Andvari - 01.06.1963, Blaðsíða 89

ANDVAHI
VERZLUN SÖLUNEFNDAR Á EYRARBAKKA ÁRIN 1791—95
87
unarrekstrinum áfram samkvæmt fyrir-
mælum, sem Petersen liafði verið látinn
gefa þeirn. Verzlunin taldist nefnilega
áfram vera rekin fyrir reikning hans, en
amtmaður átti að hafa eftirlit með verzl-
unarrekstrinum.8
Þær vörur, sem sendar voru til Eyrar-
bakka sumarið 1791, varð sölunefnd að
kaupa fyrir peninga úr sjóði þeim, er hún
hafði til umráða, þar eð Petersen hafði
ekkert fram að leggja, eins og fyrr var
sagt. Þessi vörukaup voru takmörkuð við
það, sem talið var að íbúa verzlunarsvæð-
isins vanhagaði mest um, enda vildi
nefndin líka hætta sem minnstu í þessa
útgerð. Vonaðist hún eftir að geta unnið
tilkostnaðinn upp og auk þess fengið
eitthvað upp í skuldir Petersens, er út-
flutningsvörur þær, sem kæmu frá Eyrar-
bakka um haustið, hefðu verið seldar. Ef
þessar vonir rættust og eignirnar á Eyrar-
bakka teldust sæmileg trygging fyrir því,
sem þá yrði eftir af skuldum Petersens,
var ætlunin að afhenda honum verzlun-
ina aftur. Reyndar var nefndinni Ijóst,
að hann skorti rekstrarfé til að halda henni
áfram, en ekki þótti útilokað að hann
gæti fengið einhvern í félag við sig til
að hjálpa upp á sakirnar.
Sölunefnd gerði þannig ráð fyrir því
að geta tekið endanlega ákvörðun um
örlög Petersens og Eyrarbakkaverzlunai
baustið 1791, en hér fór á annan veg.
Eignir hans á Eyrarbakka reyndust bafa
verið metnar á tæpa 16300 ríkisdali, og
ef skipin tvö voru talin með, námu allar
eignir Petersens um 20.000 ríkisdölum.
Allar skuldir hans við konungssjóð námu
bins vegar tæpum 28.000 ríkisdölum, og
vantaði því allmikið á, að hann ætti fyrir
þeim. í eignamatinu hafði verðmæti út-
flutningsvaranna raunar verið miðað við
innkaupsverð þeirra á íslandi, en litlar
líkur þóttu sarnt til, að hagnaðurinn af
hinum tveim skipsförmum þaðan myndi
grynna nokkuð tcljandi á svona miklum
skuldum. Um það fékkst heldur engin
niðurstaða að sinni, því að duggunni,
sem flutti meginhlutann af þessum vör-
um, hlekktist á og varð að leita hafnar í
Noregi og komst ekki til Kaupmanna-
hafnar fyrr en á útmánuðum 1792. Rýrði
þetta óhapp að mun verðmæti farmsins.
Við þessar aðstæður ákvað sölunefndin
að reka Eyrarbakkaverzlun enn með sama
sniði sumarið 1792 í þeirri von að betur
tækist til. Skyldu enn sem fyrr böfð ein-
bver samráð við Petersen um þennan
verzlunarrekstur, en hann var þó látinn
vera áfram aðgerðalítill suður í Sönder-
borg. Elonum hafði að vísu verið sleppt
við gæ?lumennina gegn drengskaparbeiti
um að hlaupast ekki á brott, en aftekið
var, að hann fengi að fara til íslands þetta
sumar, þótt hann færi þess eindregið á
leit.
Verzlunin gekk þó litlu betur þetta ár
en árið áður, og bar ýmislegt til þess.
Lassen verzlunarstjóri á Eyrarbakka mun
ekki hafa verið neinn skörungur, þótt það
kunni að vísu að hafa bætt eitthvað úr
skák, að Ólafi Stefánssyni stiftamtmanni,
sem tekið hafði við amtmannsstörfum í
suðuramti að Meldal látnum, hafði nú
verið falið að hafa eftirlit með rekstrin-
um. Reyndi Ólafur meðal annars að bæta
bag verzlunarinnar með því að láta Lassen
gera út 4 fiskibáta, sem Petersen átti en
staðið höfðu ónotaðir um tíma, en fiskur
var í mjög háu verði þessi ár. Þessi og
önnur viðleitni Ólafs kom þó að litlu
haldi, því að sölunefnd vildi enn sem
fyrr ekki hætta meiru í þessa verzlun en
bráðnauðsynlegt taldist og lét nægja að
senda hin tvö litlu skip Petersens til
Eyrarbakka, sem ekki voru samtals að
stærð nema 65 stórlestir (um 130 smá-
lestir). Nægðu þau hvorki til að flytja
þangað þær nauðsynjavörur, sem þurfti
óhjákvæmilega handa þessu fjölmenna