Morgunblaðið - 22.12.2001, Blaðsíða 28

ERLENT
28 LAUGARDAGUR 22. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Falleg jólagjöf
Handgerðir
grískir íkonar
Klapparstíg 40, sími 552 7977.
www.simnet.is/antikmunir
Verð frá 1.999 kr.
FERNANDO de la Rua, forseti Arg-
entínu, sagði af sér embætti í fyrra-
dag. Eftir tveggja ára misheppnaða
tilraun til að leysa úr efnahagsvanda
ríkisins rambar Argentína á barmi
gjaldþrots, og alger óreiða ríkir í
stjórnmálunum. Eftir að 20 manns
létust í götuóeirðum í vikunni var
það reiði almennings sem varð á end-
anum til þess að de la Rua lét af emb-
ætti. Óeirðirnar brutust út þegar al-
menningur mótmælti harkalegum
aðhaldsaðgerðum stjórnar forset-
ans, sem koma áttu í veg fyrir að rík-
issjóður yrði gjaldþrota.
Þetta virtist ganga vel til að byrja
með, og 1999 kváðust um 70% kjós-
enda ánægð með frammistöðu for-
setans. En fljótt fór að halla undan
fæti hjá de la Rua, hann átti erfitt
með að taka ákvarðanir, hrasaði á
stjórnmálasviðinu og margra millj-
arða skuldir hins opinbera, sem hann
tók við, voru að sliga hann.
De la Rua er 64 ára, fyrrverandi
lögfræðingur, og er hann tók við
völdum hét hann því að rétta af hall-
ann á ríkissjóði, en gagnrýnendur
hans sögðu að stjórnin sem hann var
í forsæti fyrir hafi framfylgt efna-
hagsstefnu er hafi beinlínis verið
hönnuð til að leiða fátækt og neyð yf-
ir sífellt stækkandi hóp almennra
borgara.
Íburðarlaust líferni
De la Rua hrósaði sér af íburð-
arlausu líferni sínu, sem var ólíkt há-
stemmdum fyrirrennara hans, Carl-
os Menem. De la Rua er sósíal-
demókrati, fer reglulega í kirkju og
er algerlega andvígur fóstureyðing-
um. Hann naut mikils stuðnings
meðal millistéttarinnar í Argentínu
og kaupsýslumanna, sem voru búnir
að fá nóg af mútuþægni stjórnmála-
manna.
Eftir tíu ára valdatíð Menems var
almenningur búinn að fá sig full-
saddan á spillingarmálum, og de la
Rua lofaði að hefja stjórnvöld aftur
til vegs og virðingar meðal lands-
manna.
Í kosningabaráttunni lagði hann
hvað eftir annað áherslu á aug-
ljósasta muninn á sjálfum sér og
Menem, sem kunni vel að koma fyrir
sig orði, hafði persónutöfra og braut
stundum gegn hefðum. De la Rua
ítrekaði með þessum hætti skilaboð
sín um nauðsyn hófsemi á miklum
krepputímum.
Líktist stefnu Menems
Fernando de la Rua fór fyrir
bandalagi tveggja flokka, síns eigin
miðjuflokks og vinstrihreyfingarinn-
ar Frepaso, en leiðtogi hennar var
Carlos Alvares, sem tók við embætti
varaforseta. Í kjölfar fáeinna hveiti-
brauðsdaga fylgdu erfiðir tímar.
Fyrst kom upp hneykslismál í öld-
ungadeildinni – opinberir embættis-
menn voru sakaðir um að hafa mútað
þingmönnum til að samþykkja tiltek-
ið frumvarp. Ásakanir um að de la
Rua tækist ekki á við spillingarmál
urðu æ háværari, og Alvares sagði af
sér í október í fyrra, með þeim orð-
um að forsetinn virti að vettugi
„krabbameinið“ sem spillingin væri.
De la Rua fylgdi efnahagsstefnu
sem líktist mjög þeirri sem Menem
hafði fylgt, en hann hafði notað
frjálsan markað til að losa Argentínu
úr alvarlegri efnahagskreppu 1989.
En hagvöxturinn lét á sér standa, og
í mars 2001 rak de la Rua tvo efna-
hagsmálaráðherra. Hann hvikaði
ekki frá því, í stjórnartíð sinni, að
halda gjaldmiðli Argentínu, pesóan-
um, tengdum við gengi bandaríska
dollarans – en sú aðferð var fyrst
notuð 1991 til að draga úr óðaverð-
bólgu – og krafðist fjárhagslegs að-
halds.
