Skinfaxi - 01.11.1948, Síða 90

154
SIÍINFAXI
BÆKIi R.
ÞRJÁR ÍSLENZKAR SKÁLDSÖGUR.
Þórleifur Bjarnason: Hvað sagði tröllið?
Saga þessi gerist á aðfangasvæði Hornstrendingabókar. Virð-
ist efnið hafa tekið höfundinn föstum tökum, enda kann hann
á því mæta góð skil. Sagan gerist á síðari hluta nítjándu
aldar og lýsir nöturlegum lífslcjörum fólks á yztu ströndum,
vorkulda og horfelli, þar sem skútur franskra eru ævintýrið
sjálft. Þó er bjargið mesta hjálpræðið, en hættuspil um leið
að sækja þangað björg, fyglingurinn er kempan i leiknum.
Þráður sögunnar er ekki mikill, aðeins kveikur sem vera
ber. Óharðnaður unglingur kemst á vonarvöl eitt harðindavor
eftir dauða föður síns og er tekinn af gildum bónda i ann-
arri sveit. Undir drenginn renna þó svo góðar ættarstoðir,
erfðir hæfileikar og dugnaður, að hann verður víkingsverk-
maður, fyglingur og völundur á tré og járn. En liann er kalinn
á hjarta. Hin kröppu kjör bernskuáranna hafa merkt liann,
með vaxandi þroska verður hann hrotti og miskunnarlaus við
náungann. Við skiljum við hann kvæntan ekkju hins gilda
bónda, en dís birtu og vors, hinni ljúfu' og hláturmildu Sól-
veigu hefur hann liafnað. Utan um þennan þráð er ofinn
drjúgur vefur. Lýsingar af lifnaðarháttum fólksins eru slcýrar,
margar persónur ljóslifandi, enda eru persónulýsingar ein
sterkasta hlið höfundar.
Bókin er vel samin, um það verður naumast deilt. Frásögn-
in er ljós, stíllinn skýr og skrúfunarlitill, og hinir engaii veg-
inn stórkostlegu atburðir halda lesanda vel við efnið. Höfundur
er sögumaður góður, en hitt er engu siður rétt, að sögumaður-
inn ber skáldið alla jafna ofurliði. Sagan er þrátt fyrir marga
góða kosti ekki mikill skáldskapur, ytri aðstæður og um-
búnaður sitja mjög í fyrirrúmi, óviða lcafað djúpt, innri bar-
átta aðalpersóna helzt til stuttaraleg. Þrátt fyrir nokkra
óþarfa útúrdúra, fer ekki mikið fyrir æskuhita eða örum
sprettum. Höfundur er víðast settlegur um of.
Þetta mun vera fyrsta bindi í löngu yfirlitsskáldverla um
lifnaðarháttu fólks á þessum lijara. Er engum blöðum um það
að fletta, að fengur verður að verkinu, því að höfundur er sjór
af lýsingum og frásögnum. Hefur verkið eigi síður gildi
fyrir þá sök, að sveitir þær, er það lýsir, þynnast nú óðum
af fólki.
Bókin er 261 bls. í allstóru broti. Ctgefandi er Norðri.