Morgunblaðið - 22.12.2001, Blaðsíða 55

um. Við gátum skrafað um allt milli
himins og jarðar og vorum yfirleitt
sammála. Og svo spurði ég og spurði
um gamla daga í Stafni og varð
margs vísari. Eitt sinn á góðri stundu
vorum við að prófa fíflavín, sem frúin
hafði búið til og þá datt okkur það
snjallræði í hug að fá okkur bíltúr.
Gamli Rússajeppinn var ræstur og
ekið af stað. Ferðinni heitið upp í
heiði og komumst við langleiðina í
Gafl – og til baka aftur. Skemmtum
við okkur konunglega í þessari ferð
og ég fræddist um heiðina hans
pabba.
Ingólfur frændi var tæplega með-
almaður á hæð, fríður sínum, ræðinn
í góðra vina hópi. Greip gjarnan í
stofuorgel sitt ef því var að skipta.
Hann var líka organisti í kirkjunni á
Einarsstöðum um árabil, einnig í
hreppsnefnd Reykdælahrepps og lét
sveitarstjórnar- og landsmál sig
skipta máli. Var mjög ákveðinn í
skoðunum sínum hvað slík mál varð-
aði. En aðaláhugamál hans um ára-
tuga skeið var skógræktin og á hann
fallegan minnisvarða, þar sem
Stafnsskógur er nú – en hann er að
stórum hluta verk hans, þó að bræð-
ur hans legðu þar einnig hönd á plóg-
inn og fleiri Stafnsbúar.
Ingólfur var fremur heilsuveill á
yngri árum, bæði sem barn og ungur
maður, þoldi illa heyrykið og var
slæmur í lungum. Enda skyldi hann
ekkert í því að einmitt hann skyldi ná
hæstum aldri þeirra bræðra – var
farinn að halda að hann yrði jafnvel
100 ára.
En kallið er komið og frændi minn
góður, ég kveð þig með þökk og virð-
ingu.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(Vald. Briem.)
Garðari, Pétri, Ingólfi og fjöl-
skyldum þeirra sendum við Máni
innilegar samúðarkveðjur. Blessuð
sé minning Ingólfs Sigurgeirssonar.
Kristín Ingibjörg
Tómasdóttir.
Horfinn er á braut hagleiksmaður
sem víða kom við sögu á langri ævi,
ekki með látum eða fyrirgangi heldur
með hógværð, stakri iðjusemi og
vakandi áhuga á ýmsum málum. Ing-
ólfur Sigurgeirsson frá Stafni í
Reykjadal í S-Þingeyjarsýslu lagði
gjörva hönd á margt, var bóndi, bók-
bindari, organisti og skógræktar-
maður auk þess sem hann var fé-
lagshyggjumaður, gegndi ýmsum
trúnaðarsörfum fyrir sveit sína, söng
í kórum og var drjúgur liðsmaður
hvar sem hann lagði hönd að verki.
Ingólfur var handlaginn, átti það
ekki langt að sækja. Faðir hans Sig-
urgeir Tómasson í Stafni var góður
smiður á tré og járn og banghagur í
besta lagi, þekktur fyrir ljái sína sem
hann smíðaði. Bræður Ingólfs,
Hólmgeir og Ketill, fengust og við
smíðar á ljáum, Helgi vann við skó-
smíði og söðlasmíði. Ingólfur var
annálaður fyrir listabókband.
Ingólfur settist í Alþýðuskólann á
Laugum 1925, fyrsta veturinn sem
skólinn starfaði. Þá veiktist hann af
heiftarlegri lungnabólgu, svo að tví-
sýnt var um líf hans og aldrei náði
hann fullu líkamlegu þreki á eftir og
átti það sinn þátt í að minna varð úr
búskap hans en hann ætlaði. Við
skólaslit vorið 1926 sagði Arnór Sig-
urjónsson, skólastjóri, er hann
kvaddi nemendur að loknum prófum
að Ingólfur hefði án efa staðist erf-
iðasta prófið.
Seinna ár sitt á Laugum kynntist
Ingólfur skólasystur sinni sem þar
var, Bjargeyju Arngrímsdóttur. Þau
giftu sig 6. júní 1929 og hófu búskap í
Stafnslandi í Reykjadal þar sem þau
byggðu nýbýlið Vallholt og áttu þar
heimili þar til þau fluttu í Hvamm,
dvalarheimili aldraðra á Húsavík,
1991. Þau hjón voru félagslynd,
störfuðu í ungmennafélagi sveitar-
innar og tóku þátt í sönglífi þar.