De la Rua gerði svo Domingo Cav-
allo að efnahagsmálaráðherra, en
það hafði einmitt verið Cavallo sem
skipulagði tengingu pesóans við doll-
arann í stjórnartíð Menems. Cavallo
lagði drög að aðhaldsaðgerðum í
efnahagsmálum til þess að forða rík-
inu frá gjaldþroti. Þótt de la Rua og
Cavallo væru vinsælir hjá Alþjóða-
gjaldeyrissjóðnum (IMF) og banda-
rískum bandamönnum, fór fylgi
þeirra meðal almennings í Argentínu
dvínandi eftir því sem efnahagurinn
versnaði og aðhaldsaðgerðirnar
hörðnuðu; opinber laun og eftirlaun
voru lækkuð og skattar hækkaðir.
Í október náðu kjósendur sér niðri
á forsetanum með því að veita
stjórnarandstæðingum í Perónista-
flokknum aukin völd á þinginu og de
la Rua var gagnrýndur fyrir að vera
úr tengslum við sífellt stækkandi
hóp fátæks fólks í landinu. Uppúr
sauð nú í vikunni, er óeirðir brutust
út í helstu borgum landins, og de la
Rua gerði síðustu tilraunina til að
mynda „sameiningarstjórn“ fyrir
þjóðina. Þegar stjórnarandstæðing-
ar höfnuðu beiðni hans um að ganga
til þjóðstjórnar skrifaði de la Rua af-
sagnarbréf sitt, tók til á skrifborðinu
sínu í stjórnarráðinu, Casa Rosada,
við Plaza Mayor í Buenos Aires, og
flaug á brott í þyrlu frá þaki stjórn-
arráðsins. Múgurinn fagnaði brott-
för hans.
Aðdáandi Maradona
De la Rua fæddist í borginni Cord-
oba í Mið-Argentínu 1937 og lauk
laganámi 21 árs. Eftir að hafa starf-
að í fjögur ár í innanríkisráðuneytinu
gekk hann í sósíaldemókrataflokk-
inn Róttæka borgarabandalagið og
var fyrst kjörinn í öldungadeildina
1973. Hann reyndi, en tókst ekki, að
verða forsetaframbjóðandi flokksins
1983, og svo fór, að hann varð fyrsti
kjörni borgarstjórinn í Buenos Air-
es. Hann er kvæntur, þriggja barna
faðir, og segir Biblíuna vera meðal
uppáhaldsbóka sinna. Áhugamál sín
segir hann vera m.a. fugla, plöntur
og veðrið. Og líkt og margir Argent-
ínumenn er hann aðdáandi knatt-
spyrnustjörnunnar Diegos Mara-
dona.
De la Rua mistókst að rétta
við efnahag Argentínu
Það gekk vel í fyrstu,
þegar Fernando de la
Rua tók við forsetaemb-
ættinu í Argentínu fyrir
tveim árum, og lagði
áherslu á aðhald í efna-
hagsmálum. En svo
fór að lokum, að uppúr
sauð hjá sístækkandi
hópi fátækra í landinu,
og þeir hröktu forset-
ann frá völdum.
Buenos Aires. AFP, AP.
AP
Fernando de la Rua tekur til á skrifborðinu sínu í stjórnarráðinu í Buenos Aires eftir að hafa sagt af sér embætti
forseta Argentínu. Hann fór síðan upp á þak byggingarinnar þar sem beið hans þyrla er flutti hann á brott.
INDVERSK stjórnvöld til-
kynntu í gær að þau hygðust
kalla sendiherra sinn í Pakistan
heim í kjölfar sjálfsmorðsárás-
arinnar í Nýju-Delhí fyrir
rúmri viku sem Indverjar
gruna stjórnvöld í Islamabad
um að bera ábyrgð á. Jafnframt
hyggjast indversk stjórnvöld
rjúfa allar almenningssam-
göngur milli landanna.
Þessar aðgerðir ganga í gildi
1. janúar nk., að sögn talsmanns
indverska utanríkisráðuneytis-
ins, en það gefur fólki tíma til að
komast til síns heima, þ.e. áður
en samgöngur verða rofnar.
Vildi talsmaðurinn ekki svara
spurningum um hvort Indverj-
ar hygðust rjúfa að fullu stjórn-
málatengsl við Pakistan.
