Réttur - 01.01.1940, Page 71

F>aS er meS öSrum orSum vonlaust, aS menn skilji Sig-
ujyón aS íúllu nema ljóSrænni og ómrænni skynjun.
En þá hefur hann.líka miklu áS miSla.
Af efni þessa héftis er rétt aS benda sérstakléga á
nokkur eftirmæli, rímu af Helga Háffdánarsyni, hagleiks-
verk mikiS, og þýSingar ýmsar eftir sænskum og ensk-
um höfuSskáldum.
íslenzk fræSi 7 og 8, Hrafnkatlá, eftir SigurS Nordal,
Guðmundar saga dýra, eftir Magnús Jónsson. — FræSi-
rit þessi gefur SigurSur Nordal út af hálfu deildar is-
lenzkra fræSa í háskólanum, og eru sex komin áSur, —
fyrirlestrar, sem þar liafa í upphafi veriS fluttir á rann-
sóknaræfingunum.
í. Hrafnkötlu sýnir SigurSur, aS Hrafnkell FreysgoSi
hefur aldrei búiS á ASalbóli, heldur SteinvöSarstöSum,
aS Hrafnkels (saga fer rangt meS föSurnafn hans, aS
Pjóstarsynir þeir, Sem sagan telur, aS steypi veldi hans
og eigi goSorS á VestfjörSum, hafa aldrei átt þár ætt né
völd og líklegast ekki veriS til og' aS ekkert í Hrafnkels
sögu hefur söguleg sannindanrerki heina dálítili fræSá-
tíningur, sem höf. hennar gat fertgiS úr ritutn. Hrafn-
kels s. er því skáldsagá um fomhetju, líkt og t. d. Njála.
— HæpiS væri aS álykta af þessu einu um ságnfræSi ann-
arra Islendinga sagna. En þaS kemur æ betúr ög betúr
í ljós, aS þær eru miklu meir bókmenntir en sagn,vis-
indi; þær eru snjöllustu raunsæisbókmenntir Evrópu á
öllum miSöldum. Á hinn bóginn leiSir af þessu, aS „gull-
öld íslendinga” i heiSni og um kristnitöku hefur aldrei
veriS til í þeirri mynd, sem höfundar íslendinga sagna
hugSu á 13. öld, þegar vanmáttarkennd riSandi þjóð-
skipulags knúSi þá til aS leita sælutíma aftur i gleymdri
forneskju. Hinn nýji skilningur á fornsögunúm léiSir
til rótttækrar byltin^ar i fslandssögu.
Magnús Jónsson sýnir hinsvegar, hvernig saga and-
stæSrar tegundar var sett saman á 13. öld af samtíSar-
mönnum viSburSanna, er lýsa skyldi. GuSmundar sagá
71