Morgunblaðið - 22.12.2001, Blaðsíða 58

MINNINGAR
58 LAUGARDAGUR 22. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Siggeir Pálssonfæddist á Baugs-
stöðum í Stokkseyr-
arhreppi 6. júlí 1925.
Hann lést af slysför-
um miðvikudaginn
12. desember síðast-
liðinn. Foreldrar
hans voru Páll Guð-
mundsson bóndi á
Baugsstöðum, f. 31.
júlí 1887, d. 30. jan-
úar 1977, og Elín Jó-
hannsdóttir kona
hans, f. 29. nóvember
1887, d. 6.desember
1980. Systkini Sig-
geirs eru: Guðný, f. 7. okóber
1920, d. 19.desember 1992, Elín
Ásta, f. 12. apríl 1922, d. 6. apríl
1933, og Sigurður, f. 30. maí
1928.
Hinn 29. nóvember 1952
kvæntist Siggeir
Unu Kristínu Ge-
orgsdóttur, f. 17.
nóvember 1930.
Börn þeirra eru:
Páll, f. 4. september
1949, Svanborg, f.
18. september 1950,
Elín, f. 6. október
1952, Þórarinn, f.
15. maí 1954, og
Guðný, f. 20. júlí
1960. Barnabörnin
eru 17 og langafa-
börnin tíu.
Siggeir bjó allan
sinn aldur á Baugs-
stöðum, en hann tók við búi for-
eldra sinna ásamt Sigurði bróður
sínum þegar þau hættu búskap.
Útför Siggeirs fer fram frá
Gaulverjabæjarkirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
Mjög var farsæl fyrri öld í heimi,
undi sér við akurplóg,
af honum þóttist hafa nóg
fráskilin þeim illa óhófs keimi.
(Stefán Ólafsson.)
Í þessum gömlu ljóðlínum Stefáns
Ólafssonar prests frá Vallanesi leyn-
ast atriði sem mér þykir að eigi að
nokkru við um tengdaföður minn
Siggeir Pálsson, bónda á Baugsstöð-
um.
Hann var farsæll maður og góður.
Bóndi af guðsnáð, góður við menn og
skepnur. Siggeir var frábitinn allri
óreglu og „fráskilinn þeim illa óhófs
keimi“. Hann var sjálfum sér nægur
og „undi sér við akurplóg“. Siggeir
undi sínum hag vel á Baugsstöðum
og er vandséð að honum hefði nokk-
urs staðar liðið betur en á Baugs-
stöðum við búskap, þar sem hann ól
allan sinn aldur.
Ég kynntist Siggeiri fyrst fyrir
réttum 30 árum og þótti þá strax
nokkuð til hans koma. Við frekari
kynni óx virðing mín fyrir þessum
trausta og góða manni. Nú þegar
þessi heiðursmaður hefur kvatt okk-
ur reikar hugurinn aftur og minn-
ingar hrannast upp.
Ég minnist þess t.d. hve Siggeir
var ávallt úrræðagóður, hjálpsamur,
laghentur, velviljaður og traustur. Í
mínum huga var hann eins og klettur
sem ekkert fær bifað. Lýsingarorðin
sem hægt væri að telja upp og eiga
við um Siggeir eru ótal mörg. Það er
óþarfi að telja þau upp, samferða-
menn hans þekkja þau öll.
Ég get þó ekki stillt mig um að
minnast æðruleysis Siggeirs og ég
minnist líka þolinmæði hans. Ég
minnist þess hve Siggeir var natinn
og góður barnabörnunum sínum. Ég
minnist þess hvernig hann lét verkin
tala en sparaði frekar orðin. Siggeir
var maður framkvæmda. Hann gekk
óhikað í öll verk og sparaði hvergi
kraftana.
Eitt þeirra minningarbrota sem
nú koma upp í hugann tengist Ás-
geiri syni mínum og elsta barnabarni
Siggeirs. Þegar við foreldrar Ás-
geirs, kornung og óreynd, komum
með hann að Baugsstöðum gat hinn
nýbakaði afi ekki hugsað sér að
barninu yrði kalt í Landróvernum
sínum, „pikkunni“, eins og jeppinn
var gjarnan kallaður. Hann dreif því
í að smíða þil aftan við framsætis-
bekkinn og einangra bílinn.
