhlökkun
þegar hann kom vestur í frí því að
ávallt kom hann með kærkomnar
gjafir frá útlandinu.
Valdi var einstaklega frændrækinn
og hélt sambandi við frændfólk sitt
með heimsóknum og símtölum. Eins
var með vini hans frá skólaárunum
eða farmennskunni. Hann gleymdi
þeim ekki enda með eindæmum
mannglöggur og minnugur. Við
þekktum hann sem traustan, heiðar-
legan og vinnusaman mann sem ekki
mátti vamm sitt vita í einu eða neinu.
Margar voru sögurnar sem hann
sagði okkur yngra fólkinu frá reynslu
sinni og ævintýrum á þeim árum sem
hann var í farmennskunni, sérstak-
lega tímabilinu þegar Katlan var leigð
til Kúbu og siglt var í Karíbahafinu og
niður til Ríó.
Valdi fylgdist vel með þjóðmálum
til sjós og lands. Hann var mikið
snyrtimenni og ávallt vel klæddur og
bar sig vel.
Um leið og ég og fjölskylda mín
sendum Kristjáni, Þuríði og fjölskyld-
um þeirra okkar dýpstu samúð, þökk-
um við Þorvaldi af alhug fyrir alla
hans tryggð og ræktarsemi.
Valdimar Ólafsson.
Sunnudagsmorgunninn 18. mars
rann upp óvenjufagur. Sólin hellti
geislum sínum yfir fjörðinn okkar
fagra, hann glampaði eins og spegill
og speglaði tignarleg fjöllin er voru
komin í skellóttan búninginn þrátt
fyrir árstímann. Maðurinn skynjaði
nálægð vorsins eftir óvenjulega léttan
vetur til þessa og það gerðu dýrin
einnig, selur synti í sjónum á leið sinni
inn fjörðinn í átt að Selárdal, sjö svan-
ir svifu yfir þorpið á leið sinni út í Dal-
inn. Þar frammi í Vatnadalnum var
þeirra draumaparadís en ég vissi ekki
þá að fleiri voru að svífa heim í sína
sumarparadís, í Súgandafjörðinn og
Selárdalinn, þangað sem ræturnar
lágu. Gamall og góður vinur minn
Þorvaldur Kristjánsson hafði kvatt
þennan heim þá um morguninn. Valdi
Kitt eins og hann var jafnan nefndur
varð 85 ára gamall. Lengst af var
hann léttur og spengilegur rétt eins
og ellin vissi ekki almennilega hvern-
ig ætti að meðhöndla þennan hægláta
en hjálpsama mann. Já, hlýja og
hjálpsama, hugurinn reikar aftur um
rúma hálfa öld, 54 ár. Þá var einnig
vor, reyndar kominn 1. maí, en snjóa-
lög og tæknin allt önnur. Þá sást
hvergi á dökkan díl í Staðardalnum
þar sem lítil stúlka háði baráttu upp á
líf og dauða. Presturinn var búinn að
gefa henni ópíum til að lina mestu
kvalirnar en eina vonin var að koma
henni á sjúkrahús í uppskurð. Enginn
var síminn og enginn var vegurinn og
eina ráðið var að búa vel um hana á
sleða og draga hana síðan niður að sjó
þar sem lítil skekta var í Stöðinni. Og
þaðan var róið inn að brjótnum. En þá
var eftir að fá bát frá Suðureyri til
Ísafjarðar því heiðin var ófær nema
rétt um hásumarið. Og bátar voru all-
ir í landi því það var hátíð, 1. maí. En
það hafði verið dansleikur og menn
með réttindi ekki í því standi að fara
með bát. En þá er það ungur maður,
fermingarbróðir, frændi og góður
vinur móður minnar sem býðst til að
fara, ef hann fengi bát. Hann hafði
réttindi og var ætíð lítið fyrir að láta
vímuefni taka af sér völdin. Og bát-
urinn fékkst og annar ungur maður
sem vélstjóri. Er mér minnisstætt
hvað þeir hlúðu vel að okkur pabba á
leiðinni en við vorum mjög sjóveik.
