Samvinnan - 01.04.1968, Page 59

um að neyta kosningaréttar
síns, ef flokksvélum er ekki
beitt á það; þetta er ein aðal-
orsök þess að kosningaþátttaka
hefur verið svo lítil sem raun
ber vitni í Bandaríkjunum,
líka Norðurríkjunum þar sem
blökkumenn hafa þó fullan
kosningarétt. Máttlítil verka-
lýðsfélög eru skýr dráttur í
sömu mynd.
Blökkumannahreyfingin er
því, að svo miklu leyti sem
um er að ræða lágstéttarfólk,
undantekning frá þessari
sagnfræðilegu reglu. Skilyrði
undantekningarinnar er vitan-
lega sá bandaríski háttur að
skipta í stéttir eftir hörunds-
lit. Hans vegna náðu blökku-
menn samstöðu í sérstöðu
sinni. Jafnframt þrýsti hann
mið- og hástéttarnegrum —
einkum í Suðurríkjunum —
niður til lágstéttarnegra, og
þarmeð fékk hreyfingin for-
ystumenn.
Það sem gerist í framtíðinni
mun að miklu leyti velta á því,
hvernig hinir hóparnir í lág-
stétt Bandaríkjanna snúast
við blökkumannahreyfingunni.
Að þessu kem ég síðar.
Með þetta í huga má telja
nokkurnveginn víst, að blökku-
mannahreyfinguna mun ekki
lægja, heldur mun henni frem-
ur vaxa ásmegin. f þjóðfélags-
kerfinu er mikil tregða, og
jafnvel eftir allar hugsanlegar
umbætur yrðu blökkumenn
eftir sem áður mjög illa settir
vegna einangrunar, kúgunar,
lélegri híbýla, lélegri skóla;
vegna þess að þeir eru fátækir
og vegna alls sem fátækt getur
af sér leitt. Þegar einu sinni
er búið að setja fram kröfuna
um bætt lífskjör og afla henni
fylgis, liggur enginn vegur til
baka til þolinmæðisbiðar í
kúgun.
Eðlilegt væri að gera ráð
fyrir að áframhaldandi þróun
blökkumannabyltingarinnar í
Suðurríkjunum yrði með ró-
legri, en ekki endilega áhrifa-
minni hætti. Ný lög sem veita
negrum ýmis borgaraleg rétt-
indi, kosningarétt, afnám ein-
angrunar og mismununar í
verzlunum, veitingahúsum og
öðrum opinberum stöðum,
ásamt aðgangi að skólum, þýða
sannarlega breytingu til batn-
aðar fyrir blökkumenn Suður-
ríkjanna. Auk þess gefa þessi
lög blökkumannabyltingunni í
Suðurríkjunum ákveðið tak-
mark að stefna að, þegar þeim
er ekki framfylgt nema að
nokkru leyti. f Norðurríkjunum
verður að heyja baráttuna á
breiðari grundvelli, þar sem um
er að ræða skort á jafnrétti til
handa blökkumönnum í stöðu-
veitingum, húsnæði og mörgu
fleira sem leiðir til lágra launa
og lélegra lífsskilyrða. Þarvið
bætist munurinn sem ég benti
á í sambandi við traust fjöld-
ans á hefðbundnum leiðtogum
sínum. í Norðurríkjunum mun
vera miklu meiri hætta á að
fjöldinn hallist fremur að öðr-
um miður „ráðsettum“ róttæk-
um leiðtogum.
En ég hef á tilfinningunni
að við ættum e. t. v. ekki að
festa svo mjög sjónir á þessum
mismun, þegar reynt er að
gizka á hver verða muni þró-
unin í blökkumannabylting-
unni í Norður- og Suðurrikjun-
um. Einsog hreyfingin barst
frá borgum Suðurríkjanna til
borga Norðurríkjanna gæti
aukið róttæki hennar í Norð-
urríkjunum haft áhrif í suðri.
Einsog við vitum er sá ótti
ríkjandi í flestum borgum
Bandaríkjanna jafnt í suðri
sem norðri, að grimmileg kyn-
þáttauppþot kunni að færast
í aukana.
Aukið róttæki blökkumanna-
hreyfingarinnar er einsog
kunnugt er nátengt einskon-
ar þjóðernisstefnu blökku-
manna, og er slagorðið „völd
svertingja" (black power)
mjög dæmigert fyrir hana.
Rétt er að hafa hugfast
að alltaf — a. m. k. síðan í
Garvey-hreyfingunni eftir
fyrri heimsstyrjöld — hafa
öðruhverju risið öldur negra-
nasjónalisma sem einskis
stuðnings væntir frá hvítum
mönnum í baráttu blökku-
manna fyrir bættri aðstöðu.
Hingaðtil hefur þær öldur allt-
af lægt innan tíðar. Blökku-
menn — og þeirra meðal ekki
einungis hinir fáu mennta-
menn í mið- og hástétt — hafa
yfirleitt verið sér vel meðvit-
andi um að von þeirra um betri
lífskjör grundvallaðist á rétt-
lætiskennd hvíta meirihlutans.
Ég gæti vel trúað að sama
skoðun ríkti víðast meðal
59