Ævinlega var hann tilbúinn að
hjálpa og leggja börnum, tengda-
börnum og barnabörnum lið. Oftar
en ekki komu þá „stóru og góðu“
hendurnar hans við sögu, Baugs-
staðahendurnar eins og við kölluðum
þær. Það veit ég líka að nágrannar
og samferðamenn hafa sömu sögu að
segja. Siggeir gerði ekki mannamun
og taldi ekki eftir sér að liðsinna
fólki, hvort heldur það voru ein-
hverjir nákomnir honum eða ótengd-
ir.
Með þessum fátæklegu orðum
kveð ég Siggeir bónda á Baugsstöð-
um. Ég sendi mínar innilegustu sam-
úðarkveðjur til barna og barnabarna
sem misst hafa traustan og hjarta-
hlýjan föður og afa. Ég sendi Sigurði
Pálssyni bónda á Baugsstöðum inni-
legar samúðarkveðjur, en hann hef-
ur ekki bara misst góðan bróður
heldur líka traustan vin og félaga.
Frá mínum dýpstu hjartarótum
sendi ég tengdamóður minni, Unu
Georgsdóttur, sem misst hefur sinn
trygga og trausta lífsförunaut, mín-
ar innilegustu samúðarkveðjur.
Í einu ljóða sinna sagði séra Hall-
grímur Pétursson:
Á augabragði einu skeður
umbreyting á vistunum.
Konráð Ásgrímsson.
Elsku afi. Núna, eftir fráfall þitt
sem kom okkur öllum að óvörum,
sitjum við hér frænkurnar og minn-
umst allra góðu stundanna sem við
áttum í sveitinni hjá ykkur ömmu.
Þessar minningar verða aldrei tekn-
ar frá okkur og eru þær það eina sem
við eigum eftir af þér.
Þegar við hugsum til baka gerum
við okkur grein fyrir þeirri rosalegu
þolinmæði og skilningi sem þú bjóst
yfir. Þú hafðir líka sérstakan, en
mjög áhrifaríkan, hátt á að kenna
okkur margt sem hefur gagnast okk-
ur síðan, aðallega það að gefast ekki
upp þótt verkefnið virki erfitt og
jafnvel ógerlegt. Við vitum núna að
við getum allt sem við ætlum okkur
og er það að miklu leyti þér að
þakka.
Það þurfti nú t.d. engan smátíma
til að læra alla þessa flóknu hnúta
sem voru jafnan gleymdir daginn
eftir en alltaf varstu tilbúinn að
segja okkur söguna um froskinn sem
hoppaði ofan í tjörnina og upp í tréð,
eða undir tréð og ofan í tjörnina?
Einnig þurfti að læra á öll þessi
flóknu ökutæki sem voru með olíu-
gjöf, kúplingu og einhverjum pedala
í miðjunni sem hafði engu hlutverki
að gegna fyrstu árin, þangað til...
Auðvitað varð að þjálfa ökuleiknina
og baggastaflarnir voru óspart not-
aðir í að djöflast út um allt tún. Svo
var keyrt á girðingar og næstum því
á kálfafjós, þar sem afi kom hlaup-
andi á eftir til að bjarga því sem
bjargað varð, en aldrei varstu reiður,
hlóst bara og kinkaðir kolli til hliðar.
Það var ekki sjaldan sem þurfti að
fara með skipaflotann á Skipavatn
þar sem áhöfnin sigldi fleyinu heim
að Baugsstöðum, niður flúðirnar
með nokkrum viðkomum í kaldri
ánni. Var áhöfnin orðin frekar
ósmekkleg til fara og amma fékk að
sjá um þrifin á henni. Þú fékkst í
staðinn að taka til eftir hamfarirnar
á bakkalofti. Tískusýningar, drauga-
hús, leikrit og margt fleira var sett á
svið á loftinu. Ekki var það verra að
þín veika hlið voru litlu barnabörnin
sem vantaði svo nauðsynlega ýmsa
„óþarfa“ hluti eins og til dæmis and-
litsmálningu til þess að gera sig sæt í
sveitinni. Það eina sem þurfti var
smásuð, saklaust bros og örlítill
þrýstingur frá mjólkurbílstjóranum.
Daglega lífið í sveitinni var oft og
tíðum ævintýri líkast. Þú og Siggi
frændi voruð sannkallaðar hetjur
þegar það þurfti að fara að bjarga
veikum eða þunguðum kusum úr
haganum og koma þeim á óhultan
stað. Kusujarðarfarir voru haldnar
og þær kvaddar með virðulegum
hætti.