Bjargey var mikil hannyrðakona og
prýddi heimilið með verkum sínum.
Snyrtimennska var ráðandi í híbýl-
um þeirra hjóna og öllum störfum.
Ingólfur var um árabil organisti við
Einarsstaðakirkju í Reykjadal.
Hann átti orgel um áratugaskeið og
lék á það annað veifið nánast fram til
hins síðasta. Hann hafði yndi af tón-
list, söng lengi í Karlakór Reykdæla
og með kór aldraðra á Húsavík eftir
að hann flutti þangað. Ingólfur var
mikill áhugamaður um skógrækt og
vel lesinn í þeim fræðum. Fólk af
Stafnsbæjum, þar sem Ingólfur var
þátttakandi, sameinaðist um að gera
allstóra girðingu um svæði nyrst í
Stafnslandi vorið 1959, um 18 ha að
stærð, og þar hófst þetta fólk handa
um að setja niður skógarplöntur. Átti
Ingólfur stóran hlut að því máli. Er
þarna orðinn hinn fegursti skógar-
reitur og árið 1995 hafði verið
plantað þarna yfir 100 þúsund
plöntum. Gaman var að ganga með
Ingólfi um þennan fallega reit og
njóta leiðsagnar hans um sögu ein-
stakra trjáa. Leyndi sér ekki um-
hyggja hans og ást sem hann bar til
þessa staðar.
Ingólfur hafði mikinn áhuga á fé-
lagsmálum og þjóðmálum. Fróðlegt
var að heyra hann segja frá kynnum
sínum af Jónasi Jónssyni frá Hriflu,
vinslitum og fáleikum sem urðu
þeirra í milli. En Ingólfur var ætíð
sjálfstæður í skoðunum og vildi ekki
láta segja sér fyrir verkum. Þá voru
honum ofarlega í huga átökin sem
urðu milli framsóknarmanna í S-
Þing. árið 1946 þegar Björn Sig-
tryggsson bóndi á Brún bauð sig
fram gegn Jónasi. Þar gekk Ingólfur
fast fram í fylgi sínu við Björn og
komu margir við sögu. Var Ingólfur
fulltrúi Björns í Reykdælahreppi og
ferðaðist víða um til að afla fylgis við
Björn og dró Ingólfur hvergi af sér í
þeim átökum.
Með dugnaði og áræði tókst
Bjargeyju og Ingólfi að byggja upp
nýbýli í Stafnslandi sem þau kölluðu
Vallholt. En það kom fljótlega í ljós
að Ingólfur bjó ekki yfir því líkam-
legu þreki sem til þurfti, ætti hann að
geta stundað þann búskap sem dygði
til að geta séð fjölskyldu sinni far-
borða. Hann þoldi og illa heyrykið.
Honum varð því ljóst að hann yrði að
fást við annað með búskapnum sem
gæfi eitthvað í aðra hönd. Hugðist
hann því leggja fyrir sig bókband.
Sigurgeir faðir Ingólfs hafði fengið
til sín mann um 5 vikna skeið vet-
urinn 1922–1923 til að binda fyrir sig
bækur. Fylgdist Ingólfur gaumgæfi-
lega með vinnubrögðum mannsins
þótt ekki kæmi hann þar að verki.
