Morgunblaðið - 06.04.2003, Blaðsíða 42

MINNINGAR
42 SUNNUDAGUR 6. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar og
tengdafaðir,
JÓN OLGEIRSSON
framkvæmdastjóri,
Aynhoe Par, Aynhoe,
Banbury, OX17 3BQ,
Englandi,
varð bráðkvaddur á heimili sínu föstudaginn
28. mars sl.
Bálför hans verður gerð frá St. Michael's Church, Aynho, mánudaginn
7. apríl nk. kl. 14.45.
Jarðsetning og minningarathöfn um hann, fyrir vini og vandamenn, fer
fram miðvikudaginn 16. apríl nk. kl. 12.30 í St. Jame's Church, Grimsby.
Blóm eru vinsamlega afþökkuð, en þeim, sem vilja minnast hans, er bent
á Minningarsjóð sjómannadagsins.
Rosemary Olgeirsson,
Rachel Smith, Simon Smith,
Cathy Olgeirsson.
Elskulegur eiginmaður, faðir, stjúpfaðir, sonur
og bróðir,
JÓHANNES SIGURÐSSON,
Lækjargötu 34d,
Hafnarfirði,
verður jarðsunginn frá Hafnarfjarðarkirkju
miðvikudaginn 9. apríl kl. 13.30.
Blóm og kransar vinsamlega afþakkaðir, en
þeim, sem vilja minnast hans, er bent á reikning í Landsbankanum,
0140-05-073492, kt. 070902-2140 sem hefur verið stofnaður i nafni
dóttur hans.
Valeria Tavares,
Jasmin Luana Jóhannesdóttir,
Luiz Felipe Tavares,
Harpa Bragadóttir, Sigurður Knútsson,
Bragi Sigurðsson,
Knútur Á. Sigurðsson, Nanna Þórdís Árnadóttir.
Hjartans þakkir fyrir alla þá vináttu og hlýhug
sem okkur hefur verið sýndur við andlát og
útför yndislega mannsins míns og pabba
okkar, sonar, tengdasonar og bróður,
BJÖRNS RAGNARSSONAR,
Lindargötu 20,
Reykjavík.
Það hefur verið okkur mikill styrkur að finna
vináttuna sem hefur hvarvetna mætt okkur; faðmlögin, heimsóknirnar,
símtölin, blómin, gjafirnar og kortin og ekki síst þökkum við öllum þeim
sem komu að kveðja hann í hinsta sinn við jarðarförina. Það er dýrmæt
gjöf að eiga góða fjölskyldu og vini.
Guð blessi minninguna um yndislegan mann og guð blessi ykkur öll.
Ég vil sérstaklega þakka öllu hjúkrunarfólki og læknum sem komu að
umönnun Björns á liðnu sjúkdómsári. Má þar nefna Friðbjörn Sigurðs-
son, Snorra Ingimarsson, Tryggva Stefánsson, Guðbjörgu Þórðardóttur,
Kristínu Skúladóttur, deild 11-F, deild 12-G, geisladeild, Reykjalund,
Heimahlynningu Krabbameinsfélagsins, stjórnendum námskeiðsins
„Að lifa með krabbamein“ ásamt öllum öðrum sem að honum og fjöl-
skyldunni komu. Með umhyggju ykkar, brosum og elskulegheitum
gerðuð þið líf hans og fjölskyldunnar allrar auðveldara.
Með kveðju og þökk, Álfheiður.
Álfheiður H. Árdal,
Úlfar Þór Björnsson Árdal,
Freyja Björt Björnsdóttir Árdal,
Arndís Úlla Björnsdóttir Árdal,
Arndís Pálsdóttir, Ragnar Benediktsson,
Úlla Þormar Geirsdóttir Árdal,
systkini og fjölskyldur.
Elskulegur eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir, bróðir, afi og mágur,
SØREN STAUNSAGER LARSEN,
Víkurgrund 8, Bergvík,
Reykjavík,
lést föstudaginn 28. mars.
Útför hans verður gerð frá Fossvogskirkju
mánudaginn 7. apríl kl. 15.00.
Blóm vinsamlegast afþökkuð, en þeim, sem vildu minnast hans, er bent
á líknarstofanir.
Sigrún Ólöf Einarsdóttir,
Anders Staunsager Larsen,
Martin Staunsager Larsen,
Lóa Katrín Biering,
Jens Staunsager Larsen
og aðrir aðstandendur.