Fjórtán fórust í sjálfsmorðs-
árás öfgamanna á þinghúsið í
Nýju-Delhí, þ.á m. fimm árás-
armannanna.
Grunsamlegt
flutningaskip
BRESKA lögreglan stöðvaði í
gær ferðir flutningaskips í
Ermarsundinu og gerði þar
mikla leit en skipið var að koma
frá Máritíus. Yfirvöld vildu ekki
greina frá því hvers vegna skip-
ið hefði verið stöðvað en fregnir
hermdu að ógn hefði steðjað að
þjóðaröryggi Bretlands, þ.e. að
hætta væri á hryðjuverkum. Yf-
irvöld báru þær fréttir þó til
baka.
Gallar í
Windows XP
BANDARÍSKA tæknifyrir-
tækið Microsoft hefur viður-
kennt að gallar leynist í nýjustu
útgáfu stýri-
kerfisins
Windows
XP. Hefur
fyrirtækið
nú látið búa
til hugbúnað
sem tryggir
að gallinn
geri ekki
vart við sig
og hvetur notendur Windows
XP og aðra notendur eldri út-
gáfna stýrikerfisins til að ná í
hugbúnaðinn í gegnum Netið.
Starfsmenn öryggisfyrirtæk-
isins eEye Digital Services
komu auga á vandann fyrir
fimm vikum, en ekki var greint
frá gallanum fyrr en hugbún-
aðurinn var tilbúinn.
Gallinn kemur fram í Uni-
versal Plug and Play (UPnP),
sem getur opnað leið fyrir aðra
tölvunotendur í gegnum stýri-
kerfið. Glufan gerir tölvuþrjót-
um kleift að ná valdi yfir tölvum
þegar þær tengjast Netinu, að
því er fram kemur á fréttavef
BBC. Stýrikerfið kom á markað
25. október.
Vopnahlé á
Sri Lanka
STJÓRNVÖLD á Sri Lanka til-
kynntu í gær vopnahlé en átök
hafa staðið um árabil milli
stjórnarhers landsins og Tam-
íla-skæruliðahópsins. Vopna-
hléinu er ætlað að standa í einn
mánuð en vonast er til að það
geti reynst upphafið að friðar-
viðræðum í landinu.
STUTT
Sendiherra
kallaður
heim frá
Pakistan
Bill Gates
NÝTT málverk listmálarans Luc-
ians Freuds af Elísabetu Breta-
drottningu hefur verið gagnrýnt
harðlega í nokkrum af fjölmiðlum
Bretlands.
Svipurinn á drottningu á mál-
verkinu er hörkulegur og þungbú-
inn og segja gagnrýnendur ekki
ljóst hvort Elísabet líkist meira
kvikmyndaleikaranum Jack Nichol-
son að ofleika eða hundi sem hafi
fengið heilablóðfall.
Lýst sem „afskræmingu“
Forstöðumaður National Por-
trait Gallery, Charles Saumarez-
Smith, segir málverkið vekja fólk
til umhugsunar. Dagblaðið The Sun
lýsir hins vegar málverkinu sem
„afskræmingu“ og segir að engu sé
líkara en barn eða unglingur hafi
málað það.
Ritstjóri British Art Journal, Ro-
bert Simon, segir að drottningin líti
út á málverkinu líkt og hún hafi
fengið heilablóðfall. Þá segir í frétt
The Independent að Freud hafi
málað drottningu líkt og dapra
ömmu en myndin sé engu að síður
sú besta sem máluð hafi verið af
meðlimi drottningarfjölskyldunnar
síðustu tvær aldir.
Drottningin enn
„til augnayndis“
Í forystugrein The Daily Tele-
graph segir að málverk Freuds sé
„afar niðrandi“ og þótt drottningin
sé ekki lengur „yndisfögur yng-
ismey“ þá sé hún enn „til augna-
yndis“.
Gagnrýnandi The Times segir
hins vegar að málverkið sé „átak-
anlegt, djarft, heiðarlegt, stóískt og
umfram allt raunsætt“.
Freud gaf listasafni, sem er í
umsjá konungsfjölskyldunnar, mál-
verkið. Drottningin tók á móti
verkinu, en ekki er vitað hvað
henni finnst um það.
Sumir telja Freud, sem er 79 ára,
besta núlifandi listmálara Bret-
lands. Hann er sonarsonur sál-
greiningarfrumkvöðulsins Sig-
munds Freuds.
Málverk Freuds af Breta-
drottningu gagnrýnt
London. AFP.
Reuters