Morgunblaðið - 05.11.2002, Qupperneq 16

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
16 ÞRIÐJUDAGUR 5. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ÚTFLUTNINGSVERÐMÆTI upp-
sjávaraflans gæti orðið um 36 millj-
arðar króna eftir áratug með vaxandi
manneldisvinnslu. Verðmæti þessa
afla var í fyrra um 21 milljarður króna
og 14 milljarðar árið áður.
Þetta er mat Finnboga Jónssonar,
stjórnarformanns Samherja og SR
mjöls, og kom fram í erindi hans á að-
alfundi LÍÚ sem fram fór í síðustu
viku.
Finnbogi fjallaði á fundinum um
þróun í nýtingu á uppsjávarfiski.
Hann sagðist sjá fyrir sér aukna sjó-
frystingu á síld og loðnu næsta ára-
tug, enda hafi skipum fjölgað sem geti
fryst um borð mikið magn af fiski.
Hann benti meðal annars á að afla-
verðmæti nóta- og togveiðiskipsins
Vilhelms Þorsteinssonar EA er orðið
um 2,5 milljarðar króna á þeim tveim-
ur árum sem liðin eru frá því skipið
hóf veiðar.
Finnbogi spáði því að árið 2011
yrðu um 90% aflans úr íslenska síld-
arstofninum unninn til manneldis, um
80% norsk-íslensku síldarinnar og um
10% loðnuaflans. Þá taldi Finnbogi
fyrirsjáanlegt að vaxandi hlutfall kol-
munnaaflans fari til manneldisvinnslu
ef hægt verði að þróa vinnsluaðferðir
fyrir hann, enda væri kolmunni góð
hvítfiskafurð en hingað til þótt erfiður
í vinnslu. Ennfremur taldi Finnbogi
að fiskeldi myndi aukast og því færi
hærra hlutfall mjöl- og lýsisfram-
leiðslunnar í framleiðslu eldisfóðurs
og þannig fengist fyrir hana hærra
verð. Jafnframt mætti gera ráð fyrir
að tilraunaveiðar á vannýttum teg-
undum myndu skila auknum verð-
mætum.
Spáði Finnbogi því að miðað við um
1,2 milljóna tonna uppsjávarafla
mætti gera ráð fyrir að útflutnings-
verðmæti hans yrði um 36 milljarðar
króna árið 2011 en verðmætið var um
21 milljarður króna á síðasta ári og
um 14 milljarðar króna árið 2000.
Bræðslum mun fækka um helming
Finnbogi sagði að ef afli Íslendinga
í síld, loðnu og kolmunna héldist um
1,2 milljónir tonna og sífellt meira af
aflanum færi til manneldisvinnslu,
myndi hlutur fiskimjölsverksmiðj-
anna vitanlega minnka. Ætla mætti
að eftir 10 ár fái verksmiðjurnar und-
ir einni milljón tonna til vinnslu. Hér á
landi eru nú reknar um 20 verksmiðj-
ur og sagði Finnbogi að hver verk-
smiðja þyrfti að vinna úr að minnsta
kosti 100 þúsund tonnum á ári til að
standa undir rekstri. Því væri ljóst að
þeim myndi fækka um að minnsta
kosti helming á næstu 10 árum.
Verðmæti upp-
sjávaraflans
mun aukast
Gæti orðið 36 milljarðar eftir áratug
Morgunblaðið/Kristinn
Útflutningsverðmæti uppsjávarfisks gæti orðið 36 milljarðar eftir 10 ár ef
spá Finnboga Jónssonar, stjórnarformanns Samherja, rætist.
KOLMUNNAVEIÐI Síldarvinnsl-
unnar á þessu ári er nú lokið, en
Börkur NK 122 kom til heimahafn-
ar í Neskaupstað í vikunni úr síð-
asta túrnum á árinu.
Börkur hefur veitt tæp 40 þúsund
tonn af kolmunna á árinu og er
aflahæsta íslenska kolmunna-
veiðiskipið. Þeir á Berki hófu kol-
munnaveiðar í lok apríl sl. og hafa
verið nánast stanslaust á kolmunna
síðan, ef frá er talinn tæpur mán-
uður við síldveiðar í sumar.
„Kolmunnaveiðin hefur gengið
prýðisvel,“ segir Freysteinn
Bjarnason, framkvæmdastjóri út-
gerðar hjá Síldarvinnslunni, á
heimasíðu SVN. „Bróðurparturinn
af þessum afla er veiddur í íslensku
landhelginni, en lítilsháttar hefur
veiðst í færeyskri landhelgi.“
Börkur heldur fljótlega til síld-
veiða.
