Fréttablaðið - 14.12.2005, Qupperneq 16

16 14. desember 2005 MIÐVIKUDAGUR
Komdu í spennandi heim
afþreyingar og upplýsinga
Smelltu þér á www.ogvodafone.is, farðu í næstu verslun Og Vodafone
eða hringdu í 1414 fyrir nánari upplýsingar.
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
O
G
V
3
06
37

12
/2
00
5

26.900 kr.
NOKIA 6230i
SÍMI
KOMDU Í SPENNANDI HEIM
AFÞREYINGAR OG UPPLÝSINGA
1960 Dómsmálaráðuneytið felur
Valdimar Stefánssyni sakadóm-
ara að gera áætlun um að koma
fangelsismálum í nútímalegt horf.
Hann leggur til að ríkisfangelsi rísi
á Korpúlfsstöðum.
1961 Ný lög um ríkisfangelsi
samþykkt þar sem ákveðið var að
stofna deildaskipt fangelsi fyrir
bæði kynin, afplánun, gæsluvarð-
hald, öryggisgæslu og geðsjúka.
1965 Nefnd dómsmálaráðherra
leggur til gæsluvarðhaldsdeild í
Síðumúla, utan ríkisfangelsis.
1974 Reykjavíkurborg veitir vilyrði
fyrir lóð undir fangelsi við Tungu-
háls 6.
1976 Samstarfsnefnd um opinberar
framkvæmdir samþykkir að gerð
verði áætlun um byggingu fangelsis
við Tunguháls.
1978 Framkvæmdum við grunn og
botnplötu lokið. Vegna fjárskorts
varð ekki af frekari framkvæmdum.
1991 Dómsmálaráðherra skipar
nefnd til að gera úttekt á fangelsis-
málum og skila tillögum.
1992 Nefndin skilar skýrslu og
vildi nýtt afplánunar- og gæslu-
varðhaldsfangelsi í Reykjavík. Ný
bygging var reist á Litla Hrauni og
plássum fjölgað þar.
Byggingarsaga nýs fangelsis:
Á byrjunar-
reit í 45 ár 1995 Dómsmálaráðherra skipar nefnd til að gera áætlun um bygg-
ingu gæsluvarðhalds- og afplánun-
arfangelsis á Tunguhálsi 6. Nefndin
var leyst frá störfum ári síðar.
1996 Skipaður starfshópur til að
hafa umsjón með frumathugun,
áætlanagerð og framkvæmdum við
nýtt Tunguhálsfangelsi.
1998 Nefndin skilaði tillögum
sínum um móttöku-, gæsluvarð-
halds-, og afplánunarfangelsi á
Tunguhálsi 6. Ekki varð af fram-
kvæmdum.
2001 Dómsmálaráðherra kallar
saman hóp til að taka upp þráðinn
við undirbúning nýs fangelsis á
höfuðborgarsvæðinu.
2001 Fangelsismálastofnun ríkisins
falið að vinna að frekari undirbún-
ingi verkefnisins.
2001 Reykjavíkurborg úthlutar lóð
undir nýtt fangelsi á Hólmsheiði.
2004 Starfshópur Framkvæmda-
sýslu skilar drögum fyrir alútboð
fyrir byggingu gæslu- og afplánun-
arfangelsis.
2004 Fangelsismálastofnun skilaði
ítarlegri heildarlausn um uppbygg-
ingu fangelsa til dómsmálaráð-
herra.
2005 Fangelsismála-
stofnun skilar fram-
kvæmdaáætlun
um uppbyggingu
fangelsa til
dómsmálaráð-
herra.
2005
Áætlun
fangels-
ismála-
stofnunar
samþykkt í
ríkisstjórn.
Byggingarsaga nýs fang-
elsis, framhald:
FANGELSISMÁL „Ástandið er alvar-
legt í fangelsinu í Kópavogi en
aðstæðurnar í Hegningarhúsinu
á Skólavörðustíg eru okkur ekki
sæmandi,“ segir Margrét Frí-
mannsdóttir alþingismaður um
stöðu fangelsismála.
Hún segir að þurft hefði 266
milljónir á fjárlögum næsta árs til
að fara í framkvæmdir sem aftur
hefðu gert kleift að loka Hegning-
arhúsinu og fangelsinu í Kópavogi.