Þessum mönnum voru foreldrar mín-
ir ævinlega þakklátir og ég leit ætíð á
Valda sem lífgjafa minn, þótt launin
væru alltof fátækleg. Og vinátta er
aldrei metin til fjár og ekki einu sinni
eftir fjölda þeirra stunda er fólk eyðir
saman. Vinátta er einhver samhljóma
strengur er bærist í brjósti einstak-
linga og hljóðnar ekki þótt vík sé á
milli vina. Og þó að stundirnar verði
of fáar glitra þær eins og perlur á
bandi minninganna. En þó vaknar
alltaf eftirsjáin á kveðjustund. Við
mannskepnurnar virðumst vera svo
uppteknar á þessari tækniöld, þótt
enginn viti af hverju, að góðu áformin
gleymast. En ég veit að við nutum
bæði þeirra stunda er við áttum sam-
an. Valdi átti enga afkomendur en oft
sagði hann við okkur hjónin að hann
nyti þess að sjá börnin okkar vaxa úr
grasi og verða að mönnum og var
hann þeim jafnan mjög hlýlegur. Var
það bæði vegna fyrrgreinds atviks og
eins hins að þau voru afkomendur
þeirra fermingarsystkina hans er
hann bast hvað sterkustum böndum.
Því svo skemmtilega vildi til að
tengdafaðir minn var líka fermingar-
bróðir hans. Móður mína dáði hann
eins og guðaveru og um tengdapabba
sagði hann: Við Bjössi brölluðum
margt saman, en við vorum aldrei
með neina ótukt. Það fólst mikið í
þessum orðum. Og ég veit ekki síður
að þau töluðu alltaf sérstaklega vel
um þennan góða dreng sem var hjálp-
samur og greindur en féll kannske
ekki alltaf inn í fjöldann. Hann braust
til mennta, sem þá var fátítt, og gerð-
ist heimsborgari um skeið en fjörð-
urinn dró hann ætíð til sín eins og far-
fuglana. Hann átti aðeins eina systur
og var lengi stoð og stytta hennar og
móður sinnar. Mjög gaman var að
koma í litla húsið hans hér á eyrinni,
Selárdalsbúðina sem jafnan var köll-
uð svo, enda í upphafi verbúð frá Sel-
árdal. Man ég vel er ég kom þangað í
fyrsta skipti með móður minni. Var ég
þá 4–5 ára og var hún að sýna mig
Sigríði, móðursystur sinni, en hún var
amma Valda. Móðir mín fór nú ekki
svona skemmtiferðir á hverjum degi
og hún var mjög næm á fólk. Og þótt
hún legði aldrei nema gott til neins
fann ég að menn voru henni miskærir.
Og þessi gamla kona var hlý og góð
alveg eins og sonarsonur hennar og
mér fannst ömmusystir vera hennar
nafn. En ég man að mér þótti dálítið
skrítið að amma, sem var í fullu fjöri,
ætti svona gamla systur en þær voru
samfeðra. En faðir þeirra var Frið-
bert í Vatnadal en 4 dætur hans af
fyrra hjónabandi komust upp en ein
dóttir og tveir synir af því seinna. Er
frá þeim mikill ættbogi kominn og
eins og ætíð þegar þannig er verða
tengslin milli einstaklinga mismikil.
Suma þekkir maður lítt en öðrum
tengist maður órjúfandi böndum þar
sem samhljómar titra. Við Valdi átt-
um margan samhljóminn, við unnum
firðinum og sögu hans og ég fékk hjá
honum marga fróðleiksmolana um
mannlíf og störf hér áður fyrr. Og þar
sem ég var svo hrifin af allri tengingu
við fortíðina gaukaði hann að mér
ýmsum gömlum munum sem eru mér
mjög kærir. Enda tel ég traustar ræt-
ur er þola rótleysi nútímans einhverja
bestu guðsgjöfina. Þær rætur hafði
Valdi við fjörðinn sinn. Við hjónin vor-
um stödd hjá dóttur okkar á Seltjarn-
arnesinu fyrir tveim árum er við
ákváðum að drífa okkur í heimsókn til
tveggja kærra vina okkar, það voru
þeir Valdi og Friðjón er bjuggu á
Meistaravöllum og Nesbala. Er ekki
að orðlengja það að þeir tóku báðir
yndislega á móti okkur og fórum við
frá þeim fögrum perlum ríkari. En
þetta voru síðustu heimsóknir heim til
þeirra beggja, því þeir eru báðir
horfnir yfir móðuna miklu. En þú átt-
ir eftir að koma í Súgandafjörðinn,
Valdi minn, og þar bauð ég þér upp á
súgfirska skötu, hnoðmör og kart-
öflur. Ekki merkilega máltíð að
sumra mati, en allt heimafengið og í
tengslum við fortíðina þar sem hver
bjó að sínu og rétti hjálparhönd ef
hægt var. Og margt var spjallað um
liðna tíð. Hvort ég get endurtekið
máltíðina er ég hitti þig næst veit ég
ekki en umræðuefni mun ekki skorta.