Með
40.000
tonn af
kolmunna
SÍLDARVINNSLAN hf. í Nes-
kaupstað hlaut umhverf-
isverðlaun LÍÚ árið 2002 sem af-
hent voru á aðalfundi
sambandsins í gær. Verðlaunin
hlaut fyrirtækið fyrir að hafa
með umhverfisstefnu sinni hug-
að markvisst að umhverf-
ismálum um langan tíma. Var
það álit matsnefndar að innan
fyrirtækisins væri gott yfirlit
um þá þætti starfseminnar sem
hugsanlega geta valdið neikvæð-
um áhrifum á umhverfið. Fyr-
irtækið hefði m.a. markvisst
unnið að því að taka upp kæli-
miðla sem hafa lítil umhverfis-
áhrif, gripið hefði verið til elds-
neytissparandi aðgerða á
skipum félagsins og umhverf-
isstjórnunarkerfi verið tekið upp
að hluta til. Eins hefði félagið
tekið þátt í þróun á valvirkum
veiðarfærum og nýtti vel auka-
afurðir og annað sem fellur til
við veiðar og vinnslu sjáv-
arfangs. Þá uppfyllti félagið all-
ar lögboðnar skyldur tengdar
umhverfismálum og hefði unnið
að umhverfisfræðslu fyrir starfs-
fólk með markvissum hætti á
undanförnum árum. Björgólfur
Jóhannsson, forstjóri Síld-
arvinnslunnar, tók við verðlaun-
unum úr hendi Árna M. Mathie-
sen sjávarútvegsráðherra.
SVN hlaut
umhverf-
isverð-
laun LÍÚ
Morgunblaðið/Jim Smart
Þeir Freysteinn Bjarnason, útgerðarstjóri SVN, og Björgólfur Jóhannsson
forstjóri voru að vonum ánægðir með umhverfisverðlaunin.
FRAMBOÐ af pillaðri kaldsjávar-
rækju á helstu mörkuðum í Evrópu
hefur aukist til muna og verð hríð-
fallið á undanförnum árum. Þetta
var meðal þess sem fram kom á
samráðsfundi framleiðenda og
kaupenda kaldsjávarrækju, Cold-
water Prawn Forum, sem haldinn
var í London fyrir skömmu.
Gísli Gíslason hjá Barry Group á
Íslandi segir að fundurinn hafi stað-
fest erfitt ástand greinarinnar.
Heildarframboð af pillaðri rækju
hafi á undanförnum fimm árum
aukist úr 60 þúsund tonnum í um 85
þúsund tonn. „Aukningin er að
stórum hluta til komin vegna vax-
andi rækjuveiða íbúa Nýfundna-
lands. Þessi rækja fer inn á hefð-
bundna markaði með tilheyrandi
verðlækkunum.“
Barry Group á Íslandi er sölu-
skrifstofa sem selur rækju og aðrar
sjávarafurðir til Evrópu fyrir Barry
Group í Kanada. Einnig kaupir
skrifstofan og selur nokkuð af
rækju og fiski frá ýmsum íslenskum
framleiðendum og selur til Evrópu.
Nýverið hóf Gísli Gíslason störf þar
en hann hafði áður starfað samtals
6 ár hjá SH, síðustu 3 árin í Eng-
landi. Gísli mun annast sölu að-
allega á breska markaðinn en Hall-
dór Árnason sem einnig starfar hjá
Barry mun sjá um sölu til Skandin-
avíu og meginlands Evrópu.
Hækkun ekki fyrirsjáanleg
Gísli segir fátt benda til þess að
verð á rækju hækki á allra næstu
misserum. Reyndar hækki oft verð
á einstökum stærðarflokkum þegar
sala eykst fyrir jól og páska. Hins
vegar sé ekki fyrirsjáanleg viðvar-
andi verðhækkun, enda sjái menn
ekki fram á að eftirspurn verði
meiri en framboð.
„Kanadamenn hafa gert töluvert
markaðsátak fyrir kaldsjávarrækju
í Bandaríkjunum. Þar er rík hefð
fyrir rækjuneyslu en hingað til hef-
ur þar einkum verið um að ræða
hlýsjávarrækju. Kanadamenn eru
orðnir mjög stórtækir í rækjunni,
framleiða ríflega 20 þúsund tonn á
ári. Þeir greiða hins vegar innflutn-
ingstolla á rækju til Evrópu og ef
þeir myndu selja stærri hlut af
sinni framleiðslu til Bandaríkjanna
myndi það vissulega létta á mark-
aðnum í Evrópu.“
Á fundinum í London var farið
yfir átak sem gert var til markaðs-
setningar á kaldsjávarrækju í
Þýskalandi fyrir nokkrum árum.
Jafnframt fjölluðu Norðmenn um
útflutningsráð sitt á fundinum og
fulltrúar kanadíska sjávarútvegs-
fyrirtækisins Fishery Product Int-
ernational sögðu frá átaki sínu með
að selja kaldsjávarrækju undir
merkinu ICE Shrimp. Gísli segir
hins vegar skiptar skoðanir um
hvernig best sé að stuðla að land-
vinningum á nýja markaði. „Það má
reyndar segja að hinir hefðbundnu
markaðir hafi í sjálfu sér verið að
stækka. Þegar varan verður stöð-
ugt ódýrari eru fleiri sem kaupa
hana. En það myndi vissulega vera
gott ef nýir markaðir myndu vaxa
og verða til á einhvern hátt,“ segir
Gísli.
Framboð af pillaðri
rækju eykst og
verð lækkar stöðugt
Aukningin að hluta til komin vegna
vaxandi rækjuveiða Nýfundnalands
Morgunblaðið/Jim Smart
Gísli Gíslason og Halldór Árnason, starfsmenn Barry Group á Íslandi.