Seinni vetur Ingólfs í Laugaskóla
smíðaði hann sér bókbandsáhöld eft-
ir minni. Í janúar 1928 hóf Ingólfur
síðan bókband sjálfur. Þróaði hann
með sér sinn bókbandsstíl og hand-
bragð sem síðar varð augnayndi
þeirra sem skoðuðu bækur sem Ing-
ólfur hafði bundið og víða má sjá í
bókasöfnum og á heimilum vítt og
breitt um landið. Gyllingu bóka lærði
Ingólfur á tveim dögum hjá Þórarni
Stefánssyni bóksala á Húsavík með
því að fylgjast með hvernig Þórarinn
fór að, en Þórarinn var lærður bók-
bindari. Eftir u.þ.b. 20 ár frá því Ing-
ólfur hóf bókband gafst honum færi á
að öðlast sveinsréttindi í greininni
með því að leggja fram bækur sem
hann hafði bundið. Fékk hann lánað
sem „sveinsstykki“ tvö bindi af
kvæðum Bjarna Thorarensen sem
Jón Helgason hafði búið til prentun-
ar og Ingólfur hafði bundið fyrir séra
Hermann Hjartarson á Skútustöð-
um. Prófdómarar voru Þórarinn
Stefánsson, Kári Sigurjónsson á
Hallbjarnarstöðum á Tjörnesi og
Kristján Sigtryggsson á Húsavík,
allt bókbindarar. Meistararéttindi
fékk Ingólfur í des. 1962 er hann kom
með bækur, sem hann hafði bundið, á
sýsluskrifstofuna á Húsavík. Innti
sýslumaður Ingólf af rælni hvenær
hann hefði fengið meistararéttindi í
greininni. „ Aldrei“, svaraði Ingólfur.
Þá sagði sýslumaður um leið og hann
teygði sig eftir meistarabréfi úr hillu:
„Maður sem búinn er að vera sveinn
frá 1947 og hefir rekið sitt eigið verk-
stæði, þarf ekki að sækja um.“ Fyllti
sýslumaður síðan út meistarabréfið
og þar með var Ingólfur orðinn
„meistari“. Ingólfur var að verða
hálfníræður þegar hann hætti bók-
bandsstörfum og lét tæki í hendur
syni sínum sem numið hefir af föður
sínum. Mun Ingólfur hafa bundið inn
talsvsert yfir 20 þúsund bækur að
tölu og hélt skrá yfir alla tíð. Með
starfi sínu bjargaði Ingólfur stund-
um blöðum frá glötun er hann sá sér
leik á borði til að fylla í skörð. Má þar
m.a. nefna Boðbera Kaupfélags
Þingeyinga og Ófeig sem Kaupfélag-
ið gaf út 1890–1931.
Ég kynntist Ingólfi fyrir allnokkr-
um árum á aðalfundi Kaupfélags
Þingeyinga er við tókum tal saman
um bókband sem ég, eins og fleiri,
föndraði við. Fékk ég góðar leiðbein-
ingar hjá Ingólfi og var hann mér
jafnan innan handar um bókbands-
efni. Brátt tókst með okkur góður
vinskapur sem haldist hefir síðan.
Hefi ég litið til hans alltaf annað veif-
ið og við skrafað og skeggrætt og
hann frætt mig um margt. Hann var
víðlesinn og fróður, sagði vel frá og
ritaði gott mál, eins og sést á grein-
um sem hann hefir samið og birst
hafa í Árbók Þingeyinga. Og minnið
var ótrúlega gott til hinstu stundar.
Þegar ég kom til Ingólfs í nóvember
sl. var hann í hjólastól eftir að hafa
fótbrotnað. En hann sagði að sér liði
vel, sjónin væri bærilega góð og hann
læsi orðið fleiri klukkustundir á dag.
Hann var þá önnum kafinn við að
lesa Tímarit Máls og menningar og
Skírni las hann á hverju ári. Rakti
fyrir mér efni greina sem vakið höfðu
athygli hans. Það var yfirleitt ekki
léttmeti hið andlega fóður sem hann
las.
Fyrir stuttu fékk Ingólfur blóð-
tappa og var fluttur á sjúkrahúsið.
Ég leit til hans þrem dögum áður en
hann kvaddi. Hann átti orðið erfitt
með að tjá sig, gaf mér þó í skyn að
hann væri búinn að fá síðustu Árbók
Þingeyinga og hefði verið byrjaður
að blaða í henni. Hann lést á 94. af-
mælisdegi sínum 16. des. Góður vin-
ur er kvaddur.
Blessuð sé minning Ingólfs Sigur-
geirssonar.
Sigurjón Jóhannesson
á Húsavík.
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 22. DESEMBER 2001 55
Ég var lítið barn
og ég spurði móður mína
hver munurinn væri á gleði og sorg.
Móðir mín strauk yfir hár mitt og svaraði
sá maður sem aldrei kennir sorgar
í hjarta sínu getur ekki glaðst
því hann þekkir ekki sorgina.
(Þórunn Magnea.)
