Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1946, Blaðsíða 62

og notuðu aðeins segl. — úthaldstími þeirra var
frá miðjum februar og fram í septemberlok.
Reyndist oft erfitt að stjórna slíkum skipum í
ofsaveðrum að vetrarlagi, enda eru margar
raunasögur frá skútuöldinni um afdrif þessara
skipa. Birni heitnum lánaðist skipstjórnin svo,
að aldrei missti hann mann út af skipi sínu, og
var hann þó enn lengi skipstjóri á slíku skipi
eftir að þeim fói’ mjög að fækka. Svo sem kunn-
ugt er var farið að selja þau úr landi um 1912,
eða um svipað leyti og togurum fór að fjölga.
Björn var hinsvegar skipstjóri á kútter Sigríði
allt þangað til 1924.
Kútter Sigríður var eign Th. heitins Thor-
steinssons og fór Björn utan haustið 1924 í er-
indum hans og keypti í Noregi línugufuskip fyr-
ir húsbónda sinn. Var Björn síðan lengst af
skipstjóri á skipi þessu meðan það var í eigu
þeirra feðga, Th. Thorsteinssons og Geirs son-
ar hans. En árið 1927 seldi Geir skipið og keypti
Björn það þá ásamt nokkrum vinum sínum.
Skírði Björn skipið þá Sigríði eftir skútunni, er
hann lengst hafði stjórnað. Var hann síðan
skipstjóri þess skips allt þangað til 1943, er
heilsan leyfði honum eigi lengur að stunda sjó-
inn.
Allan þann tíma, sem Björn Jónsson var skip-
stjóri, var hann með afbrigðum aflasæll. Reyndi
og mjög á giftu hans sem annara skipstjórnar-
og útgerðarmanna á árunum milli 1930—1940.
Komust fáir betur fram úr erfiðleikum þeirra
en Björn og útgerðarfélagar hans. Björn var og
mjög öruggur skipstjóri. Naut hann og hylli
allra þeirra, er kynni höfðu af honum, sem
m. a. kom fram í því, að hann var sæmdur ridd-
arakrossi Fálkaorðunnar. Björn var þó eigi síst
vinsæll meðal skipverja sinna. Voru margir
þeirra með honum í tugi ára og þar á meðal
einn í þrjá áratugi, eða frá því að Björn tók
við stjórn á kútter Sigríði 1913 og þar til hann
lét af skipstjórn.
Árið 1907 kvæntist Björn önnu Pálsdóttur
bónda í Neðra-Dal í BiskupstUngum Stefánsson-
ar. Þau hjón eignuðust 13 börn. Voru það þau:
Frú Ásta, kona Hjartar kaupmanns Hjartarson-
ar, Jón skipstjóri, sem er kvæntur Jenny Guð-
laugsdóttur, frú Sigurbjörg, sem gift var Mort-
en skrifstofustjóra Ottesen, frú Unnur, sem
gift var Friðþjófi verzlunarmanni Þorsteinssyni,
Björgvin stýrimaður, sem kvæntur var Ástu
Þorkelsdóttur, frú Hildur, kona Gísla verzlun-
armanns Kærnested, frú Sigríður, kona Bjarna
borgarstjóra Benediktssonar, Anton íþrótta-
kennari, ungfrú Auðbjörg, Haraldur verzlunar-
maður, Guðjón sjómaður og Valdimar, sem enn
er við nám.
Þau fi'ú Anna og Björn komu öllum börnum
sínum farsællega upp, enda voru þau öll hin
mannvænlegustu. En Svo fór þó, að 5 bamanna
dóu á undan föður sínum: Frú Unnur andaðist
1937. Um áramótin 1943—1944 drukknuðu þrír
bræðranna á rúmum mánaðartíma. Anton í-
þróttakennari drukknaði með mótorbátnum
Hilmi á leiðinni vestur að Arnarstapa. Og nokkr-
um vikum síðar fórust þeir Björgvin stýrimaður
og Guðjón, sem frá sjö ára aldri hafði á sumrum
verið á sjó með föður sínum og var nú að búa
sig undir inngöngu í Sjómannaskólann, báðir
með b.v. Max Pemberton undan Snæfellsnesi í
janúar 1944. Loks lézt frú Sigurbjörg nú á s. 1.
vori eftir skamma legu á Landakotsspitalanum.
Það var eigi nema að vonum að Björn teldi nærri
sér höggvið við þenna mikla barnamissi, einkum
þar sem hann hin síðari ár átti við þráláta van-
heilsu að búa. Lét hann þó eigi aðra á sér sjá
og var jafnan kátur og hress, er gesti bar að
garði.
Vissi Björn og vel, að þrátt fyrir missi sinn,
átti hann óvenjulegu barnaláni að fagna. Sú var
þó gæfa lians mest, að hann átti sér óvenju
samhenta konu. Þarf eigi að lýsa því, hversu
oft hafi á frá önnu reynt, bæði fyrr á árum,
er hún varð, oftast hjálparlítil, að veita sínu
stóra heimili forstöðu, er bóndi hennar var lengi
fjarvistum í hættusömum sjóferðum, síðar, er
börnin hurfu brott hvert af öðru en Björn var
sjálfur þrotinn að heilsu og kröftum, og loks
nú, er hún sá krafta manns síns fjara út fjarri
heimili þeirra, en vakti æðrulaus yfir honum,
þangað til yfir lauk skömmu eftir að hann kom
heim í síðasta sinn.
Björn kunni og mjög vel að meta konu sina.
í kunningjahóp lét hann það uppi, er kona hans
var fjarri, að nú væri þess eins vant, að Anna
væri með í hópnum. En dætrum sínum átti hann
ekki betri ósk en þá, að þær yrðu mönnum sín-
um jafn-góðar konur sem móðir þeirra hafði
reynzt honum.
Bjöi'n Jónsson var um alla hluti hófsamur
maður. Hann var óhlutdeilinn um annara hag.
Hann undi sér bezt á heimili sínu og skipi. Al-
menn mál lét hann lítt til sín taka og hafði þó
á þeim ákveðnar skoðanir, svo sem gömlum
Reykvíking sæmdi. Hann var maður höfðingleg-
ur á velli og sómi stéttar sinnar í sjón sem
raun.
Björn var maður trúrækinn og hélt til æfi-
loka fast við þá siðu, er móðir hans hafði kennt
honum ungum. Er liann var að signa sig áður
en hann sofnaði næst-siðasta kvöldið sem hann
lifði, fékk hann heilablóðfall og komst hann ekki
til meðvitundar eftir það. Var þar með fagur
endir bundinn á æfi góðs manns og nýts þjóð-
félagsþegns. H. B.
35D
V I K I N G U R