Morgunblaðið - 06.04.2003, Blaðsíða 10

10 SUNNUDAGUR 6. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
STRÍÐ Í ÍRAK
„Dagar stjórnar Saddams eru taldir“
ARI FLEISCHER, TALSMAÐUR BANDARÍKJAFORSETA
BANDARÍSKAR og breskar her-
sveitir eru við það að ganga end-
anlega frá valdagrundvelli stjórnar
Saddams Husseins en engu að síður
er það mat þeirra sem sérfróðir
mega teljast um líf og persónu
Íraksforseta að hann telji sig enn
geta farið með sigur af hólmi í stríð-
inu.
Bandarískir embættismenn og
sérfræðingar segja að Saddam
Hussein muni fyrst missa baráttu-
móðinn þegar öryggi hans sjálfs
verði ógnað. Ógerlegt sé að segja
fyrir um hvernig hann bregðist þá
við.
Þeir sem lagst hafa í rannsóknir á
lífi Saddams og persónuleika eru
sammála um að tvennt hafi ein-
kennt allan feril hans og fram-
göngu: Maðurinn er öldungis gagn-
tekinn af eigin öryggi og hann hefur
lifað allt af; valdaránstilraunir, stríð
og tilræði.
„Hann hefur alltaf getað bjargað
sér og ég hallast að því að hann telji
að hann geti einhvern veginn lifað
stríðið af en það er vísast nokkuð
sem flestir aðrir teldu heldur ólík-
legt,“ segir Richard Shelby, öld-
ungadeildarþingmaður og fyrrum
formaður leyniþjónustunefndar
þeirrar deildar Bandaríkjaþings.
Í þeim umræðum sem nú fara
fram um Saddam Hussein og við-
brögð hans er gengið út frá því að
hann sé á lífi og fái enn upplýsingar
um gang stríðsins.
Forsetinn hefur ítrekað birst í
sjónvarpi Íraks á undanliðnum dög-
um en þau myndskeið hafa orðið til
þess að vekja miklar vangaveltur
um hvernig málum sé raunverulega
háttað. Margir telja myndskeiðin
gömul, hugsanlega falsaðar sam-
setningar og óstaðfestar fregnir
herma að Saddam kunni að hafa
særst eða jafnvel týnt lífi á fyrsta
degi Íraksstríðsins. Myndir voru
sýndar af Saddam á götum Bagdad
á föstudag og urðu þær ekki til þess
að draga úr vangaveltum um örlög
forsetans og hvort þar hefði hugs-
anlega verið á ferðinni tvífari.
Herfræðinni enn fylgt
Bandarískir embættismenn segja
að enn virðist Írakar fylgja her-
fræði Saddams. Hún sé sú að þvinga
fram umsátur um Bagdad og blóð-
ugan borgarhernað. Þannig geti
hann leitt bandamenn út í kvik-
syndi. Almenningur í Bretlandi,
Bandaríkjunum og raunar um heim
allan muni ekki sætta sig við mikið
mannfall hermanna og ómældar
hörmungar óbreyttra borgara sem
slíkur hernaður hefði í för með sér.
Þar með myndi þrýstingur vaxa um
að bundinn yrði endi á stríðið. Sadd-
am treysti því að þannig gæti hann
enn haldið völdum.
Þessum möguleika hafa Banda-
ríkjamenn hafnað með afdráttar-
lausum hætti.
„Saddam hefur ávallt gengið út
frá því að bardaginn fari fram í
Bagdad . . . og þannig vinnist stríð-
ið,“ segir Kenneth M. Pollack, fyrr-
um sérfræðingur bandarísku leyni-
þjónustunnar, CIA, í málefnum
Íraks. „Og Saddam hefur ætíð litið
svo á að sigur hans í stríðinu yrði
pólitískur,“ bætir Pollack við og vís-
ar til þess sem segir hér að ofan um
að almenningsálitið muni ekki líða
blóðugan borgarhernað í Bagdad.
Bandarískir sérfræðingar segja
líklegt að Saddam haldi til í ein-
hverju byrgja sinna og aðgangur að
honum sé eins takmarkaður og
frekast sé kostur. Líklegt sé að for-
setinn telji sig hafa verið svikinn í
upphafi stríðsins en fregnir herma
að íraskur flugumaður hafi veitt
Bandaríkjamönnum upplýsingar
um dvalarstað forsetans þegar
árásin á Írak hófst 20. fyrra mán-
aðar.
Um viðbrögð forsetans telji hann
stríðið tapað treysta sérfróðir sér
lítt til að spá fyrir um. Hann kunni
að beita efna- eða sýklavopnum ráði
hann yfir þess háttar vígtólum.
Vera kunni að hann reyni að komast
undan. Saddam Hussein sé trúlega
aldrei hættulegri en þegar flest
sund virðist lokuð.
Sigurinn skilgreindur
Ari Fleischer, talsmaður Banda-
ríkjaforseta, sagði á föstudag að sig-
ur í Íraksstríðinu væri ekki undir
því kominn að takast myndi að hafa
hendur í hári Saddams Hussein.
George W. Bush teldi að sigur fælist
í því að stjórnin í Írak yrði afvopnuð
og tök hennar á samfélaginu upp-
rætt til þess að „íraska þjóðin
[fengi] notið frelsis“. Sagði Fleisch-
er beinlínis að mestu skipti að
stjórn Saddams væri liðin undir lok.
Bandaríkjamenn hefðu ekki um það
upplýsingar hvort hann væri lífs eða
liðinn. Í hinu stærra samhengi
skipti það ekki mestu máli þótt aug-
