Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1946, Blaðsíða 56

Yrði það langt mál, ef telja ætti alla þá hina
mörgu, sem ég kynntist á þessum sjómennsku-
árum mínum í átthögunum eystra, en ég minn-
ist þeirra allra með hlýjum huga, t. d. hinna
mörgu Reyðfirðinga (úr innfirðinum. svo som
Búðareyri) og Eskfirðinga, er stunduðu sjó frá
Litlu-Breiðuvík sumar eftir sumar, en á þeim ár-
um var þar fjölsótt verstöð, oft 15—20 báts-
hafnir. og því f jörugt líf og litbrigðaríkt á þeim
tíma ársins. Var þar heldur en ekki ósjaldan
„handagangur í öskjunni", og mikið kapp í sjó-
sókninni, því að flestir voru sjómennirnir ungir
menn og framgjarnir, sem ekk'^vildu láta í minni
pokann fyrir neinum. Var það algengt, að eigi
var fyrr ýtt úr vör, en kappróður var hafinn,
orðalaust að vísu, og ekki linnt á sprettinum
þangað til komið var út á mið, því að allir vildu
að sjálfsögðu verða fyrstir í botn með línur sín-
ar, en svo nefndum við jafnan „lóðir“ þar
eystra.
Já, margra hraustra og mætra drengja, sem
gott var að kynnast og eiga að félögum, minn-
ist ég frá þeim árum. Með klökkum huga minn-
ist ég sérstaklega þeirra æskuvina og ágætu
félaga, sem nú hvíla í votri sæng sævarins, hafa
þannig, eins og svo margir stéttarbræður þeirra
fyrr og síðar, hraustlega fórnað því allra dýr-
mætasta. lífinu sjálfu, fyrir að sækja björg og
þióðarauð í greipar Ægis, sem bæði er stórgjöf-
ull, en heimtaf líka sitt gjald í mannslífum,
trega og tárum. Blessuð sé minning þeirra allra,
sem sókndjarfir gistu sali lians!
Ég á því bæði hlýjar og ljúfsárar minningar
fi'á sjómennskuárum mínum. minningar um sól-
skinsdaga, þegar allt lék í lyndi, og um húm-
þunga daga og dapra, þegar á móti blés. Ég
bekki af eigin reynd sigurgleðina yfir því að
koma með hlaðinn bát að landi eftii' hanpasæla
ferð, í þægum byr, ég þekki líka vonbrigðin.
sem fvlgdu því að þeytast um allan sjó og vei’ða
vart fiskjar var, og koma svo heim með galtóm-
an bát í fararlok; einnig veit ég ég hvað það var
að taka langan og þungan barning í land, svo að
oft vissi maður eigi, hvort undan rak eða áfram
miðaði. En þegar ég horfi yfir farinn veg þess-
ara ára, þá verða hlýja minningarnar, sólskins-
dagamir, miklu ríkari í huganum, og er ég ein-
lægíega þakklátur fyrir þá lífsreynslu og þann
þroska, sem þessi ár veittu mér, að ógleymdum
góðum kynnum við hina mörgu samstarfsmenn
og félaga frá þeim árum, eins og fvrr er vik-
ið að.
Að vísu sótti ég aldrei sjó að vetrarlagi, og
get því eigi að neinu leyti tileinkað mér hin
markvissu orð Jakobs skálds Thorarensen úr
hinu stórbrotna kvæði hans: „í hákarlalegum":
Hörkufrostin og hrannalaugar
hömruðu í skapið dýran móð.
Hitt veit ég, að sjósóknin, með þeim kröfum,
sem hún gerði til okkar ungra manna á þeim
árum —- og hún var ekki alltaf neinn barnaleik-
ur — efldi mér eigi aðeins þrótt í armi, heldur
einnig framsóknarhug og þrautseigju að settu
marki, og glæddi ábyrgðartilfinningu mína. ekki
sízt eftir að ég gerðist formaður. Hún varð
mér þessvegna um margt nytsamur skóli fyrir
lífið, og hafa vafalaust margir sömu sögu að
segja.
Svo munu ýmsir mæla, að sjómenn séu tíðum
hrjúfir á ytra borði, enda er lífi þeirra og starfi
þannig háttað. að þeir Iiafa hvorki skap né tíma
til að dvelja langvistum á snyrtingarstofum.
Hitt er þá einnig mála sannast, að þunn er sú
harða og hrufótta skurn, sem virðist þekia ytra
borð þeirra, grunnt á næmum tilfinningum, hinu
heita hjarta, „sem undir slær“. Þeim einkennum
sjómanna, sem skapast hafa í návíginu við
storma og stórsjóa, reyndi ég eitt sinn að lýsa,
þó af fátæklegum efnum væri, í eftirfarandi vís-
um, er ég nefndi „Sæfarinn“, og læt þær fljóta
hér með:
Höndin er siggborin, hörð sem stál,
og hrufótt sem gömul eik,
barin af snævi og styrkt á rót
við storminn í hrikaleik.
Andlitið hrukkótt sem bergsins brá,
og brunnið við sólarglóð,
mótað í hættum og harðri raun
við hrannir og stormaflóð.
En þegar hann mælir við soninn sinn,
á svipinn hans ljóma slær,
og Ijúfastan heyri ég lindanið, —
í lofti er sumarblær.
Vegna margþættra tengsla minna við sjó-
menn og sjómennsku á yngri áruni á æskustöðv-
um mínum, lék mér að vonum hugur á að end-
urnýja þau kynni.að einhverju leyti á ferð minni
heim til ættjarðarinnar fyrir tveim árum síðan.
Eigi gafst mér þó kostur á því að fara í sjóferð
á görtul mið frá Litlu-Breiðuvík, og liefði þó
t. d. verið gaman að heilsa upp á Skrúð og Seley,
og vita hvort „sá guli“ væri eigi heima á þeim
slóðum, en til þess varð eigi svigrúm, því að ég
var á opinberri ferð og bundinn við áætlun, sem
eigi varð breytt, ætti ég að koma á alla þá staði,
sem óskað var eftir, að ég heimsækti. En úr
þessu rættist þó með öðrum hætti og einkar á-
nægjulega fyrir mig og eftirminnilega.
Fyrir ágæta fyrirgreiðslu ríkisstjórnarinnar,
sem allt gerði til þess að greiða götu mína, og
þá sérstaklega f.yrir drengilegan atbeina
góðvinar míns, Vilhjálms Þór utanríkis-
344
V I K I N G U R