Morgunblaðið - 06.04.2003, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 SUNNUDAGUR 6. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Stundum er sagt að fegurðin felist í samræmi. En sjarmi miðbæj-arins felst í sundurleitni. Þar ægir saman ólíkum byggingum,styttum og bílum, stefnum og straumum. Fólkið er líka sund-urleitt. Sumir eru sundurgerðarmenn í klæðaburði eins og gín-
urnar í verslununum. Og allir vilja stinga í stúf. Einu meðaljónarnir í
þessum sundurleita draumi eru stöðumælarnir og ljósastaurarnir.
Dagurinn er grámóskulegur og einhvern veginn yfirfærist muggan á
svip borgarbúa. Sem þeir mætast á gangstéttunum kinka þeir ekki kolli
heldur þramma þunglamalega áfram til móts við eftirhreyturnar af
deginum.
Ef til vill er það til marks um víðsýni Reykvíkinga að á veggjum Ráð-
hússins hanga landslagsmyndir sem teknar eru víða um landið, þó sum-
ir hverjir vilji ekki leggja vegi þangað.
Eggjabakan á kaffihúsi Ráðhússins bragðast ágætlega. Og útsýnið er
þægilegt – dálítið eins og maður sé í baði. Í útvarpinu glymur:
– So if you baby love me…
Mæðgin sitja á næsta borði.
– Ætli þeim sé kalt? spyr stráksi og horfir áhyggjufullur á vaggandi
gæsir og svani á úfinni tjörn. Það sitja líka mæðgin á næsta borði á Súf-
istanum. Hann er að lesa MAD og hún ELLE. Á for-
síðum tímaritanna í rekkanum í anddyrinu eru Bush og
Saddam. Tveir drengir virða úrvalið fyrir sér, annar
með Súpermanhúfu og hinn með Batmanhúfu.
Á götuhorni Hverfisgötu og Snorrabrautar er fá-
farnari staður. Þar er enginn bekkur svo blaðamaður
sest á stéttina við hliðina á steyptum öskubakka og virðir fyrir sér bíl-
ana. Þeir safnast makindalega í langar raðir á rauðu ljósi. Umferðin
virðist vera eini staðurinn þar sem fólk kippir sér lítið upp við biðraðir.
Þegar hugsað er út í það þá voru engar umferðarteppur á Íslandi áður
en farartækin komu til sögunnar. Til hvers erum við eiginlega með alla
þessa bíla þegar fólkið á gangstéttunum fer óhindrað allra sinna ferða.
Þarna vantaði hljóðkútinn í einn. Drunurnar eru ægilegar og bílstjór-
inn felur sig á bakvið stýrið. Guði sé lof fyrir hljóðkútinn. Af hverju ætli
manninum sé aldrei hampað sem fann hann upp?
Strætó boðar bensínfrelsi. Fremst í vagninum situr gamall maður og
talar í farsíma. Hið sama á við um ökumann jeppabifreiðar og gildir
einu þó lögreglustöðin sé handan við ljósin. Kannski er hann að gefa sig
fram við lögregluna.
Ung kona leggur lag sitt við steypta öskubakkann. Hún lítur á blaða-
mann og segir:
– Ertu að semja ljóð?
– Nei, svarar blaðamaður og blygðast sín fyrir framtaksleysið. Hún
er þó allavega að reykja.
Í fimmunni situr maður fremst í vagninum. Sjö auðum sætaröðum
aftar situr annar maður. Þeir eru einu farþegarnir í vagninum. Þannig
er sambandsleysið í höfuðborg samskipta- og samgöngutækninnar.
Óvíða er meiri steypa en á þessum bletti. Samt er örlítill gróðurskiki
við tærnar á blaðamanni. Og brumið að gægjast fram á veiklulegri
hríslu.
Bíl er smeygt í stæði og kona stígur út.
– Góðan daginn.
Hún er af kynslóðinni sem ennþá heilsast. Mannfólkið er sundurleitt.
Tískan, húsin og bílarnir. En orðin færa okkur saman.
– Góðan daginn.
SKISSA
Pétur Blöndal
les í mannlíf
og steypu
Göturnar mældar
í miðbænum
Morgunblaðið/Golli
BRENNSLA verður ofarlega í huga
bæjar- og nefndarfulltrúa á Akureyri
og í Hafnarfirði næstu vikurnar því
hafin er nefndarbrennslukeppni milli
sveitarfélaganna. Það eru þó ekki
nefndirnar sjálfar sem eiga að
brenna, nema hugsanlega hitaein-
ingum sem þeim tilheyra, því keppn-
in gengur út á að minnka brennslu á
eldsneyti með því að nýta sér um-
hverfisvænar aðferðir við að koma
sér til og frá nefndarfundum.
Keppnin hófst hinn 1. apríl og
stendur út maí og fer þannig fram að
í upphafi hvers nefndarfundar er
fært inn á sérstakt eyðublað hvernig
hver og einn nefndarmaður kom til
fundar. Gögnum frá öllum nefndar-
fundum verður síðan safnað saman
og reiknað út í hvoru bæjarfélagi
hlutfallslega færri bílferðir hafa ver-
ið farnar vegna funda fastanefnda.