ljóslega yrðu örlög leiðtogans mik-
ilvægur liður í endalokum stjórnar
hans og stríðsins í Írak. „Við vitum
ekki hvort hann er á lífi. Dagar
stjórnar hans eru taldir. Íraska
þjóðin þráir það mjög að losna und-
an oki stjórnar Saddams,“ sagði
Fleischer.
Bandaríska dagblaðið The Wash-
ington Post sagði í gær í frétt að
Bandaríkjamenn hygðust í fyllingu
tímans lýsa yfir sigri í Íraksstríðinu
og skipti þá engu hvort Saddam og
undirsátar hans hefðu náðst eða
verið felldir eða ekki.
Saddam telur enn
að hann geti sigrað
Bandamenn segja sigur ekki undir
því kominn að forsetinn finnist
AP
Saddam Hussein, forseti Íraks, á meðal þegna sinna í Bagdad. Íraska sjón-
varpið sagði myndina tekna á föstudag en þá voru sýndar myndir af hon-
um. Ógerlegt var að staðfesta að þar hefði forsetinn verið á ferð. Sérfróðir
kváðust þó heldur hallast að því að þar hefði farið Saddam sjálfur.
LEIÐTOGAR
Frakklands og
Þýskalands, sem
voru á meðal
hörðustu and-
stæðinga hernað-
arins gegn stjórn
Íraks, eru nú
farnir að milda af-
stöðu sína og
reyna að bæta
samskiptin við stjórnvöld í Banda-
ríkjunum og Bretlandi nú þegar inn-
rásarliðið er komið að Bagdad.
Frönsku og þýsku leiðtogarnir
hafa síðustu daga lýst því yfir í fyrsta
sinn að þeir vonist eftir skjótum sigri
innrásarliðsins og falli stjórnar
Saddams Husseins. Stjórnmálaskýr-
endur segja að þessi áherslubreyting
sé til marks um að leiðtogarnir vilji
ekki aðeins bæta samskiptin við
Bandaríkjastjórn, heldur ekki síður
reyna að hafa áhrif á gang mála í
Írak að stríðinu loknu.
Áhersla lögð á raunsæi
„Evrópskir andstæðingar stríðs-
ins eru enn gramir yfir því að Banda-
ríkjamenn skuli heyja stríð án þess
að bíða eftir nýrri ályktun öryggis-
ráðs Sameinuðu þjóðanna, en þeir
eru að reyna að vera raunsæir,“
sagði Henning Riecke, þýskur sér-
fræðingur í utanríkismálum. Hann
segir að „raunsæi“ hafi verið „tísku-
orð“ á fundi Colins Powells, utanrík-
isráðherra Bandaríkjanna, með ut-
anríkisráðherrum landa
Evrópusambandsins og Atlantshafs-
bandalagsins á fimmtudaginn var.
Fyrstu merkin um áherslubreyt-
inguna komu fram 20. mars, þegar
stríðið hófst. Gerhard Schröder,
kanslari Þýskalands, og Jacques
Chirac, forseti Frakklands, sögðust
„harma“ hernaðinn, en hvorugur
þeirra fordæmdi árásirnar og fregn-
ir hermdu að Schröder hefði sagt
ráðherrum að forðast tilfinninga-
þrungin orð eins og „yfirgangur“ og
„ólögmætur“. Leiðtogarnir hafa lagt
áherslu á að afstýra þurfi hörmung-
um í Írak og Sameinuðu þjóðirnar
eigi að hafa yfirumsjón með endur-
uppbyggingunni að stríðinu loknu.
Eftir að innrásarliðið hóf framrás-
ina í átt að Bagdad sagði Joschka
Fischer, utanríkisráðherra Þýska-
lands, í fyrsta sinn að þýska stjórnin
vonaði að stjórn Saddams félli sem
fyrst.
Daginn eftir kvaðst Schröder vona
að „með falli einræðisstjórnarinnar
rætist draumur írösku þjóðarinnar
um frið, frelsi og sjálfsákvörðunar-
rétt“ og ummæli hans minntu á fyr-
irheit George W. Bush Bandaríkja-
forseta um að „frelsa“ írösku
þjóðina.
Peter Struck, varnarmálaráð-
herra Þýska-
lands, sagði síðan
á föstudag að
Saddam réði
„hugsanlega yfir
gereyðingarvopn-
um“. Þremur vik-
um áður hafði
þýska stjórnin
lagst gegn hern-
aðinum á þeirri
forsendu að ekki hefði verið sannað
að Írakar ættu slík vopn.
Náinn samstarfsmaður Chirac
sagði á dögunum að Frakkar óskuðu
þess að Saddam Hussein biði ósigur.
Talið er að frönsk stjórnvöld kapp-
kosti nú að mynda bandalag með
Bretum til að gæta hagsmuna
Frakka í Írak að stríðinu loknu.
Sáttatónn í Frökk-
um og Þjóðverjum
Vonast eftir skjótum sigri innrásar-
liðsins og falli Saddams Husseins
Berlín. AFP.
Jacques ChiracGerhard Schröder
TVEIR bandarískir hermenn fórust
á laugardagsmorgun í þyrluslysi í
Írak.
Herstjórn bandamanna sagði það
eitt í tilkynningu í gærmorgun að
flugmenn AH-1W „Super Cobra“
þyrlu hefðu farist er hún hrapaði til
jarðar í Mið-Írak.
Sagði og í yfirlýsingu herstjórn-
arinnar að ekkert benti til þess að
Írakar hefðu grandað þyrlunni. Ver-
ið væri að kanna orsakir slyssins.
Tveir farast
í þyrluslysi
Doha. AFP.



    
        
 
   
!"  #$


    
 #$


 


 
012.1341.23
$5
16370
81.414
 

    %  &'" #$
 
Washington. AFP.
’ Saddam Husseiner trúlega aldrei
hættulegri en
þegar flest sund
virðast lokuð. ‘