Samvinnan - 01.04.1968, Side 51

á skóladögunum og var orðlagður fyrir
ómótstæðileik sinn, svo í réttarsölum
sem i einrúmi. Ég tók saman dálítinn
ræðustúf, sem og svör við ýmsum spurn-
ingum sem ég ímyndaði mér að hann
mundi spyrja, og eftir margra daga
þrotlausar æfingar, bæði upphátt og í
hljóði — og stundum fyrir framan spegil
— gekk ég á fund hans.
Prófessorinn sat í kompu sinni í Há-
skólanum á bak við þykkan stafla af
stjórnartíðindum og lagaskræðum. Þeg-
ar hann sá hver gestur hans var, reis
hann úr sæti og kom á móti mér með
útrétta höndina.
— Ja, það eru sjaldséðir hvítir hrafn-
ar, sagði hann hressilega, og komdu
blessaður. Það er sannarlega langt síð-
an maður hefur séð þig — eða heyrt.
Það lá við sjálft að þessi síðasta at-
hugasemd gerði mig klumsa. Auðheyrt
var að Finnbogi var að skopast að veik-
leika mínum. En ég hristi jafnskjótt úr
mér þykkjuna, tók í hönd honum og
ræskti mig vel áður en ég stundi upp
kveðju. Þó hljómaði röddin eins og ég
væri enn í mútum, fertugur maðurinn.
— Jæja, sagði Finnbogi, þegar við höfð-
um báðir setzt. Hverju á ég þennan
sjaldsýnda heiður að þakka að sjá þig hér
allt í einu? Þú ætlar víst ekki að fara að
stúdera lög á gamals aldri?
— Ég kom til að leita ráða, helltist út
úr mér svo brátt að ég hrökk í kút.
Röddin var líkust urgi í ryðguðu járni.
Ég fann hvernig blóðið spratt fram í
kinnar mér, og ég varð allt í einu rakur
af svita. Ég var hræddastur um að ég
mundi þá og þegar væta buxurnar líka.
— Já? sagði Finnbogi, og ég sá andlit
hans breytast á svipstundu. Þar sem áður
hafði verið kumpánlegt bros — svipur
gamals kunningja við endurfundi — var
nú skyndilega kominn lagaþyrrkingur
prófessorsins, staðnaðir varkárnisdrætt-
ir manns í opinberu embætti. — Ja, ef
ég get gefið þér einhver ráð, þá er það
auðvitað ekki nema sjálfsagt. Hvaða
vandi er þér á höndum?
Ég ræskti mig enn á ný. Það sem ég
hafði æft af svo miklu kappi frammi
fyrir sneglinum heima, var nú allt rokið
út í veður og vind, rétt eins og kosninga-
loforð eftir atkvæðatalningu. Ég vissi á
augabragði að ég mundi aldrei til fulln-
ustu geta skýrt erindi mitt frammi fyrir
þessu Embætti, sem sat þarna bak við
skrifborðið og virti mig fyrir sér köld-
um siónum gegnum kolsvartar umgjarð-
ir gleraugnanna.
— Ja . . . stamaði ég. — Ja, sko ... —
Ég er . . . hm. . . . farinn að hugsa . . .
Lengra komst ég ekki. Þegar ég nefndi
síðasta orðið, sá ég ekki betur en alvöru-
þrungnar embsettisfellingar á andliti
prófessorsins dýpkuðu til muna. Það var
bví líkast sem Embættið bólgnaði út fyr-
ir augum mér, yrði sífellt stærra og meira
hrollvekjandi í dulúðugri alvöru sinni,
unz ég sá að hornspangagleraugun, sem
samtímis höfðu miakazt niður á við, sátu
nú á nefbroddi sjálfs Ríkisvaldsins.
— Jahá, sagði báknið á bak við skrif-
borðið. — Það er slæmt... það er nokkuð
alvarlegt. Ég vissi ekki að þessi skollans
faraldur væri orðinn svona útbreiddur.
Hann stóð upp frá skrifborðinu og tók
að skrefa um gólfið.
— Ég hef auðvitað haft nokkra stúd-
enta, sem líka hafa tekið upp á þessum
skratta — ekki marga, nota bene, en
samt . . . Þeir eru fullir af þvergirðingi
og uppreisnaranda — halda að þeir séu
þess umkomnir að hugsa sjálfir, þessir
hvolpar. Sem betur fer höfum við hing-
að til getað kæft allar svokallaðar hugs-
anir í fæðingunni hér í háskólanum, áð-
ur en þær hafa smitað út frá sér. Það
er segin saga, að það er ruslaralýður,
sem þetta reynir — óþjóðlegir allir sam-
an og gætu orðið hættulegir . . . hm . . .
umhverfi sínu, ef ekki væri tekið í taum-
ana. Mér þykir leitt að heyra, gamli vin-
ur, að þú skulir vera orðinn svona líka.
Það hlýtur að vera alvarlegt fyrst þú
hefur orð á því.
Við þessi síðustu orð vottaði fyrir brosi
á andliti Ríkisvaldsins, en það var mest-
megnis hryggðarbros og hæðni þess
máttlaus. Og þar með lét báknið fallast
niður í stólinn og fitlaði við reglustik-
una.
— Já, ég veit varla hvað segja skal,
gamli vinur, hélt það áfram. — Þú varst
aldrei neinum til vandræða. En það er
bót í máli, að þú gerir þér sjálfur grein
fyrir því, hver hætta er á ferðum, ann-
ars hefðirðu varla komið til mín að leita
ráða.
— Þú ert kannski ekki eins hætt stadd-
ur og þú heldur, sagði Ríkisvaldið enn,
heldur hressari. Ég býst við þú lesir Blað-
ið enn? Jahá, og samt getur svona far-
ið . . .
