Samvinnan - 01.04.1968, Qupperneq 56

Einhverstaðar las ég um
daginn að verðbréfin í Johnson
forseta hefðu hækkað verulega
í verði á pólitíska markaðnum
af því hann væri búinn að
finna upp nýjan persónuleika
til notkunar á sjónvarpsskerm-
inum. Þannig fer það saman
að á eftir gerfihjartanu (sem
ég minntist á í síðasta spjalli)
kemur nú gerfi-persónuleik-
inn. Sjónvarpstækið er var-
hugaverður kassi. Varhuga-
verðir menn smjúga í gegnum
hann í áhrifastöður. Maður
með plastbros verður ríkisstjóri
í Kaliforníu og annað fyrrver-
andi Hollywoodstirni með í-
smeygilegan vangasvip situr á
Bandaríkjaþingi fyrir sama
fylki. Fylkisstjórinn tróð upp í
kúrekabúningi þegar mest
gekk á í kosningahríðinni.
Hann kom á kosningafundi á
hvítum hesti. Stundum var
hann þó hversdagslega búinn
þar sem það þótti fara betur.
Hann sat til dæmis ekki kosn-
ingafundi með bissnesmönnum
í kúrekagallanum. Þá tróð
hann upp í látlausum skradd-
arasaumuðum bissnesmanna-
fötum eins og látlaus (og hér-
umbil skraddarasaumaður)
bissnesmaður. Hann átti gerfi-
persónuleika sem hæfði sér-
hverju umhverfi. Hann rann
úr hýðinu eins og banani þegar
hann skipti um gerfi, og það
má líka segja að hann hafi
kastað hamnum eins og snák-
urinn. Það er allra manna mál
að Ronald Reagan hafi sprang-
að í fylkisstjóraembættið suð-
ur í Kaliforníu í gegnum sjón-
varpskassann. Hann brosti sig
upp á einn hæsta tindinn í hin-
um pólitísku Klettafjöllum
Bandaríkjanna. Og nú hreykir
hann sér á tindinum og æpir
á atómsprengjumorð á sak-
lausu fólki í Asíu af því það
vill ekki aðhyllast þann lýð-
ræðisanda sem því hefur hing-
að til verið boðaður með hvers-
dagslegri sprengjum.
Það fylgir ekki sögunni af
Johnson forseta hvernig hinn
nýi sjónvarpspersónuleiki
hans lítur út í einstökum atrið-
um. Þó er það forvitnilegt.
Fettir hann sig og brettir til
dæmis þegar hann nefnir Víet-
nam? Kemur hann á skerminn
með tárin í augunum þegar
hann ræðir kynþáttavanda-
málin á sinni eigin baklóð?
Brosir hann kumpánlega fram-
an í landa sína út úr sjón-
varpskassanum þegar hann
boðar þeim nýja skatta eða
breiðir hann út faðminn á la
de Gaulle þegar sá makalausi
stjórnmálagarpur er til dæmis
að espa menn til óláta í
Kanada? Það verður fróðlegt
að fylgjast með framvindu
mála úti í Washington. Á for-
setinn enn eftir að betrumbæta
sjónvarpsstíl sinn? Ronald
kallinn Reagan kvað hafa auga-
stað á Hvíta húsinu. Verða
kannski báðir frambjóðendurn-
ir í kúrekabúningi við næstu
forsetakosningar?
□
Ég hef verið að svipast eftir
gerfi-persónuleika hjá stjórn-
málamönnunum okkar þegar
þeir bregða sér í sjónvarpið en
hef ekki beinlínis fundið. Þeir
hafa þennan nauðrakaða
sparisvip sem fólk setur oftast
upp fyrir kassann, en það er
nú ekki nema mannlegt. Ég er
líka efins um að stjórnmála-
þroski okkar sé orðinn það
mikill (nú, eða lítill eftir at-
vikum) að við yrðum hætishót
hrifnari af Eysteini Jónssyni
þó hann flytti okkur boðskap
framsóknar undan feikistórum
kúrekahatti. Ég sé í anda suma
af okkar bestu mönnum þegar
þeir kæmu á kosningafundina
á hvítum hesti. Hvernig mundi
Gylfi taka sig út, og með gæru-
skinnbólstraða kríka í þokka-
bót? Annars yrði það ekki kú-
rekinn sem yrði þjóðlega tákn-
ið okkar íslendinga ef við nú
þyrftum að apa þetta líka eftir
Bandaríkjamönnum eins og
svo margt fleira og byrjuðum
að velja okkur foringja eftir
útliti og limaburði og leikara-
hæfileikum. Kúrekinn hefur
orðið tákn þeirra vestra um
kallmennsku og göfugt hugar-
far og heilbrigða þjóðlega
hugsun, en ætli það yrði ekki
sjómaðurinn enn um sinn
hérna og svo bóndinn? En ég
vona raunar að ég eigi ekki
eftir að sjá þann dag þegar ís-
lenskir sætabrauðsdrengir
fljúga á þing af því þeir þykja
mannalegir í klofháum bússum
ellegar bak við stýrið á póst-
kassarauðri dráttarvél. Né
börnin mín heldur.
□
Enn um sjónvarp. Það kom
mér spanskt fyrir sjónir þegar
Morgunblaðið rauk til fyrir
nokkrum vikum og fékk opin-
bera magapínu útaf dagskrá
íslenska sjónvarpsins. Morgun-
blaðið hafði allt í einu áhyggj-
ur af því í viðeigandi tárugum
ritstjórnarstíl að léttmetis-
þættir sjónvarpsins kynnu að
spilla þjóðinni, rétt eins og
mennirnir við Aðalstræti hefðu
hingað til lika haft rokmiklar
áhyggjur af lapinu sem okkur
hefur verið skammtað frá
Keflavík. Stundum eru blöðin
okkar svo barnaleg að halda að
ef þau fletti sjálf við blaði sem
snöggvast, þá sé samstundis
öll forsaga málsins grafin og
gleymd. Morgunblaðið sýndi
þess því miður alls engin merki
árum saman að því þætti sjón-
varpsfóður varnarliðsins
strembið. Því var þvert á móti
uppsigað við þá íslendinga sem
skrifuðu á móti Keflavíkur-
sjónvarpi: Þeir hétu ýmist
hrokagikkir eða flón eða blátt
56