Ég hlakka til og hafðu hjartans þökk
mína og minna fyrir allt.
Þín vinkona,
Þóra.
Elsku Valdi minn. Ég á svo erfitt
með að átta mig á því að þú sért far-
inn. Ég bara trúði því varla þegar
mamma hringdi í mig á sunnudags-
morgun og lét mig vita að þú værir að
fara frá okkur. Heldur bjóst ég bara
við að allt yrði orðið eðlilegt eftir smá
tíma. En svo hringdi síminn og
mamma lét mig vita að þú værir far-
inn. Mér þykir leitt að hafa ekki getað
verið hjá þér og kvatt þig. Því vil ég
kveðja þig núna. Þinn tími var víst
kominn og þú vissir það enda tilbúinn
fyrir það. Oft talaðir þú um að þetta
væri farið að verða gott og trúlega
vegna þess að þú hafðir verið svo
heilsuhraustur allt þitt líf. Það er nú
ekki langt síðan að ökuskírteinið þitt
var endurnýjað. En þú fannst það að
þú varst farinn að geta lítið keyrt svo
þú hættir því stuttu eftir það.
Það er nú ekki nema um hálft ár
síðan ég hætti að koma til þín á laug-
ardögum og hjálpa þér við húsverkin.
Að hugsa sér hvað tíminn var fljótur
að líða. Ég man svo vel eftir því þegar
að ég kom fyrsta laugardaginn til þín,
þá var ég rétt að verða 16 ára. Þú
sýndir mér verkin sem ég átti að gera.
Þetta var kannski ekki mikið en það
létti undir með þér. Við fórum í gegn-
um þetta saman fyrsta daginn, þú
vildir hafa ákveðna röð á þessu því
það var auðveldasta leiðin til að vinna
þetta. Og í sex ár kom ég til þín tvisv-
ar í mánuði og alltaf hélt ég röðinni
sem þú kenndir mér að gera þetta í.
Eitt sumar fór ég þó í burtu en það
var lítið mál fyrir þig. Þú gerðir bara
verkin í þann tíma. Ég man svo vel
eftir því að þá skrifaði ég þér nokkur
bréf yfir sumarið og fékk frá þér til
baka. Mér þótti svo vænt um það að fá
bréf frá þér alla leið til Danmerkur en
það var lítið mál fyrir þig. Það var svo
gaman að koma til þín á laugardögum
og spjalla við þig því jú þú hafðir yndi
af því að segja frá því sem þú hafðir
lent í. Þú sagðir mér margar sögur af
því þegar þú varst á sjó á þínum yngri
árum og svo myndirnar síðan þá fékk
ég líka að skoða. Það var nú gaman að
kíkja í gegnum þær og svo þegar ég
kom úr útskriftarferðinni minni sýndi
ég þér myndir frá Ibiza af salthaug-
unum. En þangað fórst þú einmitt að
sækja salt mörgum árum áður. Þú
talaðir alltaf mikið um það að við
krakkarnir yrðum að standa okkur
vel í skólanum og það væri mikilvægt
að mennta sig. Mér þótti alltaf vænt
um það hvað þú sýndir manni mikinn
styrk og þegar þú kvaddir mig á laug-
ardögum með þessum fögru orðum
„Guð fylgi þér.“
Í haust fluttir þú svo á Hrafnistu í
Hafnarfirðinum og ég flutti á sama
tíma inn í Hafnarfjörðinn. Ég var
ánægð með það því þá átti ég auðvelt
með að koma í heimsókn til þín. Þú
varst alltaf svo ánægður að fá mig í
heimsókn. Ég bara trúi því varla að
ég muni ekki koma til þín þangað oft-
ar en svona er víst bara lífið. Það
gengur sinn gang.
