Morgunblaðið - 06.12.2003, Side 1

STOFNAÐ 1913 330. TBL. 91. ÁRG. LAUGARDAGUR 6. DESEMBER 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
„Skítuga
stríðið“
Kissinger hvatti herforingjastjórn-
ina í Argentínu til dáða | 16
Lesbók og börn í dag
Lesbók | Þankar um trú, hugmyndafræði og þunglyndi
Rit-
dómur um Öxina og jörðina
Suðupottur í Nýlistasafninu
Börn | Bakað fyrir jólin
Fagur fiskur í sjó
Smáfólk, Grettir
SENDINEFND Bandaríkjastjórnar sem hef-
ur það hlutverk að fjalla um endurskipulagn-
ingu bandaríska heraflans utan Bandaríkj-
anna, kemur til Íslands nk. fimmtudagskvöld
til viðræðna við íslenska
ráðamenn um varnarsam-
starf ríkjanna. Mun hún
eiga fund á föstudag með
Halldóri Ásgrímssyni utan-
ríkisráðherra og embættis-
mönnum úr utanríkisráðu-
neyti og forsætisráðuneyti.
Halldór Ásgrímsson hitti
Colin Powell, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, stutt-
lega að máli sl. fimmtudag í
tengslum við fund utanrík-
isráðherra NATO sem fram fór í Brussel. Hall-
dór segir bandarísku sendinefndina vera á ferð
um 13 aðildarlönd NATO í Evrópu vegna við-
ræðna um herafla Bandaríkjanna í Evrópu.
Marc Grossman, aðstoðarutanríkisráðherra
Bandaríkjanna, fer fyrir sendinefndinni.
„Það hefur ekkert verið ákveðið fyrirfram
heldur vilja þeir ræða sínar hugmyndir við sín-
ar helstu samstarfsþjóðir en það eru uppi hug-
myndir um að fækka verulega og færa til í her-
afla Bandaríkjanna í Evrópu, jafnvel inn á ný
svæði vegna breyttra aðstæðna í heiminum.
Það er greinilegt að þeir vilja nálgast málið út
frá ástandi heimsmála almennt en ekki út frá
ákveðnum svæðum,“ segir Halldór.
„Hér er um opnun að ræða sem ég tel já-
kvæða en það verða engar niðurstöður á þess-
um fundi. Þeir munu skýra sín sjónarmið og við
munum skýra okkar,“ sagði hann.
„Það kemur skýrt fram af þeirra hálfu að
þeir munu standa við sínar pólitísku skuldbind-
ingar,“ segir Halldór Ásgrímsson.
Bandarísk nefnd um
endurskipulagningu
heraflans væntanleg
„Hér er um
opnun að
ræða sem ég
tel jákvæða“
Halldór
Ásgrímsson
ÞESSIR ólíku kumpánar mættust í blíðunni í
Austurstræti þegar sá blái var að dytta að
skreytingum í kringum þann rauða, en borg-
son í Austurstræti síðustu ár að láta brúðu-
jólasveina hanga, spranga og príla utan á
búðinni, skrýtna og skemmtilega á að líta.
arstarfsmenn hafa í nógu að snúast við að
lagfæra og snurfusa skreytingar í mið-
bænum. Það hefur verið hefð hjá Eymunds-
Morgunblaðið/Ásdís
Ólíkir kumpánar í Austurstræti
STJÓRNVÖLD í Rússlandi hafa
gefið út nýjar reglur um úthlutun
aflaheimilda innan lögsögu lands-
ins og við veiðar innan lögsögu
annarra þjóða samkvæmt fisk-
veiðisamningum. Í þessum
reglum er að mestu horfið frá
uppboðum á aflaheimildum, hlut-
ur hvers og eins mun byggjast á
aflareynslu síðustu þriggja ára og
svo virðist sem heimilt verði að
leigja og eða selja heimildirnar.
Reglur um það liggja hins vegar
ekki fyrir enn. Því má segja að
kerfið sé byggt á svipuðum grunni
og fiskveiðistjórnun við Ísland.
Samkvæmt samþykkt rúss-
nesku ríkisstjórnarinnar frá 20.
nóvember síðastliðnum munu
nýju reglurnar nema úr gildi fyrri
reglur um úthlutun veiðiheimilda,
þar með talin uppboð á þeim.
Heimildir til veiða úr nýjum fiski-
stofnum eða veiðum, sem eru að
þróast, verða þær einu, sem verða
boðnar upp. Sá sem hnossið
hreppir heldur þá heimildunum til
næstu fimm ára.