Inger Steinsson,
útfararstjóri,
s. 691 0919
Ólafur Ö. Pétursson,
útfararstjóri,
s. 896 6544
Bárugötu 4, 101 Reykjavík.
S. 551 7080
Vönduð og persónuleg þjónusta.
✝ Guðrún Jakobs-dóttir fæddist í
Holti undir Eyjafjöll-
um hinn 4. júlí 1914.
Hún lézt að morgni
hinn 26. marz síðast-
liðinn. Foreldrar
Guðrúnar voru Jakob
Ó. Lárusson, prestur
og skólastjóri Hér-
aðsskólans á Laugar-
vatni, f. 7. júlí 1887, d.
17. september 1937,
og kona hans, Sigríð-
ur Kjartansdóttir,
kennari og organisti,
f. 6. febrúar 1885, d.
31. júlí 1960. Guðrún var elzt sinna
systkina. Hin eru: a) Kjartan, f.
1917, b) Lárus, f. 1918, c) Kristín,
f. 1919, d) Guðbjörg, f. 1920, e)
Ólafur, f. 1923, f) Guðbrandur, f.
1924, og g) Ragnar, f. 1925. Þau
eru öll látin nema Kristín.
Guðrún giftist 19. nóvember
1944 Sveini Björnssyni, f. 30. júní
1915, d. 16. desember 2000, bónda
á Víkingavatni í Kelduhverfi í
Norður-Þingeyjarsýslu. Foreldrar
Sveins voru Björn Þórarinsson
Víkingur, bóndi og fræðimaður, f.
11. apríl 1858, d. 6. janúar 1942, og
kona hans Guðrún Hallgrímsdótt-
ir, f. 10. janúar 1881, d. 29. nóv-
ember 1959, húsfreyja. Börn Guð-
rúnar og Sveins eru: a) Ragna
Sigrún, f. 25. maí 1945, kennari; b)
Sólveig Aðalbjörg, f.
2. júní 1948, kennari,
gift Ágústi H.
Bjarnasyni, grasa-
fræðingi; synir
þeirra eru Hákon, f.
11. marz 1975, tölv-
unarfræðingur, og
Björn Víkingur, f.
25. ágúst 1980, verk-
fræðinemi; c) Bene-
dikt Óskar, f. 3. júní
1951, læknir, kvænt-
ur Gerði Ebbadótt-
ur, leikskólakenn-
ara; synir þeirra eru
Sveinn Rúnar, f. 25.
júlí 1978, viðskiptafræðinemi, og
Bergur Ebbi, f. 2. nóvember 1981,
lögfræðinemi; d) Jakob Lárus, f.
14. desember 1954, tónlistarmað-
ur, dóttir hans með Guðrúnu H.
Jónsdóttur myndlistarmanni er
Guðrún Birna, f. 4. september
1987.
Guðrún vann sem ung kona við
símavörzlu og í Áfengisverzlun
ríkisins, þar til hún flutti að Vík-
ingavatni 1944. Hún tók virkan
þátt í leiklistarstarfi í Kelduhverfi
og söng til margra ára í kirkjukór
safnaðarins. Hún bjó á Víkinga-
vatni til ársins 1980, en þá fluttu
þau hjónin til Reykjavíkur en
dvöldu öll sumur fyrir norðan.
Útför Guðrúnar var gerð í kyrr-
þey.
Guðrún Jakobsdóttir lézt 26. fyrra
mánaðar, þrotin að líkamlegu atgervi
eftir langa og iðjusama ævi, en eld-
klár í hugsun til hinztu stundar.
Guðrún var prestsdóttir, fædd í
Holti undir Eyjafjöllum og ólst þar
upp fram að tvítugs aldri. Alla tíð leit
hún á sig sem Eyfelling, þó að hún
byggi drýgstan hluta ævi sinnar á
Norðurlandi. Við óvænt veikindi föð-
ur hennar, séra Jakobs Ó. Lárusson-
ar, flutti móðirin, Sigríður Kjartans-
dóttir, með börnin sín átta á mölina
og í hönd fóru erfiðir tímar í algleym-
ingi kreppunnar. Guðrún var elzt
sinna systkina og því hvíldi umhirða
og aðdrættir til heimilisins mest á
henni.
Við þrítugsaldur hélt Guðrún í
skemmtiferð norður í land, og átti
það eftir að hafa afdrifaríkar afleið-
ingar fyrir lífshlaup hennar. Á stór-
býli einu hafði miðaldra kona, sem
bjó þar ásamt syni sínum ólofuðum,
handleggsbrotnað og var frá vinnu
um hábjargræðistímann, og það
skapaði mikil vandræði. Það var Guð-
rúnu líkt að gera hlé á skemmtiferð-
inni og taka að sér alla búsumsýslu
ótilneydd hjá óvandabundnu fólki.