Það má ekki gleyma svaðilförun-
um í gegnum heyblásarann ógurlega
þar sem fleira en heyið fór í gegn.
Mjó, löng, lítil og pattaraleg barna-
börn tróðust þarna í gegn og tók það
þau mislangan tíma. Það var rekið á
eftir þeim eins og beljunum því hvor
tveggja þrjóskuðust við að halda
áfram upp brattann.
Svona mætti halda lengi áfram og
árin í sveitinni hjá þér, ömmu og
Sigga verða ávallt lifandi í minning-
unni. Þú varst sannkallað ofurmenni
í augum okkar og við eigum ávallt
eftir að sakna þín sárt þótt þú verðir
í raun alltaf hjá okkur.
Elsku amma, Guð gefi þér og okk-
ur öllum styrk í sorginni.
Una, Lára og Linda.
Elsku afi, mér hefur alltaf þótt
vænt um þig. Þú varst góður, stór og
mikill maður sem kenndir manni
margt.
Það var gaman í ferðalaginu sem
við fórum í seinasta sumar þú, ég,
amma, pabbi, mamma og Dögg. Ég
man svo vel eftir því þegar við fórum
saman í ferjuna á Egilsstöðum og
leigðum svo hús í Vík.
Það var líka svo gaman þegar við
fórum saman á Selfoss til að kaupa
páskaegg.
Þú gerðir svo margt fyrir okkur,
ég mun sakna þín ofboðslega mikið
en þú verður samt alltaf hjá mér í
hjartanu mínu.
Guð blessi þig, afi minn.
Kær kveðja.
Andri.
Hann afi minn var voða góður
maður. Hann var alltaf að gera eitt-
hvað með okkur. Úti í fjósi kenndi
hann okkur að láta mjaltavélarnar á
kýrnar. Stundum fór hann með okk-
ur í bíltúra á Landróvernum og
stalst þá jafnvel til að leyfa okkur að
keyra, enda er ég bara að verða
harla góður bílstjóri. Hann afi reidd-
ist aldrei, heldur hækkaði hann róm-
inn ef honum líkaði ekki það sem við
vorum að gera, eða þegar við krakk-
arnir vorum að rífast eða slást. Það
var alltaf gaman að fara með honum
út í fjós, fá að þvo kúnum, mjólka,
tutla og svo auðvitað að gefa kálf-
unum. Þegar við krakkarnir vorum
búin að rusla til uppi á lofti fór afi
bara einhvern tíma seinna að taka til
og var alveg sallarólegur yfir þessu.
Hann afi var líka voða mikill sælkeri.
Hann fussaði og sveiaði þegar við
krakkarnir vorum með sælgæti, en
það var örugglega bara vegna þess
að hann langaði líka í. Oft fór það
líka svo að hann fékk að smakka að-
eins úr pokunum okkar.
Ég mun halda áfram að fara í
sveitina til ömmu þótt afi minn bless-
aður sé farinn þaðan. Ég mun oft
minnast hans og skemmtilegu tím-
anna sem við áttum saman en ekkert
verður eins og áður var.
Dögg Friðjónsdóttir.
Síðasti formaðurinn í Gaulverja-
bæjarsókn, eins og segir um frænda
minn Siggeir Pálsson bónda á
Baugsstöðum í Sunnlenskum byggð-
um, er fallinn. Hann hefur án fyr-
irvara ýtt úr vör og haldið í sína
hinstu för.
Það var mér mikið gæfuspor þeg-
ar Una og Geiri á Baugsstöðum buð-
ust til að taka mig, ungan drenginn, í
sumardvöl á Baugsstöðum þegar
móðir mín, náfrænka þeirra bræða á
Baugsstöðum, lá banaleguna. Ég
naut dvalarinnar á Baugsstöðum í
góðri umhyggju og vist þeirra hjóna
sumar eftir sumar og það myndaðist
samband sem aldrei hefur rofnað.
Geiri á Baugsstöðum var gott
dæmi um harðduglegan, útsjónar-
saman íslenskan bónda sem leysir
þau vandamál sem við blasa með
hægð og yfirvegun. Hann var leið-
beinandi og hvetjandi og það var
ómetanlegt fyrir ungling í þroska að
njóta samvistar við hann og leið-
sagnar. Baugsstaðir hafa í búskap
Unu og Geira og Sigurðar bróður
hans, alla tíð verð annálaðir fyrir
snyrtimennsku og hirðuskap.
