Morgunblaðið - 19.11.2004, Qupperneq 53

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. NÓVEMBER 2004 53
MENNING
100%
410 4000 | landsbanki.is Banki allra landsmanna
Íbúðalán
Kynntu þér kostina við íbúðalán
Landsbankans. Fáðu ráðgjöf hjá
sérfræðingum okkar og veldu
leiðina sem hentar þér best. Hafðu
samband í síma 410 4000 eða á
fasteignathjonusta@landsbanki.is
Félagsstarf
Aflagrandi 40 | Bingó kl. 14, vinnu-
stofa opin frá kl. 9, hárgreiðsla og fót-
snyrting alla daga frá 9–16. Í dag kl. 15
les Þráinn Bertelsson upp úr nýjustu
bók sinni, Dauðans óvissi tími.
Árskógar 4 | Bað kl. 8–14, handavinna
kl. 9–12, smíði, útskurður kl.13–16.30.
Bólstaðarhlíð 43 | Hárgreiðsla, böð-
un, almenn handavinna, kl. 13.30 fé-
lagsvist, fótaaðgerð.
Dalbraut 18–20 | Kl. 9–14 kaffi og
dagblöð. Kl. 9–12 baðþjónusta. Kl. 9–
16.45 hárgreiðslan opin. Kl. 11.15–12.15
matur. Kl. 14–15 söngstund. Kl. 15–
15.45 kaffi.
Félag eldri borgara í Kópavogi | Brids
í Gjábakka kl. 13.15.
Félagsstarf aldraðra, Garðabæ |
Slökunarjóga og teygjur kl. 10.30 og
11.30. Félagsvist í Garðabergi á vegum
FEBG kl. 13.
Félagsstarf Gerðubergs | Kl. 9–16.30
vinnustofur opnar, m.a. almenn
handavinna og fjölbreytt föndurgerð.
Kl. 10.30 létt ganga. Frá hádegi spila-
salur opinn, veitingar í Kaffi Bergi.
Hraunbær 105 | Kl. 9 útskurður og
hárgreiðsla, kl. 10 fótaaðgerð, kl. 12
hádegismatur, kl. 14 bingó, kl. 15 kaffi.
Hvassaleiti 56–58 | Frjáls aðgangur
að opinni vinnustofu. Böðun virka
daga fyrir hádegi. Fótaaðgerðir, hár-
snyrting.
Hæðargarður 31 | Opið félagsstarf 9–
16. Listasmiðja Myndlist/Frjálst. Gönu-
hlaup kl. 9.30. Brids kl. 13. Hár-
greiðslustofa 568 3139. Fótaaðgerð-
arstofa 897 9801. Molasopi í býtið.
Hádegismatur og síðdegiskaffi alla
daga.
Vesturgata 7 | Handverkssala kl. 13–
16. Kl. 9–16 hárgreiðsla og fótaað-
gerðir, kl. 9.15–14.30 hannyrðir, kl.
11.45–12.45 hádegisverður, kl. 13.30–
14.30 sungið v/flygilinn, kl. 14.30–
15.45 kaffiveitingar, kl. 14.30–16 dans-
að í aðalsal. Kl. 14.30–16 dansað við
lagaval Halldóru, pönnukökur með
rjóma.
Þórðarsveigur 3 | Bænastund og
samvera kl. 10. Vídeó kl. 13.30.
Kirkjustarf
Breiðholtskirkja | Foreldramorgunn
kl. 10–12. Kaffi og létt spjall. Sögu-
stund fyrir börnin.
Hvítasunnukirkjan Fíladelfía | Kirkja
unga fólksins samkoma kl. 19.30.
Bænastund kl. 19 fyrir samkomu. Þóra
Gísladóttir leiðir lofgjörð.
Njarðvíkurprestakall | Ytri-
Njarðvíkurkirkja: Sunnudagaskóli 21.
nóvember kl. 11 í umsjá Margrétar H.
Halldórsdóttur og Gunnars Þórs
Haukssonar og Natalíu Chow Hewlett
organista. Foreldrar eru hvattir til að
mæta með börnunum.
Kynning
Reiðhöll Gusts | 20.–21. nóv. verða
haldnir hvuttadagar, sannkölluð
hundahátíð. Um 30 tegundir verða á
staðnum og gefst fólki kostur á fræð-
ast um fjölbreytta eiginleika þeirra.
Áhugaverðar sýningar verða í boði
alla helgina m.a. hjálparhundur sem
sýnir hvers hann er megnugur. Dag-
skrá á http://www.hvuttadagar.net.
Staður og stund
http://www.mbl.is/sos
HÖRÐUR Torfason söngvaskáld heldur í
kvöld kl. 20 kertaljósatónleika í Salnum í
Kópavogi, en þar er ein rödd og eitt hljóð-
færi það eina sem fram kemur.
