Réttur - 01.01.1960, Blaðsíða 33

B É T T U B
33
vínsdrykkju og innantómu kaffihúsalífi, sem varðar veginn til
lögbrota.
Síðasta saga Elíasar, Sóleyjarsaga, er einnig tilgangssaga, bar-
áttusaga ungrar stúlku, sem er fædd og uppalin í einu af hinum
nýju fátækrahverfum höfuðborgarinnar, braggahverfi. Sú saga
er ekki skrifuð af eins mikilli íþrótt og Vögguvísa. I þessari sögu
er þó að mörgu leyti vel sett fram barátta ungu stúlkunnar við
lífslamandi öfl Reykjavíkurlífsins: fátækt, brennivín og hernám.
Þórunn Elfa Magnúsdóttir hefur ritað margar bækur, sem flest-
ar fjalla um lífið í Reykjavík. Þær eru einnig raunsæar tilgangs-
sögur, sem fjalla um lífið á líðandi stund, sáígreina einstaklinga
og þjóðfélag. Þess er ekki kostur að geta þeirra allra, en ég skal
minnast á tvær: Snorrabraut 7, sem kom út 1947, og Sambýlis-
fólk 1954. Þessar sögur fjalla um atburði frá gelgjuskeiði Reykja-
víkur, umbrotatíma stríðsáranna, þegar ofvöxtur hleypur í alla
limi hennar og þeir virðast vaxa hraðar en svo, að búkurinn valdi
þeim. Og þó vex Reykjavík ekki of ört fyrir hið ólgandi líf, sem
streymir um æðar hennar af vaxandi þunga. Við lestur þessara
sagna dettur manni í hug, að í rauninni sé Reykjavík eins og
ófullgert fjölbýlishús, rösklega fokhelt, en þó flutt í einstakar
íbúðir ófullgerðar. Húsnæðismálin eru baksvið sagnanna, bar-
áttan fyrir því að eignast þak yfir höfuðið, jafnvel þótt það sé
annars gólf. Sögurnar lýsa í senn baráttunni við verðbólguna og
baráttunni við að hagnast á verðbólgunni. Þær lýsa annars vegar
þeim, sem með harðfylgi, jafnvel meiru en kraftar leyfa, reyna að
koma sér upp húsnæði, en sýna þó réttsýni og heiðarleik í við-
skiptum. Hins vegar lýsir hún þeim, sem sýna óbilgirni og harð-
drægni í viðskiptum og hagnýta sér vinnu annarra til að koma
sér vel fyrir í lífinu.
Aðalpersónur sagnanna og fulltrúar andstæðra skapgerða eru
Dagrún og Auðbjörg Arnarson. Dagrún er hetja liversdagslífsins,
þótt veikgerð sé, hógvær, réttsýn og hjálpsöm. Auðbjörg er harð-
lynd, ágjörn og ófyrirleitin og gefur gjafir til að sýnast og hagnast.
Hún trúir því, að allt verði keypt fyrir peninga, jafnvel elskhugi.
Það var í rauninni nauðsynjaverk að skrifa skáldsögu um hús-
næðismálin, þennan þátt í þróunarsögu Reykjavíkur, sem hefur