Það auðnaðst ekki öllum að eiga
ERNA SVANHVÍT
JÓHANNESDÓTTIR
✝ Erna SvanhvítJóhannesdóttir
fæddist í Þverdal í
Saurbæjarhreppi í
Dalasýslu 16. nóv-
ember 1940. Hún
andaðist á hjúkrun-
arheimilinu Skóg-
arbæ sunnudaginn
2. desember síðast-
liðinn og fór útför
hennar fram frá
Kópavogskirkju 10.
desember.
langt og farsælt líf.
Sumir þurfa að lúta í
lægra haldi fyrir mann-
inum með ljáinn langt
um aldur fram. Svo var
það með hana móður
mína. Hún andaðist 61,
árs eftir margra ára
baráttu við MS-sjúk-
dóm.
Þegar systir mín
hringdi í mig og sagði
að þú værir dáin, var
það fyrsta sem fór í
gegnum huga minn
loksins er hvíldin kom-
in. Elsku mamma mín,
það er svo sárt að missa þig, en nú
líður þér vel hjá pabba þínum, Herði,
bróður þínum, Möttu og Magga,
tengdaforeldrum mínum. Ástar
þakkir fyrir allt sem þú varst og
gerðir.
Sofðu rótt, þín dóttir
Súsanna.
✝ Sigrún Þórðar-dóttir fæddist í
Hafnarfirði 20.7.
1931. Hún lést á St.
Jósefsspítala 15.
nóvember síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru Þórður
Eyjólfsson, f. 6.5.
1898, d. 6.2. 1965,
og kona hans Sal-
óme Salómonsdótt-
ir, f. 28.5. 1899, d.
8.12. 1966. Þau
bjuggu lengst af á
Brúsastöðum.
Systkini Sigrúnar
eru Unnur, f. 30.6. 1923, d. 15.4.
1987, Kristján, f. 19.3 1925, d.
20.3. 1935, Sigurður, f. 4.4.
1928, og Kristín, f.
16.2. 1930.
Sigrún giftist
1964 Reyni Guð-
mundsyni frá
Stóru-Borg í Húna-
vatnssýslu, f. 18.6.
1932, d. 15.7. 1984.
Dóttir þeirra er Ið-
unn Vaka, f. 4.8.
1972, gift Ingvari
Svendsen, f. 28.9.
1970. Börn þeirra
eru tvíburarnir
Dagur Elí og Silvía
Klara, f. 25.6. 1994,
og Sara Mist, f.
20.11. 2000.
Útför Sigrúnar fór fram 23.
nóvember síðastliðinn.
Elsku mamma og amma, nú ert
þú hrifin úr þessu lifanda lífi og
þín er sárt saknað. En við minn-
umst allra þeirra góðu stunda sem
við áttum saman. Minning þín lifir
og gefur okkur styrk.
Vaka og krakkarnir.
Horfnar eru blæjur ljóss og
skugga, yndislega Rúna okkar hef-
ur kvatt þetta líf.
Eftir standa perlur á festi minn-
inganna.
Þú vökvaðir okkur og hlúðir að
okkur nánast frá okkar fyrstu
stundum. Minningin um þig er
bros og hlátur á sólríkum sum-
ardegi í garðinum þínum, sem þú
ræktaðir af alúð og nærgætni eins
og alla sem inn í garð lífs þíns
gengu.
Við systurnar þökkum þér fyrir
að hafa átt stað í hjarta þínu.
Elsku Vaka, Ingvar, Dagur,
Silvía og Sara.
Megi minningin um góða, sterka
og hæfileikaríka konu lifa. Megi
hún sefa sorgina og verma hjartað.
Laufey Brá og Edda Rún.
SIGRÚN
ÞÓRÐARDÓTTIR
Það er gæfa sér-
hvers manns á ævileið
að hafa átt sér góða
vini og samferða-
menn, og trúlega
verður sönn og traust
vinátta og bróðurþel
dýrmætara í hjarta og huga eftir
því sem á daginn líður. Þessi stað-
reynd kemur upp í huga mér, þeg-
ar ég minnist bróður míns, Birgis,
sem hefur á minni vegferð verið sá
traustasti trúnaðar- og tryggða-
vinur, sem almættið hefur gefið
mér.
