Morgunblaðið - 01.10.2005, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. OKTÓBER 2005 43
UMRÆÐAN
NÝLEGA var formaður skipu-
lagsnefndar Reykjavíkurborgar í
viðtali um framtíð Vatnsmýr-
arinnar og sagði eitthvað á þá leið
að nú væri tækifæri fyrir almenn-
ing að koma að umræðu um skipu-
lagið þarna, t.d. að hafa áhrif á
hvaða hæð húsa yrði leyfð á svæð-
inu. Dagur Eggertsson er viðkunn-
an-
legur maður, og ég er viss um að
hann vinnur í borgarmálum af óeig-
ingjörnum hvötum og fullur af hug-
sjónum um fagurt mannlíf. En get-
ur verið að hann hafi sjálfur trúað
því sem hann sagði? Þeir sem af
mestri ákefð berjast fyrir því að
allri Vatnsmýrinni verði breytt í
byggingarland hafa nefnt háar töl-
ur um verðmæti landsins, og hætt
er við að þeir sem fá að byggja á
þessu dýra svæði muni hafa fullan
hug á að láta féð sem í þær fer
skila góðum arði. Ætli þeir verði
ekki áhrifameiri en almenningur
þegar til þess kemur að ákveða
hæð húsa?
Hvaða svartsýni er nú þetta?
spyr kannski einhver. Hún er ekki
úr lausu lofti gripin. Nýlega voru
kynntar áætlanir um svo kallað
Mýrargötuskipulag. Farið var vel
af stað með röð funda með íbúum í
nágrenni svæðisins og kallað eftir
viðhorfum þeirra. Við fyrstu kynn-
ingu var talað um þriggja til fjög-
urra hæða hús, ef ég man rétt.
Íbúar á svæðinu fagna því að þarna
verði íbúðabyggð með einhverju at-
vinnuhúsnæði í bland, en skýrt
kom fram að þeir óskuðu eftir
fremur lágri byggð og ekki of
stórum húsum. Menn vonuðust til
að þessi viðbót við Vesturbæinn
yrði eðlileg viðbót við byggðina
sem fyrir er og bentu á hvernig fá-
einar háar byggingar hafa spillt
svip hverfisins. Fljótlega fóru þó
húsin að hækka í kynningartillög-
unum, fyrst í fimm hæðir og síðan í
sex. Hugmyndin er nú víst sú að
húsin næst sjónum verði 6 hæðir
en hæðum fækki þegar ofar dregur
þannig að halli landsins sé jafnaður
út. Af hverju? Jú, af því að það
verður svo dýrt að hreinsa svæðið
af mengun, og af því að Höfnin vill
fá svo mikið fyrir lóðirnar, heyrir
maður. Útsýnið ykkar verður ekk-
ert minna þótt neðstu húsin séu
hærri segja skipuleggjendur. Jæja,
en hvað um fagurfræðina? Hvort er
fallegra að sjá aflíðandi halla þar
sem húsin fylgja landslaginu eða
byggingar sem mynda háan vegg
neðst og jafna út hallann? Deili-
skipulag tveggja lóða á svæðinu
hefur verið ákveðið og leyfðar
byggingar sem teygja sig upp í sjö
hæðir. Íbúar í nágrenninu mót-
mæltu harðlega með undirskriftum.
Kannski voru efstu hæðirnar eitt-
hvað minnkaðar að umfangi, en í
raun var nánast ekkert tillit tekið
til athugasemda íbúa í nágrenninu.
Samráðsferlið var ekki mikið annað
en sýndarmennska þegar til kast-
anna kom, þótt vera megi að ein-
hverjir af þeim sem að því stóðu
hafi farið af stað í góðri trú.
Af þessu dreg ég þann lærdóm
að áhrif almennings á hæð húsanna
í Vatnsmýrinni, ef til þess kemur
að flugvöllurinn fari, muni ekki
verða mikil. Hætt er við að fjár-
hagslegir hagsmunir ráði, hvaða
fylking sem þá verður við völd í
borginni. Nema fólk standi saman
og stjórnmálamenn rétti úr sér og
setji peningavaldinu skorður.
Mikið er nú talað um þéttingu
byggðar, en það er sannarlega ekki
sama hvernig hún er gerð. Og það
er ekki nóg þótt arkitektarnir skrifi
að einhver gata muni verða „iðandi
af mannlífi“ þegar húsunum hefur
verið hlaðið upp í kring. Reynslan
verður ólygnust.
Hvað ræður hæð
húsa í Reykjavík?
Vésteinn Ólason fjallar um
skipulagsmál í Vatnsmýrinni
’Af þessu dreg ég þannlærdóm að áhrif al-
mennings á hæð
húsanna í Vatnsmýr-
inni, ef til þess kemur að
flugvöllurinn fari, muni
ekki verða mikil. ‘
Vésteinn Ólason
Höfundur er prófessor.
Lækjargata 8
Suðurlandsbraut 32