Þar með kemur í ljós hvor bærinn
vinnur.
Munu brýna sitt fólk
Að sögn Steinunnar Þorsteins-
dóttur, upplýsingafulltrúa í Hafnar-
firði, fór keppnin hægt af stað þar í
bæ. „Þetta er búið að ganga ágæt-
lega. Fólk hefur komið gangandi og á
hjóli en flestir hafa þó komið á bílum.
Það var t.d. fundur í ferðamálanefnd
á fimmtudag og þar komu allir á bíl.
En við höfum tekið eftir að þetta hef-
ur aukið umræðuna og það er
kannski það sem við vildum fyrst og
fremst fá fram með þessu.“ Hún bæt-
ir því við að líklega hafi umhverfis-
nefnd staðið sig hlutfallslega best
þegar hún fundaði á miðvikudag en
af þremur fulltrúum kom einn gang-
andi, einn hjólandi en einn var á bíl.
Steinunn segir hugsanlegt að
veðrið hafi sett strik í reikninginn.
„Við skulum vona það,“ segir hún og
hlær. „En þetta eru bara fyrstu dag-
arnir og við komum til með að brýna
okkar fólk og byggja upp keppnis-
andann.“
Guðmundur Sigvaldason, staðar-
dagskrárfulltrúi á Akureyri, var ekki
búinn að fá yfirlit yfir hvernig bæj-
arfulltrúum hafði gengið í brennsl-
unni þegar Morgunblaðið ræddi við
hann á fimmtudag. „Maður vonar
bara það besta og að sem flestir taki
þátt í þessu,“ segir hann. „Þegar ég
kynnti keppnina í síðasta mánuði
sýndu menn henni mikinn áhuga og
það er það sem ég hef við að styðjast í
augnablikinu.“ Hvað veðrið áhrærir
segir Guðmundur að það hafi verið
rigning og vindur á Akureyri á
fimmtudag og hálfgert snjófjúk á
þriðjudaginn. „Það getur vel verið að
það hafi haft áhrif.“
A.m.k. þrjár flugur í einu höggi
Meðal þeirra nefnda sem hafa
fundað frá því að keppnin hófst er
Fasteignafélag Hafnarfjarðar. Að
sögn Sigurðar Haraldssonar, for-
stöðumanns byggingadeildar bæjar-
ins, stóðu nefndarmenn sig ekki al-
veg eins vel og vonast var til þar sem
þrír af fimm fulltrúum komu akandi
til fundar, einn fékk far hjá öðrum en
sá fimmti hjólaði. „Það spilaði
kannski inn í þetta líka að veðrið var
ekkert sérstaklega gott,“ segir hann.
„Þeir voru að tala um að það hefði
verið rigning og mótvindur í allar átt-
ir þannig að þeir hafa greinilega litið
út áður en þeir fóru af stað og ákveð-
ið að fara á bílum í þetta skiptið.“
Bæjarráð Akureyrar fundaði á
fimmtudag og þar var Valgerður
Bjarnadóttir bæjarfulltrúi eini
nefndarmaðurinn sem nýtti sér um-
hverfisvænan ferðamáta þegar hún
kom gangandi til fundarins. „Ég hef
talið mér trú um það allt of lengi að
ég hefði ekki tíma til að vera ekki á
bíl,“ segir hún. „Svo ákvað ég að nota
tækifærið til að byrja að ganga. Á
þessum dögum sem liðnir eru er ég
búin að reikna út að það eru hugs-
anlega 10-15 mínútur sem ég tapa á
því að skilja bílinn eftir heima og
þann tíma má vel nýta til að fara yfir
efni fundarins sem ég er að fara á og
verkefni dagsins í huganum. Þannig
að ég finn að þetta er allra meina
bót.“
Hún segist ekki vera í vafa um að
með þessu slái hún a.m.k. þrjár flug-
ur í einu höggi. „Ég eyði minna elds-
neyti, meiri orku, þ.e. fitu úr líkam-
anum og minnka stressið í leiðinni.“
Nefndarmenn á Akureyri og í Hafnarfirði
standa í ströngu um þessar mundir
Brenna hitaeiningum
í stað eldsneytis
Morgunblaðið/Jim Smart
Þorvaldur Ásgeirsson hjólaði á
fund Fasteignafélags Hafnar-
fjarðar á fimmtudag. „Þetta var
ágætis veður,“ sagði hann þvert á
félaga sína sem staðhæfðu að mót-
vindur væri úr öllum áttum.
Valgerður H. Bjarnadóttir, bæjar-
fulltrúi á Akureyri, segir góðan
göngutúr vera allra meina bót, en
hún kom gangandi til fundar bæj-
arráðs á fimmtudag.