Í meira en hálfa öld áttum við
nána og sameiginlega vegferð í
leik og starfi. Stutt var ávallt á
milli okkar og oftast svo, að ef
annars var getið þá fylgdi hinn á
eftir. Við vorum samrýndir og
samhuga í öllu, sem við tókumst á
hendur. Það sannaðist ekki á okk-
ur að „fjörður skyldi milli frænda“,
því hann hóf búskap sinn á Vatns-
nesvegi 13, þar sem við áttum
heimili hjá foreldum okkar og
flutti 1961 í næsta hús nr. 15. Árið
1972 byggði hann í Þverholti 21 og
bjó þar til 1996, er hann fluttist á
Elliðavelli 7. Hann starfaði og bjó
ávallt í Keflavík og er einn af þeim
mörgu, sem hafa gert þá byggð að
betri bæ.
Árið 1949, þegar faðir okkar,
Axel Pálsson, hóf saltfiskverkun,
starfaði Birgir með honum og allt
til ársins 1979, er hann féll frá.
Áður hafði hann verið með föður
okkar til sjós. Birgir var einkar
traustur og trúverðugur starfs-
maður, allt lék í höndum hans og
ávallt sístarfandi. Hann mátti ekki
vamm sitt vita í neinu.
Árið 1961 hófum við bræður út-
gerð og stofnuðum Faxa hf., sem
enn er til. Keyptum með árs milli-
bili bátana Gunnfaxa KE 9 og
Freyfaxa KE 10. Síðar eignuðumst
við Jarl KE 31 og Jöfur KE 17 og
síðast áttum við annan Jöfur KE
BIRGIR
AXELSSON
✝ Birgir Axelssonfæddist 21. ágúst
1932. Hann lést á
Heilbrigðisstofnun
Suðurnesja 14. des-
ember síðastliðinn
og fór útför hans
fram frá Keflavíkur-
kirkju 21. desember.
17, sem var nýsmíði
frá Stálvík í Garðabæ.
Útgerðina rákum við í
samstarfi við föður
okkar meðan hans
naut við. Þessum bát-
um héldum við til
línu-, net- og troll-
veiða, svo og á rækju,
síld og loðnu. Þetta
útgerðarmunstur tíðk-
aðist þá. Sérhæfingin
er síðar komin til. Ár-
ið 1979 við fráfall föð-
ur okkar héldum við
hans starfsemi áfram,
sem var salfisk- og
skreiðarverkun og bættum við
reksturinn rækjuvinnslu og síld-
arsöltun. Nokkru fyrr eða upp úr
1967, eftir að fyrsta þota Flug-
félags Íslands, Gullfaxi, kom til
landsins, hófum við útflutning á
ferskum fiski í flugi til Englands
og 1969 í gámum með Eimskip
einnig til Englands.
Samstarfi okkar bræðra lauk ár-
ið 1988, er við seldum útgerðina og
ég fluttist til útlanda. Hann hélt
hinsvegar áfram rekstri salt-
fiskvinnslu í nokkur ár með fjöl-
skyldu sinni. Síðustu árin vann
Birgir hjá trésmiðjunni Víkurási.
Þetta nána samstarf okkar, sem
stóð yfir í tæpa þrjá áratugi, voru
vafalaust okkar bestu ár. Við vóg-
um hvor annan upp og víst er, að
án annars okkar hefði þetta ekki
orðið.
Á sínum bestu árum var Birgir
sérlega glæsilegur maður. Hann
var dökkhærður og dökkbrýndur,
hærður vel og fagureygur. Andlit-
ið frítt, samsvaraði sér vel og bauð
af sér góðan þokka. Hann var vel á
sig kominn. Þessum fríðleik og
þokka hélt hann til síðustu stund-
ar, þegar ég kvaddi hann.
Öðlingurinn hann Birgir Axels-
son er genginn fyrir ætternisstapa
á vit forfeðra og mæðra, þar sem
vissulega bíður hans vistin best,
eins og þeirra sem af alúð og um-
hyggju hafa ræktað garðinn sinn.
Hvenær sem ég heyri góðs manns
getið minnist ég hans. Megi minn-
ingin um góðan dreng létta okkur
róðurinn til lokadags. Ég og kona
mín Dagný vottum Elsu og fjöl-
skyldum dýpstu samúð.
Páll.