Svo fór að lokum, að sonurinn, Sveinn
Björnsson, og Guðrún felldu hugi
saman og stofnuðu til hjúskapar, sem
hélt í 56 ár.
Sveinn og Guðrún stóðu að rausn-
arlegu en þungsóttu búi við nyrzta
haf á Víkingavatni í tugi ára. Dugnaði
þeirra beggja var við brugðið, ekki
sízt þegar mest reyndi á þau á harð-
indaárum. Guðrún gekk til flestra úti-
verka með Sveini, þó að hún ætti við
verulegt heilsuleysi að etja í mörg ár
vegna berklaveiki, sem uppgötvaðist
ekki fyrr en um síðir. Hjónin komust
vel af á búi sínu, enda var ávallt gætt
þar ítrustu ráðdeildar og þau stóðu
myndarlega að uppeldi og menntun
barna sinna. Að auki fóstruðu þau
hjón mörg börn önnur og komu þeim
öllum til þroska. Það var Guðrúnu hið
mesta metnaðarmál að börn hennar
fengju góða undirstöðu í lífinu, því að
hún fór sjálf á mis við alla skólagöngu
fyrir utan fáeina mánuði í barnaskóla
og einn vetur á Laugarvatni.
Þó að saga Guðrúnar sé um margt
lík ævitíð fjölmargra annarra, mark-
aði hún dýpri spor í huga samferða-
manna en flestir aðrir. Það var eitt-
hvað eftirtakanlegt í fari hennar, sem
olli því, að fólk hændist að henni, nam
af henni og virti hana oft umfram
aðra, þótt hvorki væri hún burðamikil
né stórvaxin. Það duldist engum, sem
hana þekktu, að þar fór kostamikil
kona, búin sérdeilis ríkum hæfileik-
um. Eftir á að hyggja er líklegasta
skýringin sú, að Guðrúnu tókst á
undraverðan hátt með tali sínu, við-
móti og viturleika að laða fram það
bezta í fari hvers manns, svo að í ná-
vist hennar leið fólki vel. Hún átti
auðvelt með að veita öðrum af innra
auði sínum.
Guðrún var að eðlisfari alvörugefin
kona, staðföst og gædd miklu jafn-
lyndi. Hún var blessunarlega laus við
allar kreddur og hégómaskap. Ung
þurfti hún að axla mikla ábyrgð og
setti það vissulega mark sitt á hana.
Á hinn bóginn hafði hún einstaklega
létta lund, ríka kímnigáfu og kunni að
slá á létta strengi.
Síðustu árin bjuggu Sveinn og
Guðrún í Reykjavík og undu hag sín-
um þar hið bezta í nábýli við börn sín,
tengdabörn og barnabörn. Eftir lát
Sveins bjó Guðrún ein og naut að-
stoðar fjölskyldunnar. Þó að hún
hefði ekki úr miklu að spila (hún fékk
sinn ellilífeyri mánaðarlega ásamt
krónum 3000 úr lífeyrissjóði bænda
eftir hart nær hálfa öld), varð allt að
veizluföngum í höndum hennar. Það
ríkti glaðværð í kringum hana og
margir sóttu hana heim til þess að
fræðast af henni, því að hún hélt
óbiluðu minni sínu alla tíð, fór með
kvæði og stökur, spakmæli og rakti
ættir manna út og suður. Hún bjó að
sínu, tók fagnandi á móti hverjum
manni og veitti góðgerðir af ljúfu
geði.
Minning Guðrúnar er rík í huga
þeirra, sem tengdust henni. Ósagt
skal látið, hvernig eg reyndist henni
sem tengdasonur, en hins vegar er
óhætt að fullyrða, að heilsteyptari og
hugljúfari tengdamóður getur enginn
óskað sér.
Ágúst H. Bjarnason.
Guðrún Jakobsdóttir, sú svipmikla
kona sem nú er fallin frá, var edda
mín. Með því á ég að sjálfsögðu við að
hún var formóðir mín, þ.e. að ég er
kominn af henni. Með því að nota orð-
ið edda er ég þó einnig að vísa til þess
að hún uppfyllti mikilvægt hlutverk í
þroska mínum og margra annarra.