Núna munt þú dvelja við sjóinn
sem var líf þitt og yndi.
Elsku Valdi minn, ég vil bara
þakka þér fyrir allar stundirnar sem
þú varðir með mér, takk fyrir að
styðja mig og hvetja mig áfram í líf-
inu. Þú verður ávallt í hjarta mér. Guð
fylgi þér.
Þín frænka,
Sigríður Kristín
Sæmundsdóttir (Sirrý).
Kæri Valdi minn.
Ég á svo erfitt að trúa því að þú
sért farinn frá okkur. Ég gat ekki trú-
að því þegar Örn sagði mér að þú
værir á spítalanum og værir orðinn
mjög veikur og þinn tími væri að
koma. Þegar mamma hringdi í mig og
sagði mér að þú værir farinn, ég átt-
aði mig ekki á því að þú værir dauð-
legur eins og aðrir, ég hélt að þú yrðir
alltaf hjá okkur. Mér finnst svo erfitt
að hugsa út í það að þú komir ekki
lengur á föstudögum til okkar í mat,
þó svo að heimsóknunum hafði fækk-
að eftir að þú fluttir á Hrafnistu í
Hafnarfirði.
Þegar þú komst í heimsókn hafð-
irðu alltaf nýja sögu til að segja okkur
af ferðalögum sem þú hafðir farið í
þegar þú varst ungur og ekki má
gleyma sögunum af sjónum. Mér þótti
alltaf vænt um að heyra hvað þú hafðir
mikla trú á mér í einu og öllu, þá sér-
staklega í skólanum. Eitt skipti þegar
ég var að koma frá Menntaskólanum á
Egilsstöðum komst þú að sækja mig
út á flugvöll og við töluðum um það
hvað það væri gott að búa úti á landi í
litlum bæ og ég sagði þér sögur að
austan, þá gerði ég mér grein fyrir því
hvað við vorum lík í okkur í svo mörgu
sem við gerðum. Ég man svo vel eftir
einni heimsókn til þín á Meistaravelli
þegar þú varst að sýna mér gamlar
myndir og mér fannst svo merkilegt
að þú mundir svo vel eftir öllu fólkinu á
myndunum þótt þetta hafi verið mjög
gamlar myndir, þú varst alltaf svo
minnugur á allt. Þegar ég kom heim
þennan dag man ég að ég var svo
ánægð að við skyldum hafa náð svona
vel saman. Þér fannst alltaf gaman að
leggja kapal og spilaðir oft olsen olsen
við mig þegar ég var lítil og þó svo að
ég kunni ekki alveg að spila hann
hélstu samt áfram og leyfðir mér að
vinna. Mér finnst svo sárt að hugsa til
þess, elsku Valdi minn, að þú sem ég
hef þekkt allt mitt líf sért farinn frá
mér. Ég veit samt vel að þú munt vaka
yfir okkur og reyna að leiða okkur á
rétta leið í lífinu. Það er svo mikil sorg
og söknuður í hjarta mínu núna en
tíminn læknar það. Ég mun varðveita
allt sem þú hefur sagt mér og gert fyr-
ir mig svo lengi sem ég lifi.
Valdi minn, ég mun alltaf elska þig
af öllu mínu hjarta og geyma minn-
inguna um þig næst hjartanu.
Megi Guð fylgja þér.
Þín frænka,
Berta Björg Sæmundsdóttir.
Elsku besti Valdi minn! Þá er víst
komið að því, kveðjustundin mikla er
runnin upp. Það er með tárum og
miklum söknuði sem ég kveð þig
elsku Valdi minn. Þau eru nú mörg
bréfin og kortin sem ég hef skrifað
þér en þetta verður víst að vera hið
síðasta. Það að þú sért haldinn á vit
hins óþekkta, yfir móðuna miklu, skil-
ur eftir stórt skarð í hjarta mínu sem
aldrei verður fyllt. En þetta er víst
gangur lífsins, einhvern tímann kem-
ur víst að okkur öllum.