ÖKULAGSSÍRITINN var kynnt-
ur á aðalfundi Samtaka ferðaþjón-
ustunnar í vikunni en fyrirtækið
New Development á Íslandi hefur
hannað hugbúnaðinn og sér um
samsetningu tækisins. Vilhjálmur
A. Einarsson frá ND á Íslandi
sagði að með því væri unnt að
mæla ökulag, svo sem hraða, hröð-
un, álag á ökutækið í beygjum og
við hemlum og svo framvegis.
Sagði hann þetta geta aukið tillits-
semi og ábyrgð með bílstjórum.
Elsa Þorkelsdóttir, lögfræðingur
hjá Persónuvernd, fjallaði um
notkun slíks tækis út frá persónu-
vernd og sagði að meðferð upplýs-
inga úr því yrði að eiga sér skýran
tilgang og vera í samræmi við lög
um persónuvernd.
Vilhjálmur sagði ökusíritann í
notkun hjá um 30 fyrirtækjum.
Upplýsingar eru skráðar og
geymdar og eftir þrjú til fjögur
þúsund km akstur detta elstu upp-
lýsingarnar úr gagnagrunninum.
Hann sagði hægt að nota upplýs-
ingar frá honum til að meta akst-
urslag bílstjóra, hraða, hröðun,
hemlun og meðhöndlun bíls í
beygjum og væri hægt að setja upp
ákveðin viðmið og skoða hvort bíl-
stjórar færu út fyrir þau. Kosti
slíks tækis sagði hann meðal ann-
ars vera aðhald fyrirtækja að bíl-
stjórum sínum og það hefði sýnt
sig að ökuhraði þeirra lækkaði, til-
litssemi þeirra og ábyrgð ykist og
ýtt væri undir góðakstur bílstjóra.
Ökusíritinn kostar um 80 þúsund
krónur.
Skylt að tilkynna
Persónuvernd
Elsa S. Þorkelsdóttir fjallaði um
hvernig notkun á slíkum ökusírita
horfir við Persónuvernd og nefndi
þá þætti sem skoða þyrfti sérstak-
lega. Hún sagði meðferð upplýs-
inga úr síritum og upplýsingar sem
fengnar væru með rafrænni vöktun
verða að vera í samræmi við lög
um persónuvernd og tryggja yrði
gæði upplýsinganna. Öll skerðing á
friðhelgi einkalífs, einnig á vinnu-
stað, yrði að eiga sér skýran til-
gang og því meiri upplýsingum
sem væri safnað því meiri væri
skerðingin. Þá væri samþykki við-
komandi, þ.e. þess sem upplýsing-
ar eru skráðar um, skilyrði eða að
til vinnslunnar standi önnur heim-
ild samkvæmt persónuverndarlög-
unum.
Meðal atriða sem koma til skoð-
unar gagnvart lögunum sagði hún
vera sanngirni, tilgang, magn, þ.e.
að ekki væri safnað meiri upplýs-
ingum en þörf væri á, áreiðanleiki
upplýsinganna og persónugreinan-
leiki en í því felst að óheimilt er að
varðveita persónugreinanlegar
upplýsingar lengur en þörf krefur
miðað við tilgang vinnslunnar.
Benti hún og á að skylt væri að til-
kynna Persónuvernd skráningu
framangreindra upplýsinga, raf-
rænna upplýsinga, úr ökusírita.
Þá undirstrikaði lögfræðingur-
inn mikilvægi þess að fara að lög-
um varðandi vinnslu upplýsinga og
persónugreinanleika og menn yrðu
að vera sér meðvitandi um að raf-
ræn söfnun upplýsinga gæti leitt til
notkunar eða vinnslu þeirra. Ljóst
yrði að vera hvort upplýsingum
væri safnað til að greina hugsan-
lega refsiverða háttsemi og hvað
gera ætti t.d. við upplýsingar úr
ökusírita sem sýndu að viðmiðanir
fyrirtækis væru brotnar, hvort þær
myndu leiða til áminningar eða
uppsagnar viðkomandi bílstjóra.
Telur ökusírita auka
ábyrgð og tillitssemi
UM leið og sumarið nálgast draga
börnin fram sápukúluáhöldin og
taka að blása af mikilli nákvæmni.
Þau Eiríkur, Hákon Orri, Karl
Anton og Þórunn Snjólaug voru
sem dáleidd af töfrum sápukúln-
anna er þau blésu til sumars í
leikskólanum Sæborgu í Reykja-
vík. Börnum hefur löngum þótt
tæki þau er töfra fram kúlurnar
vera spennandi sumargjöf. Til
þess að kúlurnar verði sem flestar
þarf ekki endilega að blása kröft-
uglega, heldur af vandvirkni. Með
hækkandi sól glitra kúlurnar svo
skemmtilega á móts við himininn
og gaman er að fylgja þeim eftir
eins langt og augað eygir.
Morgunblaðið/Ómar
Eiríkur, Hákon Orri, Karl Anton og Þórunn Snjólaug í leikskólanum Sæborgu.
Blásið til sumars