„Kertaljósatónleikayfirskriftina hef ég not-
að í áraraðir til að undirstrika skammdegið
og áráttu okkar manna til að hugleiða lífið
og tilveruna á dálítinn annan hátt á þess-
um árstíma en t.d. um hásumarið þegar
nánast er jafn bjart allan sólarhringinn,“
segir Hörður. „Dagskráin á þessum tón-
leikum er allt frá því að vera hádramatískir
söngvar upp í bullandi grín og gleði. Söngv-
arnir eru margir hverjir gamlir og flestir
þeirra komið út á plötum en inn á milli eru
söngvar sem ég hef aldrei flutt áður á tón-
leikum né gefið út á plötum.“
Hörður hefur ekki haldið tónleika á Reykja-
víkursvæðinu í langan tíma og er því hér
um að ræða kjörið tækifæri fyrir aðdáendur
listamannsins hér á horninu til að berja
hann augum.
Morgunblaðið/Kristinn
Kertaljósatónleikar í Salnum
DAGBÓK
AÐRIR tónleikarnir í Tónleikaröð Kennara
Tónlistarskóla Kópavogs, starfsárið
2004–2005 verða haldnir á morgun kl.
13 í Salnum. Þetta er fimmta árið sem
kennarar skólans halda tónleika í Salnum
í samvinnu við Kópavogsbæ og er þess
að vænta að framhald verði á starfsem-
inni sem hefur að sögn mælst vel fyrir og
orðið kennurum hvatning til dáða.
Tónleikar þessir hafa verið fernir til fimm
ár hvert og á þessum vettvangi hefur
nemendum og aðstandendum þeirra gef-
ist kostur á að hlusta á kennara skólans
og kynnast þeim betur sem listamönnum,
en tónleikarnir eru annars opnir öllum.
Nemendur eru hvattir til að mæta á
kennaratónleikana enda er aðgangur
ókeypis fyrir þá og ekki spillir að sjá að-
standendur og velunnara skólans með í
för.
Plokkað og blásið í Salnum á morgun
FEGURÐ er margþætt fyrirbæri
og er persónuleg upplifun hvers
manns. Í grunninn má þó skipta
henni í náttúrulega og félagslega
fegurð, en munurinn á þessum
tveimur skilgreiningum er að nátt-
úruleg fegurð er eðlislæg og tilfinn-
ingaleg en sú félagslega er mótuð
eftir tískustraumum og er hug-
myndalegs eðlis. Mat okkar Vest-
urlandabúa á fegurð byggist að-
allega á þeirri fagurfræði
(aistetike) sem mótaðist í tíð
forngrikkja. Hið ýkta form í full-
komnu samræmi sem í raun úti-
lokar allan persónuleika og sér-
kenni og gengur út frá því að til sé
staðall fegurðar sem sé yfir aðra
hafinn.
Í Ljósmyndasafni Reykjavíkur
hefur nú verið sett upp sýningin
„Fyrir og eftir“ sem hvorttveggja
varpar ljósi á staðal fegurðar síð-
ustu ára og þróun í tækni sem auð-
veldar ljósmyndurum að „fegra“
fyrirsætur sínar eftir þeim staðli.
Þ.e. að þurrka út öll „óhreinindi“
burt af fyrirsætunum, s.s. fæðing-
arbletti, freknur og hrukkur og
reyna að nálgast mögulega full-
komnun, allt frá því að retúsera
með pensli eða blýanti í það að
breyta með tölvutækni eða photo-
shop. Á sýningunni má sjá hvernig
MYNDLIST
Ljósmyndasafn Reykjavíkur
Opið virka daga frá 12–19 og um helgar
frá 13–17. Sýningu lýkur 6. febrúar.
Fyrir og eftir – Myndir eftir 14 ljósmyndara
Jón B.K. Ransu
Magga Stína. Miklu sætari fyrir en eftir.
ljósmyndarar grenna fyrirsætur,
skapa nýjar línur og yngja í útliti,
en að sama skapi eyða persónutöfr-
um þeirra með því að þurrka út
sérkennin. Tvær portrettmyndir
Atla Más Hafsteinssonar af söng-
konunni, Möggu Stínu, er lang-
sterkasta dæmið um hve langt má
ganga í breytingunum. Á fyrri
myndinni ljómar lífsglöð söngkonan
í sinni einstöku ófullkomnun, en á
þeirri síðari birtist hreinsað andlit-
ið, stíf kerling sem virðist hafa
þraukað gegnum á annan tug lýta-
aðgerða.
Ólíkt því sem ég hef áður séð í
ljósmyndasafninu, snýst sýningin
ekki svo mikið um myndirnar sjálf-
ar heldur meira um spurningarnar
sem þær kunna að kveikja. Hver er
hin raunverulega fegurð mannsins?
Er hlutverk ljósmyndarans að
mynda raunveruleikann eins og
hann er eða breyta honum í þann
staðal sem við viljum? o.s.fv. Af
þeim sökum má kalla þetta nýjung
í safninu og jafnframt eina af for-
vitnilegri sýningum safnsins í dá-
góðan tíma. En eftir að lesa stutta
grein Orra Páls Ormarssonar, í
Morgunblaðinu þar sem hann rakti
hugmyndina að baki sýningunni,
velti ég því fyrir mér hvort mark-
miðinu hefði ekki allt eins verið náð
og skilað sér enn ítarlegar í sam-
félagsumræðuna í stuttri grein í
Lesbókinni, litlu lengri en í sýning-
arskránni, með tilheyrandi mynd-
birtingum.