Það er margt sem kemur upp í hug-
ann þegar ég hugsa til þín, minnis-
stæð er mér sérstaklega leikhúsferð
okkar tveggja fyrir nokkrum árum.
Svo ekki sé nú minnst á allar stund-
irnar sem ég hef eytt í að skoða allar
myndirnar þínar hvaðanæva úr heim-
inum. Mér finnst ég vera að feta í fót-
spor þín með öllum þessum ferðalög-
um mínum, þetta er svo sannarlega
skóli út af fyrir sig.
Ég veit þó að ég mun reyna að velja
mér lífsbraut með það fyrir augum að
gera þig líka stoltan, þér tókst svo
sannarlega að gera mér grein fyrir
gildum lífsins.
Elsku Valdi minn, með tárum kveð
ég þig en ég hugga mig við það að þú
ert nú kominn í hóp hinna útvöldu
þarna hinum megin; kominn til ömmu
Stínu og allra hinna sem þar eru.
Ástarkveðjur, þín frænka,
Íris Lind.
Þegar ég fékk fréttirnar um að
Valdi Kitt, eins og hann var kallaður,
væri dáinn fann ég fyrir tómarúmi í
huga mínum og varð hugsað til baka.
Það var svo stutt síðan ég hafði heyrt í
honum er hann hringdi hingað til
Danmerkur á afmælisdegi mínum í
byrjun þessa mánaðar. Valdi bar sig
þá ágætlega en ég hafði þó áður
skynjað á samtölum okkar að heils-
unni hafði hrakað mikið frá því sem
áður var. Í mínum huga var hann,
þrátt fyrir háan aldur, alla tíð hraust-
ur á sál og líkama.
Valda Kitt man ég fyrst eftir frá því
ég var smápatti heima hjá afa og
ömmu á Kleppsveginum. Ég man
hann byrjaði snemma að kalla mig
„nafna“ sem mér þótti mjög merki-
legt þá og seinna alltaf vænt um.
Valdi Kitt og afi voru bræðrasynir og
jafnaldrar. Þeir höfðu alist upp saman
á Súgandafirði og fóru m.a. saman í
skóla á Laugarvatni. Ég gerði mér í
raun og veru ekki grein fyrir því fyrr
en nú á seinni árum hvað þeir frænd-
ur voru nánir, þrátt fyrir hversu ólíkir
þeir virtust vera. Það var alltaf gaman
að hlusta á Valda Kitt segja sögur frá
fyrri tímum fyrir vestan, forfeðrum
og siglingunum sem hann hafði farið.
Valdi var stálminnugur og mikill
mannþekkjari og maður gat auðveld-
lega spurt Valda ef mann þyrsti í að
vita eitthvað um ætt sína eða annað
fróðlegt að vestan.
Við Valdi Kitt héldum alltaf reglu-
legu sambandi. Það leið ekki sá af-
mælisdagur hjá fjölskyldunni að hann
Valdi Kitt hringdi ekki eða birtist í
eigin mynd til að óska manni til ham-
ingju. Eftir að við urðum nágrannar í
vesturbænum átti Valdi það til að líta
inn í kaffi, á gönguferðum sínum um
hverfið, til að ræða heimsins málefni.
Þegar ég flutti búferlum til Danmerk-
ur héldum við áfram sambandi í gegn-
um síma og þá rifjaði hann oft upp
tímann er hann hafði verið í Kaup-
mannahöfn og kynni sín af fólki héðan
við Eyrarsund. Þann tíma mundi
hann eins og gerst hefði í gær og gat
auðveldlega lifað sig inn í, þó að langt
væri um liðið.
Með þessum fáu orðum kveð ég
með virðingu og þökk frænda minn og
„nafna“, megi hann hvíla í friði.
Þorvaldur I. Birgisson,
Kaupmannahöfn.
ÞORVALDUR
KRISTJÁNSSON
 Fleiri minningargreinar um Þor-
vald Kristjánsson bíða birtingar og
munu birtast í blaðinu næstu daga.