Það þjóni ekki tilgangi að setja nýja
löggjöf um fangelsi og meðferð
fanga séu aðstæður þannig að ekki
sé nokkur leið að framfylgja henni.
Umrædd fangelsi séu „geymslu-
staðir“ sem ætti að vera búið að
loka.
„Ég held að ef ekki verður gerð
bragarbót núna á aukafjárlögum
eða með yfirlýsingu dómsmálaráð-
herra komum við líka til með að tapa
mjög góðu og hæfu starfsfólki sem
við höfum í fangelsismálastofnun
og fangelsunum. Starfsemin í fang-
elsunum á Akureyri, Kópavogi og í
Hegningarhúsinu gæti aldrei geng-
ið nema af því að við höfum frá-
bært starfsfólk. Það gleymist alltaf
í umræðunni að tala um aðbúnað
starfsfólks fangelsanna.“ - jss
Gagnrýni Margrétar Frímannsdóttur alþingismanns:
Aðstæður eru ekki sæmandi
MARGRÉT FRÍMANNSDÓTTIR Margrét segir núverandi forstjóra Fangelsismálastofnunar hafa
tekið upp breytta og betri stefnu og markmið í fangelsismálum. Ráðamenn eigi að sjá
sóma sinn í því að hægt sé að framfylgja þeirri stefnu.
SIGURDAGURINN UNDIRBÚINN Þann 16.
desember halda Indverjar svonefndan sigur-
dag hátíðlegan, meðal annars í Kalkútta. Þá
verða liðin 34 ár síðan þeir sigruðu Austur-
Pakistana í orrustu. Þeir síðarnefndu fengu
raunar sjálfstæði skömmu síðar og nefndu
land sitt þá Bangladess. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
FANGELSISMÁL Nú vantar 28 pláss
fyrir fanga til að hægt sé að leggja
Hegningarhúsið við Skólavörðu-
stíg og fangelsið í Kópavogi niður.
Bæði þessi fangelsi eru talin
ófullnægjandi, hið síðarnefnda til
langtímavistunar kvenfanga. Öll
starfsemi færi úr böndum ef mót-
tökufangelsið á svæðinu færi. Þá
er Kópavogur eina fangelsið sem
hægt er að vista konur í. Þetta
segir Valtýr Sigurðsson forstjóri
Fangelsismálastofnunar.
„Það eru engir biðlistar í
afplánun nú,“ segir Valtýr. „En
það er fullt í öllum fangelsum. Ef
við hefðum ekki Vernd, sem er
orðinn annar stærsti afplánun-
arstaður á Íslandi, þá væri þetta
kerfi löngu sprungið.“
Að sögn Valtýs verður upp-
byggingu Kvíabryggju lokið í
september á næsta ári. Þar fjölg-
ar um átta pláss. Þá verður lokið
vinnu við hönnun og útboð fang-
elsis á Akureyri, sem stækkað
verður um tvö pláss vorið 2007,
en ástand fangelsismála nyrðra
er slæmt. Áfram verður unnið
að gerð frumáætlunar varðandi
fangelsið að Litla-Hrauni þannig
að unnt verði að hefja vinnu við
hönnun á næsta ári. Samkvæmt
áætlun er stefnt að því að bjóða
verkið út í lok næsta árs og að
ljúka því fyrir árslok 2008. Áætl-
aður kostnaður er 500 milljónir
króna.
Gerð frumáætlunar varðandi
fangelsi á Hólmsheiði er ekki
hafin en í það verður ráðist þegar
í ársbyrjun 2006. Samkvæmt
áætlun eiga framkvæmdir að
hefjast í byrjun árs 2008 og ljúka
fyrir árslok 2009. Áætlað er að
þær kosti 1,2 milljarða króna.
„Það er afar brýnt að þessi
áætlun standist,“ segir Valtýr.
„Rýma má Kópavogsfangelsið
þegar framkvæmdum við Litla-
Hraun lýkur. En Hegningarhúsið
við Skólavörðustíg verður ekki
rýmt fyrr en Hólmsheiðarfang-
elsið er tilbúið.“ - jss
Valtýr Sigurðsson forstjóri Fangelsismálastofnunar um stöðu fangelsismála:
Vantar 28 pláss fyrir fanga
FORSTJÓRI FANGELSISMÁLASTOFNUNAR
Valtýr Sigurðsson segir nú afar mikilvægt
að fyrirliggjandi áætlanir í fangelsismálum
standist.
