Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1946, Blaðsíða 24

um. Hentast taldi hann að nota litla gufubáta
til veiðanna.
Samkvæmt þessari áætlun lét Foyn smíða
hvalveiðibátinn „Spes & Fides“ og hélt norður
til Finnmerkur sumarið 1864.
Árangurinn var bágborinn. Báturinn komst í
færi við allmarga hvali, en skotvopnin voru
slæm, og aðeins einn hvalur náðist allt sumarið.
lands (sennilega árið 1865) til að kynnast veiði-
aðferðum Thomasar Roys hins ameríska, en
kvaðst ekkert hafa lært af því.
Árið 1867 var Foyn kominn svo langt í til-
raunum sínum, að hann þóttist viss um árangur.
Notaði hann nú hina síðustu fjármuni er hann
komst yfir, til að koma sér upp öðrum hvalabát
og búa um sig norður í Varangursfirði. Vorið
Næsta sumar var útkoman svipuð. öll veiðin
var einn hvalur.
Enn fór á sama veg þriðja sumarið. Foyn
fekkst stöðugt við tilraunir með nýja gerð skot-
vopna, en árangur var stöðugt hinn bágborn-
asti. Þrívegis rifnuðu byssur hans, þegar úr
þeim var skotið, slys urðu á mönnum, og Foyn
hafði nær drepið sjálfan sig við tilraunir þessar.
Hann tapaði 17 þús. spesíudölum árlega, hafði
eytt aleigunni og var orðinn skuldugur maður.
Það varð að orðtæki um allan Noreg. þegar eitt-
hvað reyndist ónothæft: „Duer ikke, duer ekki,
sa Foyn, han mistet en hval“.
Foyn gerði sér ferð á gufubát sínum til ís-
1868 hélt hann norður þangað með báta sína
báða, og hóf veiðarnar.
Allt gekk nú miklu betur en áður. „Granat“-
byssan reyndist nothæf. Þótt menn væru lítt
vanir veiðunum og yrðu að fálma sig áfram um
margt, aflaði Foyn 17 hvala um sumarið.
Næsta ár aflaðist mjög sæmilega, og árið 1870
fékk Foyn 86 hvali. Var veiðin jöfn og góð
næstu árin, venjulega 40—50 hvalir á ári.
Árið 1876 bætti Foyn við sig þriðja gufubátn-
um til hvalveiða.
Nú fékk hann ekki lengur að sitja einn að
veiðunum. Árið 1877 var stofnað nýtt hvalveiði-
félag í Tönsberg og á næstu árum hljóp mikill
312
V í K I N □ U R