Orðið edda er líka haft yfir safn
bókmenntaverka sem skrásett voru á
Íslandi á miðöldum, svokölluð eddu-
kvæði. Ástæða þessarar nafngiftar er
af fræðimönnum talin sú að það hafi
verið konurnar sem sinntu því hlut-
verki að bera sagnaarfinn kynslóð
fram af kynslóð. Efniviður eddu-
kvæðanna er, eins og flestir vita,
ævafornar goðsagnir sem lifað hafa
með germönskum þjóðum gegnum
hundruð ára. Það voru konurnar, for-
mæðurnar, sem héldu lífi í þessum
sögum, eða svo segja fræðin.
Nákvæmlega þetta hefur svo orðið
skáldum mikið yrkisefni. Stórskáldin
Matthías Jochumsson og Einar
Benediktsson gera það báðir að yrk-
isefni sínu í erfikvæðum eftir mæður
sínar hversu lærdómsríkt það var
þeim að heyra sögur þeirra. Matthías
orti: ,,Ég man eitt kvöld við þitt móð-
urkné / um myrkt og þegjandi rökk-
urhlé / þú kunnir sögur að segja.“
Einar orti: ,,Dagar þíns lífs, þínar
sögur, þín svör / voru sjóir með hrynj-
andi trafi.“ Í þessu ljósi verður það og
skiljanlegt hvers vegna það tungumál
sem hverjum er eðlislægast að tala er
kallað hans móðurmál.
Ég á Guðrúnu Jakobsdóttur,
ömmu minni, það sama að þakka og
stórskáldin áttu mæðrum sínum. Í
sögum sínum fangaði hún örlög, vonir
og þrár, hundruð manna sem flestum
eru gleymdir, enda er saga þeirra
hvergi skráð. Hún veitti mér skilning
á íslenskri alþýðumenningu eins og
hún var fyrr á síðustu öld. Slíkan
skilning er seint hægt að fanga í
sögubókum, enda eru þær yfirfullar
af ,,merkilegri“ fyrirbærum eins og
stjórnarskiptum, aflabresti og styrj-
öldum. Það merkilegasta og áhuga-
verðasta í fari mannsins, sjálf dulvit-
und hans, verður aldrei fest á bók.
Hún getur aðeins lifað í skilningi
manna og borist á milli þeirra í
straumi þúsund ólíkra sagna enda
verður hún aldrei flokkuð né skýr-
greind frekar. Þegar upp er staðið
eru það ekki einstakar frásagnir eða
kennslustundir sem veita fólki
þroska, heldur líf annarra í heild:
,,Dagar þíns lífs.“ Orð eru ofmetin
enda verða þau að standa í samhengi
við raunverulega líðan og raunveru-
leg verk. Slíkt var boðorð Guðrúnar
Jakobsdóttur.
Hve oft hefur margur á veginum villst,
sem vissi það eigi,
að alheimsmál kærleikans allstaðar skilst,
og ómar þar fyllst,
sem blómin í náttskuggum bíða’ eftir degi!
(Guðm. Guðm.)
Bergur Ebbi Benediktsson.
Stórt skarð var höggvið í hóp gam-
alla góðvina er Guðrún Jakobsdóttir
frá Holti hvarf sýnum. Mér fannst
ský bera fyrir sólu er ég frétti lát
hennar. Stutt er síðan við áttum tal
saman í síma og hún ræddi með leiftr-
andi hætti eins og svo oft áður minn-
ingar frá æskuárum undir Eyjafjöll-
um og flutti mér nýort, eigið snjallt
ljóð. Andinn bar í engu mót þess að
meira en 88 ár voru liðin frá því er
hún hafði litið ljós þessa heims.
Æskuheimili hennar í Holti undir
Eyjafjöllum stendur mér ljóslifandi
fyrir sjónum. Faðir hennar og skírn-
arfaðir minn, séra Jakob Ó. Lárus-
son, var maður hugsjóna og framfara,
réttnefndur eldhugi. Hann líkt og
flutti nútímann inn í líf Eyfellinga er
hann settist að í Holti 1913. Kona
hans, frú Sigríður Kjartansdóttir, bar
með sér glæsibrag, fögur álitum, gáf-
uð og guðrækin og laðaði hvern
mann. Barn að aldri horfði ég hug-
fanginn á hana sitja við hljóðfærið sitt
í Holti og leika og syngja fögur lög og
ljóð með heimamönnum og gestum.
Að koma að Holti var fyrir sóknar-
börnin og alla eins og að koma í for-
eldrahús. Þangað var löngum sótt ef
GUÐRÚN
JAKOBSDÓTTIR