Prófessorinn var órólegur. Hann stóð
upp enn á ný.
— Jæja, láttu mig samt athuga málið
í nokkra daga. Ég hef ýmis sambönd,
bæði í stjórnarráðinu og annars staðar.
Heyrðu annars, þú vinnur á bæjarskrif-
stofunni; heldurðu að það séu fleiri þar,
sem farnir eru að hugsa? Nei, hvernig
ættir þú að vita það? Nú, en . . . sem
sagt . . . láttu mig athuga málið. Þú
getur verið viss um að þessi faraldur
verður stöðvaður. Ef allt annað bregzt,
mun ég nota embættisáhrif mín til þess
að lög verði sett gegn þessum fjanda.
Það var gott að þú skyldir koma til mín
með þetta. Ég ætla að biðja þig að nefna
þetta ekki við nokkurn annan mann;
það er ekki vert að vekja óþarfa ótta.
Og meðan þú heyrir ekki frekar frá mér,
þá haltu áfram að lesa Blaðið. Lestu
framhaldssöguna. Lestu leiðarana. Lestu
þá aftur og aftur. Það er kannski það
bezta. Það var gaman að sjá þig aftur,
gamli vinur, og þakka þér kærlega fyrir
komuna.
Áður en dyrnar lokuðust á hæla mér
heyrði ég að símtólið á borði Finnboga
prófessors var tekið upp og númer valið.
Ég stóð utan dyra, örvita af angist og
vesaldómi. Þetta hafði farið laglega eða
hitt þó heldur. Þarna hafði ég leitað á
náðir gamals skólafélaga út af kven-
manni, og fyrir sakir aumingjaskapar
míns hafði úr því orðið eitt allsherjar
þjóðfélagsmein. Eins og sakir stóðu hafði
ég ekkert upp á þjóðfélagið að klaga.
Ég var bara ástfanginn fjörutíu ára ung-
lingur.
Æ, Sonja, Sonja, kveinaði ég innra með
mér um leið og ég stökk í hendingskasti
niður í karlasalernið í kjallaranum. Og
sem ég stóð þar og létti á mér, daðraði
ég við þá hugsun að farga mér — binda
enda á betta allt saman. Ég gæti til dæm-
is stungið hausnum ofan í salernisskálina
og hleypt niður. Það væri ekki nema
verðugur endir á þessari sneypuför. En
jafnvel áður en ég hafði hugsað hugs-
unina til enda, stóðu mér fyrir hugskots-
sjónum tryggðarleg augu Sonju, flóandi
af tárum. Og bví lengur sem ég sá hana
bannie fyrir mér, bví straumþyngra varð
táraflóðið, unz ímyndun og veruleiki
blönduðust saman i hryglukenndri, sog-
andi hringiðu fyrir framan mig.
Án bess að vita af hafði ég skolað nið-
ur í skálinni.
Sé beinagrind skangerðar minnar þol-
inmæði. er ekki vafi á að sinarnar eru
af þrjózku gerðar. Ég er fjandanum
þrárri. Því var það, að þegar ég hafði
jafnað mig nokkurn veginn eftir fundinn
með Finnboga prófessor, var ég jafn-
ákveðinn og fyrr að reyna til hlítar.
Þegar öllu var á botninn hvolft. var Finn-
bogi ekki alfa og ómega allrar vizku í
kvennamálnm. Ég ákvað að leita næst
til séra Skafta.
Á skólaárum okkar hafði Skafti verið
einhver skæðasti kvennamaðnr, sem sög-
ur fóru af. og voru fáar bær kvenoersón-
ur. er staðizt gá.tu töfra hans. Þar lagð-
ist a.llt, á eít.t. útlit hans. fiör oe fvndni
oa stúderuð framkoma. sem honum t.nkst
að eera eðblega með frábærum leik-
haofileikum. Stúlkurnar sögðu að hann
liti út eins og suðrænn hálfguð, og ein-
hveriir öhmdsamir kenpinautar höfðu
orð á bvi síðar. begar Skafti hafði inn-
ritnzt í guðfræðideildina. öllum á óvart,
að hann hefði Iátið stiórnast af Narsiss-
usarkomplex. En Skafti gerðist flintt
ötull og allra kennimanna vinsælastur,
bntt ekki hlióðnaði að heldur bað orð.
sem af honum fór í viðskintum hans við
hið fagra kvn. Enda hafði bað verið haft
eftir honum gnðglöðum. að hann hefði
með guðs hiálo komizt yfir eigi svo fáar
af safnaðarkonum sínum.
í betta sinn lét ég allar æfingar lönd
og leið. Ég álvkt.aði sem svo. að í sam-
skint.iim við klerkinn væri eins got,t, að
trevsta á guð og lukkuna. Kærulevsið
gerði mér nokkru rórra. en bó var bað
ekki án hiartsláttar. að ég sat um séra
Skafta í kirkjunni einn dag, begar hann
stjórnaði bar generalprufu á fermingu
með börnum sem hann átti að staðfesta
í trúnni sunnudaginn næstan á eftir.
— . . . agalega sexí. hevrði ég hnáturn-
ar oískra á milli sín begar bær gengu
út úr kirkiunni að æfingu lokinni. Strák-
arnir klæmdust.
Ég gekk inn í guðshúsið og fann séra
Skafta eitthvað að paufast fyrir altar-
inu. Jafnskjótt og hann sá mig lyfti
hann ásjónu sinni og lét hana lýsa yfir
mig.
— Ég veit raunar ekki hvort það er
ég eða húsbóndinn hér, sem þú vildir
finna, sagði hann í gamantón og leit til
51