Réttur - 01.08.1931, Síða 66

178 LANDBÚNAÐARKREPPAN 1 DANMÖRKU [Rjettuí
selja afganginn af kornframleiðslunni á heimsmarkað-
inum fyrir lítið meir en framleiðslukostnaði, og jafn-
vel ódýrar en meðal-framleiðslukostnaður. En þetta
kostaði það, að landbúnaðurinn stóð síðan því sem
næst í stað, í löndum þessum.
Danmörk gat heldur eklci famö þessa leið. Innan-
landsmarkaðurinn var tiltölulega lítill, og iðnaður og
verzlun byggðust að mestu á landbúnaðinum, beint eða
óbeint. Danmörk notaði sér því aðstöðu sína á enska
markaðinum til þess, að breyta landbúnaði sínum,
hætta kornframleiðslunni fyrir heimsmarkaðinn, og
tók að framleiða smjör, egg og flesk. Á skömmum tíma
tókst landbúnaðinum danska að rétta við aftur. Vegna
hraðra framfara heimskapítalismans á þeim árum,
jókst kaupgetan og verkaskiftingin og þar með líka
heimsmarkaðurinn fyrir afurðir Dana. Þeir náðu líka
fótfestu í Þýskalandi, Frakklandi, Noregi og Svíþjóð
og víðar auk Englands. Kornframleiðsla Dana nægði
brátt ekki fyrir heimamarkaðinn, og urðu þeir því að
flytja inn korn, bæði til skepnufóðurs og til manneldis.
í heimsófriðnum notfærðu Danir sér hlutleysi sitt til
að okra á hernaðarlöndunum, bæði á miðríkjunum og
bandamönnum. Landbúnaður Dana blómgaðist því enn
um stúnd.
Heimsófriðurinn markaði tímamót í þróun kapital-
ismans. Framleiðslufyrirkomulag kapitalismans, mark-
aðsframleiðslan fyrir hag einstakra kapitalista, hafði
orðið til þess, að auka l'ramleiðslutækin svo ógurlega,
að með þeim var hægt að framleiða miklu meira en
það, sem þurfti til að fullnægja þörfum allra manna.
En hinsvegar hafði það aukið svo fátækt hins vinn-
andi lýðs, að þess voru engin dæmi áður. Baráttan um
markaðina og auðlindirnar harðnaði því meir og meir.
Heimsófriðurinn var örþrifatilraun stói’veldanna til að
sölsa markaði og auðlindir annara stórvelda undir sig
og losna við samkeppni þeirra. Árangurinn varð auð-