Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1946, Blaðsíða 53

Sjóorusta
Þaö er sólbjartur sumardagur fyrir norðan Island.
Hafið er blikandi fagurt, breitt og vítt. Fjarlægur
niður minnir á ókyrleikann, sem aldrei dvín. Ein-
stöku ísjakar sjást á sveimi, og' langt úti í norðri sést
blikið af óslitinni ísbreiðunni, en í suðri gnæfa við
himin há f.iöll skörðótt, með giljum og gljúfrum.
Þá skýtur allt í einu stórum svörtum skrokk upp
úr sjónum, og tveir hvítir gufustrókar þjóta í loft
upp með blástri og hvin. Annar strókur minni kemur
eins og h.já öðrum sæanemónum, heldur mjúkur og
meyr. Smádýrin, sem sitja hingað og þangað á stofn-
inum, hafa öll mjúka og voðfelda griparma, dúni lík-
asta. Verður dýrafélag þetta því líkast fjöður í útliti.
Einhver merkilegasti eiginleiki þess er sá, að það er
sjálflýsandi. Hefur það því stundum verið kallað „lampi
djupsins".
Það, sem hér er sagt, er aðeins lítið Sýnishorn þess,
liversu óendanleg fjölbreytni lífs og fegurðar cr varð-
vcitt á hafsbotni. Má með sanni segja, að lystigarðar
undirdjúpanna séu svo giæsilegir, sumir hverjir, að
plönturnar eiga þar við skæða keppinauta að etja. Þar
má jafnvel finna dýr, sem ekki gefa blómunum eftir
um litskrúð og samræmi, en- blóm hafa löngum verið
kölluð fegurst af öllu fögru.
á eftir og gerir slíkt hið sama. Þetta er stór hvalkýr
(sléttbakur) og kálfur hennar, sem er hérumbil 10—
12 álnir að lengd.
Þau synda hægt áfram með hnakkann og framhluta
hryggjarins ofansjávar. Hvalkálfurinn syndir fast upp
að móðurinni, og nuddar hausnum við hana öðru hvoru.
Hún veit vel, hvað hann vill, og veltir sér á aðra hlið-
ina. Hann nær þá í annan spenanna stóru, sem eru
fremur aftarlega á hvalnum, og fer að sjúga, svo allur
skrokkui'inn hristist.
Loksins er hann búinn, og móðirin snýr sér aftur við.
Og svo fara þau að leika sér. Kálfurinn kafar öðru
megin við móður sína og kemur upp aftur hinu megin,
sprettur svo hátt upp úi' sjónum, kollsteypir sér yfir
hana og reynir að stríða 'henni á allan hátt. Hún veltir
honum og snýr á ýmsa vegu og snýst svo h.jólliðugt og
létt utan um hann, að það er alveg ótrúlegt.
Stundum standa þau beint upp á endann í sjónum með
hálfan skrokkinn upp úr, kollsteypa sér svo allt í
einu og kafa beint niður í d.júpið með geysi-sterkum
sv»orðslætti, er dynur við eins og' fallbyssuskot og eys
upp stóröldum, sem hvolft gætu stóreflis bát.
Innan skamms þreytast þau á leiknum. Móðii'in hæn-
ir kálfinn til sín, alveg inn að hlið sér, og leggur
„belgvetlingshöndina" ástúðlega yfir bakið á honum.
Og svo sofna þau vært og' rólega í svölum bylgjunum
og halda aðeins nösunum upp úr s.jónum.
Langt, langt í burtu kemur eitthvað.syndandi á fleygi-
ferð. Það líkist mest feiknamiklum „s.jóormi“, er hlykk.j-
ast áfram í mörgum bugðurn. En það er þó engipn
s.jóormur, heldur háhyrnuhópur, uy»p undir tuttugu,
sem að líkindum hafa heyrt sv»orðsköstin, er hvalirnir
voru að leika sér, og séð bylgjuganginn. Þær synda allar
í röð, hver á eftir annari, kafa og sk.jóta .sér upp ótt
og títt, og lík.jast m.jög afarmiklum ormi.
Hvalmóðirin verður þeirra eigi vör og vaknar því
eigi, fyrr en illþýðisflokkurinn er kominn fast að henni.
En hún sér þegar hættuna, slær til kálfsins með „hend-
inni“ og vekur hann og steyviir sér á kaf með dyn.j-
andi sporðkasti, og stynur þungan.' Og nú stefna þau
mæðginin beint á haf út hraðskreiðari en nokkurt skip.
Kálfurinn fylgir móðurinni, en tekur fl.jótt að þreytast.
En móðirinn vill ekki yfirgefa hann, þrátt fyrir hætt-
una. Hún styður undir 'hann og reynir á allar lundir
að h.jálpa honum áfram. En alltaf smádregur úr hrað-
anum ,og loksins nær óvinaherinn þeim.
Háhyrnurnar ráðast fyrst á kálfinn, sem nú er
orðinn svo þreyttur og hræddur og ringlaður, að hann
getur varla sýnt nokkra vörn. Sumar þeirra bíta sig'
fastar í neðri kjálkann og rífa út úr honum stórar
flyksur. Aftur eru aðrar svo ákafar og trylltar, að
þær stökkva upp úr s.jónum, steypa sér svo niður á
bakið á kálfinum og bíta þar kjaftfylli sína, eða lemja
hann með sporðinum.
Móðirin hjálpar afkvæmi sínu af öllum mætti, brun-
ar fram og aftur og lemur illþýðið með sporðinum, sem
er eina vopnið hennar. En þrátt fyrir það, þótt höggin
séu nægilega stór til að mola sundur meðalskip, þá eru
ránhveli þessi svo snögg í snúningum, að það er nær
ómögulegt að ná á þeim höggstað. Að vörmu spori
hanga sex — átta háhyrnur utan í henni, í kjálkunum
(vörunum), tungunni og bægslunum. Hún buslar og
berst um, — hefur sig alveg upp úr s.jó, lemur á alla
bóga, hristir sig og veltir sér. En ekkert dugar.
V I K I N G U R
341