Byggt á veiðireynslu
Hið opinbera ákveður árlega
hve mikið verður leyft að veiða af
hverri fisktegund og skal sú
ir ekki helming heimildanna í tvö
ár samfellt.
Frjálst framsal?
Reglur um úthlutun veiða á
grunnsævi byggjast hins vegar á
löndunarskyldu í hverju strand-
héraði fyrir sig, en hlutdeildinni
er einnig úthlutað til fimm ára.
Reglur um viðskipti með afla-
heimildir innan greinarinnar
munu liggja fyrir fyrir 1. febrúar á
næsta ári. Allar líkur eru á því að
framsal svipað og hér á landi verði
heimilað.
Þá er enn ekki ljóst hvað þarf að
greiða fyrir aflaheimildir, en talað
er um 13.000 krónur fyrir tonn af
þorski og um 9.000 fyrir tonn af
ýsu, hvort tveggja í Barentshafi.
ákvörðun liggja fyrir fyrir 20. nóv-
ember ár hvert. Nú verður að
sækja um heimildir til veiða til
sérstakrar nefndar. Hún veitir
þeim, sem fá úthlutað ákveðinni
hlutdeild úr heildinni, sem byggist
á veiðireynslu þeirra síðustu þrjú
árin, hvort sem er að ræða úthlut-
aðar aflaheimildir, aflaheimildir
keyptar á uppboði eða afla vegna
rannsókna. Sömu reglur gilda um
úthlutun veiðiheimilda, sem Rúss-
ar hafa samið um innan lögsögu
annarra ríkja.
Aflahlutdeildinni er úthlutað til
fimm ára í senn, en ákveðnar regl-
ur eru settar um meðferð afla-
heimildanna. Sem dæmi um það
má nefna að hlutdeildin verður
felld niður ef handhafi hennar nýt-
Rússar taka upp svipað
kvótakerfi og á Íslandi
Rætt um að veiðigjald verði 13.000 krónur fyrir hvert tonn af þorski
Rússnesk fiskiskip á kolmunnaslóðinni austur af Íslandi.
ÁRNI M. Mathiesen sjávarút-
vegsráðherra segir það ánægju-
legt ef Rússar telji sig geta notað
fiskveiðistjórn-unarkerfi á borð
við það sem hér er við lýði. „Ég
vona að það henti þeim eins vel
og það heftur hentað okkur,“
segir Árni. Hann segir að sú
staðreynd að Rússar hafi fallið
frá því að bjóða upp veiðiheim-
ildir segi töluvert um þannig út-
hlutun aflaheimilda. „Uppboð
aflaheimilda er afskaplega erfitt
í framkvæmd fyrir atvinnugrein-
ina sjálfa, þó að aðferðin sem slík
geti hljómað vel á blaði.“
Árni segir að Rússar hafi ekki
leitað beinlínis eftir upplýs-
ingum eða ráðgjöf frá Íslend-
ingum. „Við höfum átt mikið og
gott samstarf við Rússa á sviði
sjávarútvegs. Rússar hafa því
haft aðgang að miklum upplýs-
ingum um fiskveiðistjórn-
unarkerfi okkar og þeir hafa
alltaf verið mjög jákvæðir gagn-
vart því sem við höfum gert í
þessum efnum,“ segir Árni.
Hentar Rúss-
um vonandi vel
TALSMENN samtaka sænskra íhaldsmanna,
sem eru tortryggin í garð Evrópusambandsins
(ESB), tilkynntu í gær að þau væru að íhuga
stofnun nýs stjórnmálaflokks sem bjóða myndi
fram fyrir næstu kosningar til Evrópuþings-
ins, sem fram fara í júní á næsta ári.
Margit Gennser, forseti Borgara gegn EMU,
samtaka sem börðust gegn því að Svíar sam-
þykktu aðild að myntbandalagi ESB í þjóð-
aratkvæðagreiðslu í september, tjáði AFP-
fréttastofunni að yrði sænskum kjósendum
neitað um réttinn til að kjósa um væntanlegan
stjórnarskrársáttmála ESB mundu samtökin
alvarlega íhuga að stofna nýjan flokk. Honum
yrði ætlað að vera málsvari þeirra kjósenda
sem eru ósammála ESB-hliðhollri stefnu
sænsku „meginstraums“-flokkanna (hægri-
manna, frjálslyndra og sósíaldemókrata) en
vilja ekki greiða ESB-gagnrýnum vinstriflokk-
um græningja eða sósíalista atkvæði sitt.
Sænskir ESB-efasemda-
menn á hægri vængnum
Hyggja
á framboð
Stokkhólmi. AFP.
♦ ♦ ♦