Vélar eru látnar endast með réttri
meðhöndlun og ekki kastað höndun-
um til neinna verka.
Í samræðum voru ábendingar ein-
faldar og umbúðalausar hjá Geira og
ég minnist þess ávallt þegar hann út-
skýrði fyrir mér orðatiltækið; að
vera ekki að lýsa fæðingarhríðunum
heldur sýna krógann.
Líklega hef ég þá látið vaða á súð-
um um allt sem ég hafði í vændum þó
allt væri óvíst um framkvæmdir.
Þessi lífsspeki hefur verið mér þörf
áminning alla tíð síðar.
Í fyrra rölti ég um vélageymsluna
með Geira og sá að topplyklasettið
sem ég notaði fyrir 30 árum við að
skipta um rakstrarvélartinda og
annað stúss, var enn í notkun. Já
sagði Geiri, ég týndi einum topp fyr-
ir sex árum, annað er á sínum stað.
Það er hugarfar af þessu tagi sem er
svo ómetanlegt að hafa fengið að
kynnast.
Geiri tilheyrði þeirri kynslóð sem
hefur upplifað mestu þjóðfélags-
breytingar síðari tíma. Hann reri á
opnum bátum frá Baugsstaðafjöru,
hann lifði miklar tækniframfarir í
landbúnaði, samgöngum og þjóð-
félaginu öllu. Líklega er það lífs-
reynsla af þessu tagi ásamt sérlega
góðum efnivið sem gerði hann að
þeim lygna og ráðvanda manni sem
hann var.
Milli bræðranna Siggeirs og Sig-
urðar var alveg einstakt samband.
Öll þau ár sem ég hef þekkt þá bræð-
ur hef ég aldrei heyrt þá fella eitt
styggðaryrði hvor til annars. Í raun
var unun að sjá hvernig þeir skiptu
með sér verkum við búreksturinn.
Maður hafði á tilfinningunni að
ómeðvitað hafi þeir valið sér sitt sér-
svið og síðan fylgdu þeir verkstjórn
hjá hvor öðrum. Verkin voru unnin
af fagmennsku.
Búskapurinn var lífsnautn þeirra
bræðra og þegar þeir hættu með
mjólkurframleiðslu á síðasta ári var
eins og ský hefði dregið fyrir sólu hjá
þeim. Sérstaklega var Geiri ekki vel
undir þessar breytingar búinn og því
höfðu þeir tekið þá ákvörðun að fá
sér aftur nokkrar kýr til að dunda
sér við næstu árin í ellinni. Nokkrum
dögum áður en leggja átti inn mjólk
að nýju kemur kallið og Geira er
svipt af sjónarsviðinu. Kær bróðir og
einstakur vinur er burtkallaður og
söknuðurinn er mikill hjá Sigurði.
Mestur er þó missir Unu sem nú
sér á bak sínum trausta lífsförunaut.
Þau hjónin nutu samvista hvort ann-
ars og stóðu í stafni hins oft fjöruga
sveitaheimilis á Baugsstöðum. Þau
veittu sér þá ánægju að ferðast víða
um heim og það voru skemmtilegar
stundir að skoða myndir og heyra
frásagnir þeirra af þessum ferðum.
Nú hefur Geiri haldið einn í för og
eftir stendur Una þó sterk og bein í
baki. Þetta er erfið stund og ég bið
að Guð veiti henni styrk.
Það er með miklum trega sem ég
kveð þennan öðlingsmann sem
reyndist mér svo vel. Tímans hjól
verður ekki stöðvað eða snúið til
baka. Eftir stendur minningin um
Siggeir Pálsson bónda á Baugsstöð-
um. Hún mun vara.
Gissur Pétursson.
Mig langar að minnast æskuvinar
míns Siggeirs Pálssonar. Á ung-
lingsárunum bjó ég á Hólum og
tókst strax vinátta með okkur Geira
eins og hann var kallaður í daglegu
tali. Það er margs að minnast frá
þeim tíma fyrir stríð og í byrjun
stríðsins. Ég minnist þess fyrst þeg-
ar ég gekk út að Baugsstöðum til
þess að beita línur fyrir morgundag-
inn. Páll, faðir Geira, gerði út opinn
bát frá Loftstaðasandi og komu
menn frá næstu bæjum til þess að
draga björg í bú. Þá var línan lögð og
verið á skaki á meðan. Eftir að kom-
ið var í land var fiskurinn seilaður og
settur á hestvagna og gert að fisk-
inum heima á hverjum bæ fyrir sig.