FANGELSISMÁL Hegningarhúsið við
Skólavörðustíg hefur um áratuga
skeið verið rekið á undanþágum.
Rekstrarleyfið rennur út í febrúar
2006. Að mati Fangelsismálastofn-
unar á að taka húsið úr notkun sem
fangelsi eins fljótt og mögulegt er.
Þá er fangelsið á Kópavogsbraut
17 allsendis ófullnægjandi til að
hýsa til langtíma kvenfanga og
á auk þess að hverfa samkvæmt
skipulagi bæjarins á næstu árum.
Þetta kemur meðal annars
fram í nýrri greinargerð Valtýs
Sigurðssonar forstjóra Fangelsis-
málastofnunar um stöðu fangels-
ismála hér á landi. Þar fer hann
meðal annars yfir byggingasögu
nýs fangelsis á höfuðborgarsvæð-
inu. Sú saga nær nú yfir 45 ár.
Í greinargerðinni er vitnað í
skýrslu Stefáns P. Eggertssonar
verkfræðings sem ráðinn var af
dómsmálaráðuneytinu til að gera
frumathugun á uppbyggingu fang-
elsa í landinu. Í skýrslunni sem
hann skilaði af sér í september
segir að 266 milljónir króna þyrfti
til verksins á árinu 2006. Í
fjárlagafrumvarpi fyrir árið
2006 er 50 milljónum veitt til
uppbyggingar fangelsisins á
Akureyri. Að auki er gert ráð
fyrir að framkvæmdir við
Kvíabryggju verði fjármagn-
aðar með ónotuðum fjárheim-
ildum frá fyrri árum. Þær
heimildir nema 27 milljónum
króna, samkvæmt upplýsing-
um Valtýs.
Í greinargerð Valtýs er jafn-
framt vísað til bráðabirgða-
skýrslu eftirlitsnefndar Evr-
ópuráðsins, CPT-nefndar, sem
heimsótti Hegningarhúsið
sumarið 2004, þar sem segir
að óásættanlegt sé að gæsluvarð-
haldsfangar skuli vistaðir í Hegn-
ingarhúsinu, enda standist það
ekki nútímakröfur sem gerðar eru
til slíkra fangelsa. CPT-nefndin
ítrekar í skýrslu sinni kröfu frá
árinu 1998 um að íslensk stjórn-
völd setji byggingu nýs gæslu-
varðhaldsfangelsis í Reykjavík í
algeran forgang.
Þá bendir forstjóri Fangelsis-
málastofnunar á að vinna þurfi að
markmiðum stofnunarinnar varð-
andi afplánun fanga og þá eink-
um meðferðaráætlun samkvæmt
nýjum lögum um fullnustu refs-
inga sem fer ekki af stað að neinu
marki fyrr en flutt hefur verið í
nýtt fangelsi á Hólmsheiði.
jss@frettabladid.is
Fangelsi á undan-
þágum í áratugi
Tvö fangelsi á höfuðborgarsvæðinu eru algerlega ófullnægjandi. Annað er
fangelsið í Kópavogi. Hitt er Hegningarhúsið við Skólavörðustíg sem rekið hefur
verið á undanþágum um áratuga skeið.
HEGNINGARHÚSIÐ Hefur verið rekið á undanþágu svo árum skiptir. Nýjasta undanþágan
rennur út í febrúar.
KÓPAVOGSFANGELSI Eina fangelsið sem
hýsir kvenfanga. Það er talið algjörlega
ófullnægjandi.
Fjöldi fanga í afplánun
Fa
ng
el
si
LI
TL
A
H
R
A
U
N
767 121012
FA
N
G
EL
SI
Ð
Á
A
K
U
R
EY
R
I
K
V
ÍA
B
RY
G
G
JA
FA
N
G
EL
SI
Ð
Í
K
Ó
PA
V
O
G
I
H
EG
N
IN
G
A
R
H
Ú
SI
Ð
Í íslenskum fangelsum