EINN litskrúðugasti hluti íslenskr-
ar fjölmiðlasögu er án efa saga hinna
fjölmörgu bæja- og héraðsfrétta-
blaða sem um áratuga skeið voru lif-
andi vettvangur umræðna um
stjórnmál, menningu og hverskyns
dægurmál. Á tímum ljósvakamiðla,
nets og aðgengilegra fjarskipta-
tækja af ýmsu tagi hljóta héraðs-
fréttablöðin að týna tölunni. En þó
að þau eigi undir högg að sækja fær-
ir Birgir Guðmundsson rök fyrir því
í bók sinni að þau séu mikilvægur
hluti af lýðræði og lífsgæðum á ein-
stökum stöðum um landið. Mik-
ilvægt sé því að styðja héraðs-
fréttablöð sem hluta af þeirri
viðleitni að styrkja byggðir landsins.
Í Miðjan er undir iljum þínum
gerir Birgir Guðmundsson úttekt á
stöðu héraðsfréttablaða um þessar
mundir og byggir hann umfjöllun
sína einkum á könnun sem hann
gerði á þessum fjölmiðlum á síðasta
ári. Útkoman er lítil bók, afar fróð-
leg lesning fyrir áhugamenn um
þetta efni og vafalaust gagnlegt
plagg fyrir þá sem eru að rannsaka
fjölmiðla í landinu og stöðu þeirra al-
mennt.
Það er mjög ánægjulegt að fjöl-
miðlarannsóknir virðast í vexti hér á
landi. Könnunum á innihaldi og
lestri fjölmiðla fjölgar, Háskóli Ís-
lands hefur nýlega tekið upp meist-
aranám í blaða- og fréttamennsku
og sjálfur leiðir Birgir nýja náms-
braut í fjölmiðlun við Háskólann á
Akureyri. Bók hans virðist afrakstur
rannsókna hans þar við skólann og
bókin ber allt yfirbragð rann-
sóknaskýrslunnar, þó að Birgir megi
eiga það að honum tekst að gera
textann í kringum línurit og töflur
nokkuð læsilegan þannig að það er
alveg óhætt að mæla með bókinni
fyrir alla sem vilja fá snögga innsýn
inn í það hvernig héraðsfréttamiðlar
starfa og hvernig þeir standa.
Birgir byrjar umfjöllun sína á að
gefa stutt yfirlit yfir flóru héraðs-
fréttablaða og bendir á að þessi blöð
séu afar ólík innbyrðis að efni, gerð
og tilgangi. Í framhaldi af því fjallar
hann um hvernig meta þurfi þörfina
fyrir umfjöllun í héraði og hvenig
héraðsfréttamiðlarnir eru iðulega
helsta uppsretta lands-
miðlanna fyrir frétta-
efni. Þá fjallar hann um
umhverfi og sjálfsmynd
héraðsfréttablaðanna í
tveimur köflum þar sem
hann greinir að nokkru
leyti þann vanda sem
fámenni og nálægð
skapar óhjákvæmilega
fyrir allar tilraunir til að
fjalla á hlutlægan hátt
um atburði í héraði.
Þetta efni er kannski
það sem áhugaverðast
er að fá umfjöllun um
og vissulega hefði Birg-
ir getað gert því betri
skil en hann gerir hér. Umfjöllunin
gerir lítið meira en að impra á
spurningunum, en það ræðst þó
sennilega af þeim ramma sem verk-
inu er settur í upphafi. Í síðari hluta
bókarinnar ræðir Birgir um op-
inberan stuðning við héraðs-
fréttablöð og við nærfjölmiðlun sem
hann nefnir svo og endar bókina á
viðaukum sem gera
grein fyrir helstu að-
ferðum við rannsókn-
ina sem bókin byggist
á.
Áhersla Birgis á
mikilvægi nærfjöl-
miðlunar til að auka
lífsgæði á stöðum um
landið er áhugaverð
og ekki síður það lýð-
ræðisgildi sem hann
gefur slíkri fjölmiðlun.
Staðreyndin er auðvit-
að sú að um leið og
stóru fjölmiðlarnir
eiga greiðari leið að
lesendum, áhorf-
endum og hlustendum víða um land-
ið er hætt við að litlu staðarfjölmiðl-
arnir hverfi út á jaðarinn. En það
væri mikill missir – ekki aðeins fyrir
þá sem nota þá heldur einnig fyrir
stóru fjölmiðlana sem um leið missa
mikilvæga uppsprettu frétta og um-
fjöllunar um fólkið í landinu.
Miðja og jaðar
BÆKUR
Fjölmiðlafræði
Birgir Guðmundsson, 93 bls.,
Háskólinn á Akureyri, 2004
Miðjan er undir iljum þínum – Héraðs-
fréttablöð & nærfjölmiðlun á nýrri öld
Jón Ólafsson
Birgir Guðmundsson