Þessu höfðum við Geiri gaman af
fyrir utan hvað þetta var þroskandi
fyrir unga menn. Þá voru þeir marg-
ir útreiðartúrarnir sem við fórum
um sveitina og upp undir Selfoss.
Þetta voru ógleymanlegar stundir
og eru til margar myndir af okkur,
en ég átti myndavél sem var alltaf á
lofti og festi mörg góð augnablikin á
filmu. Það var mjög ánægjulegt að
fara síðan með þessar myndir austur
til Geira og Unu og við höfðum mjög
gaman af því að skoða þær og rifja
upp þessar góðu stundir.
Svo má ekki gleyma Breta-
vinnunni á Kaldaðarnesi, en við fór-
um að vetrarlagi og voru það fyrstu
peningarnir sem við unnum okkur
inn á ævinni. Þá fannst okkur við
vera ríkir menn. Upp úr því fórum
við að stofna fjölskyldur og heimili
og varð það til þess að við sáumst
ekki í mörg ár, allt of mörg ár því
miður.
Þessi síðustu ár hafði ég ánægju
af því að hitta Geira og ganga með
honum eftir sjávarbakkanum. Þá
kynntist ég einnig Unu eiginkonu
Geira og sá þeirra yndislega heimili.
Ég sé Geira fyrir mér standa við
gluggann og horfa út á sjóinn því
bærinn stendur á sjávarkambinum
með útsýni yfir til Vestmannaeyja.
Nú þegar ég lít til baka hugsa ég:
Af hverju fór ég ekki oftar austur?
Eða eins og máltækið segir: Geymdu
ekki til morguns það sem þú getur
gert í dag.
Óðum sólin ævi minnar lækkar,
alltaf heimsins gleðiljósum fækkar.
Breytist allt og hverfur þá og þá,
þú sem aldrei breytist vert mér hjá.
Unu, börnum, Sigurði og öðrum
ættingjum sendi ég innilegar sam-
úðarkveðjur. Guðsblessun fylgi ykk-
ur.
Sigurður Sigurðsson.
SIGGEIR
PÁLSSON
Það var sem léki ljúfur
blær
um litla bæinn,
þegar björtu brosin skær
buðu góðan daginn.
Þannig minnist Magnús á Skarði
föðursystur sinnar Guðríðar. Þau
orð lýsa nærveru Guddu frænku
eins og hún var alltaf kölluð á
Skarði. Þegar hún kom í heimsókn
var sumarið fyrst komið fyrir al-
vöru þar sem hún kom og tók full-
an þátt í sveitastörfunum af sinni
alkunnu hjálpsemi. Það varð bjart-
ara yfir öllu þegar hún kom með
brosið sitt, hlýjuna og brjóstsyk-
GUÐRÍÐUR
MAGNÚSDÓTTIR
✝ Guðríður Magn-úsdóttir fæddist
á Efra-Skarði í
Svínadal 8. septem-
ber 1909. Hún and-
aðist á hjúkrunar-
heimilinu Skógarbæ
(Efstabæ) 13. desem-
ber síðastliðinn og
fór útför hennar
fram frá Seljakirkju
19. desember.
urinn sem hún átti
alltaf fulla vasa af.
Börnin glöddust yf-
ir komu hennar og
beðið var með eftir-
væntingu eftir því
þegar dagurinn rann
upp. Þeir sem eldri
voru glöddust yfir
endurfundunum og
umræðuefnin virtust
óþrjótandi. Systkinin,
Gudda og Ólafur, voru
samrýmd en sam-
gangurinn var lítill,
enda var lengra á milli
Borgarfjarðar og
Reykjavíkur þá. Gudda frænka og
amma/mamma spjölluðu fram á
rauðanótt. Þá var oft hlegið dátt og
vel lá á öllum. En eftir langa ævi er
hvíldin oft kærkomin og nú hefur
Gudda sameinast systkinum sínum
og öðrum látnum ættingjum. Við
vottum börnum, barnabörnum og
barnabarnabörnum hennar inni-
lega samúð okkar og kveðjum
kæra frænku.
Magnús, Gréta, Kristín,
Eva, Hjörtur og Þórunn.