Samvinnan - 01.03.1928, Blaðsíða 34

28
S A M V I N N A N
staðanna. Eg get t. d. tekið dæmi af fjórum systkinum,
sem búa nú á einbýlisjörð í Þingeyjarsýslu.
Síðari liður 3. greinar tillögunnar á að tryggja það,
að velgemingar ríkisvaldsins verði ekki misnotaðar, þann-
ig, að jarðimar komist í sölubrask og að millimennirnir
stingi í sína vasa arðinum af þeim hlunnindum, sem rík-
ið hefir lagt til. Eg þarf ekki annað en minna á það, að
komið hefir fyrir, að jarðir, sem landið hefir selt, hafa
hækkað tífalt á 2—4 ámm. En það er enginn velgeming-
ur að selja þannig jarðirnar, og hefði þjóðfélagið betur
átt þessar jarðir lengur. Úr bréfum, sem eg hefi fengið
víðsvegar af landinu, hefi eg orðið þess áskynja að ýmsir
menn, sem bera þetta mál fyrir brjósti, leggja einmitt
áherslu á þetta, að trygt verði, að verðhækkun og milli-
menska geti ekki gert hér ógagn. Það getur vel verið,
að það sjeu til aðrar leiðir en eg hefi hér bent á. Hér er
gert ráð fyrir, að til sé löggjöf, er leggi á þá kvöð, að
ekki megi selja slíkar jarðir hærra verði en fasteigna-
matsverði. Má líka gera ráð fyrir því, að það sé hinn ör-
uggi mælikvarði og lægra sé ekki sanngjarnt að fara.
Sumum hv. þm. kann nú að virðast sem þetta sé allmikil
iþynging fyrir þá menn, er út í landnám leggja, en þjóð-
félagið gerir þetta ekki vegna þeirra einstaklinga, er fá
jarðimar, heldur vegna heildarinnar. Það sýnist því vera
sanngjamt, að um leið og þjóðfélagið hjálpar, þá fylgi
þessi kvöð sem trygging fyrir því, að árangur verði af
hjálpinni.
Eg ætla svo að ljúka máli mínu með því að segja
frá úrræði, sem bóndi einn austur í Vestur-Skaftafells-
sýslu fann upp og framkvæmdi viðvíkjandi jörð sinni fyr-
ir hér um bil 20 árum. Þessi bóndi var Helgi Þórarinsson
í Þykkvabæ. Hann hafði veitt því eftirtekt, hvílíkur
ófagnaður það var, þegar jarðirnar hækkuðu mjög í
verði. Þar sem duglegur bóndi gerir miklar umbætur á
jörð sinni, þykir hækkunin eðlileg. Hann á ef til vill nokk-
ur börn, og eftir hans dag er jörðin seld einu barna hans
með svo háu verði, að hin bömin fái sem mestan arf. Er.