Andvari - 01.05.1967, Page 52

50
■NIGEL BALCHIN
ANDVARI
Hann lét þá alla sverja sér eiða, að ekk-
ert skyldi skilja þá frá málinu nema
dauðinn, og hver sem skærist úr leik,
áður en deilunni væri lokið, skyldi hafa
fyrirgert fjöri sínu og eignum. Vert er
að veita því athygli, að meðal þeirra,
sem þennan eið unnu, var Ingjaldur,
sem var hróðir Hróðnýjar, móður Hösk-
ulds, hins óskilgetna sonar Njáls.
Þegar Flosi hafði fengið forystu sína
staðfesta og tekið eiða af fylgismönnum
sínum, sagði hann fyrirætlun sina. Allir
áttu að hverfa til heimila sinna og starfa
að sumarverkum, unz heyskap væri
lokið (enn er þetta einkennilega hlé til
að starfa að búverkum). Að tilteknum degi
skyldi svo Flosi ríða að austan til ákveðins
fundarstaðar, og yrði hratt riðið, þar eð
hver rnaður hafði tvo til reiðar, og þarna
skyldu þeir allir hittast, hundrað og tutt-
ugu menn. Áður en Flosi hélt að heiman,
skyldi syngja fyrir honum messu, og þetta
minnir snöggt og óvænt á, að menn þessir
voru nýlega orðnir kristnir. Fundur þeirra
skyldi verða um það bil klukkan sex að
kvöldi, og síðan átti hópurinn að ríða til
Bergþórshvols og sækja Njálssonu með
eldi og vopnum og snúa ekki frá fyrr en
allir væru dauðir. Ef nokkur sá, sem unn-
ið hefur eið að málinu, kemur ekki til
móts, bætir Flosi við hörkulega, „þá skal
sá engu fyrir týna nerna lífinu".
Að vissu rnarki var áætlunin skynsam-
leg og vandlega hugsuð, — að minnsta
kosti að því, er stefnumótið snerti. Flins
vegar er engin glögg áætlun um það,
hversu árásinni verði hagað, þegar komið
er til bústaðar Njáls. Það fól í sér mikla
hættu á uppljóstrun að trúa hundrað og
tuttugu mönnum fyrir slíku leyndarmáli
um marga vikna skeið og mundi gefa
óvininunum færi á að ráðast á þá og gjör-
eyða þeim.
1 reynd var þessari ráðagerð ljóstrað
upp vegna einnar af þeim tengdaflækjum,
sem vér höfum áður séð.í sögunni. Að því
er virðist hafði verið uppi orðrómur um,
að yfir vofði árás á Njálssonu, og Hróðný
spurði Ingjald, bróður sinn, einn af eið-
svörum Flosa, að þessu. Ingjaldur játaði,
að um samsæri væri að ræða, og Hróðný
álasaði honurn fyrir að taka þátt í samsæri
gegn Njáli, sem hefði reynzt honum hið
bezta. Þar kom að lokum, að Ingjaldur
hét henni, að hann mundi ekki taka þátt
í neinum mótgerðum við Njál né sonu
hans, þótt það kynni að kosta hann lífið
fyrir eið þann, er hann hafði unnið. Hann
neitaði hins vegar eindregið, sóma síns
vegna, að segja henni nokkuð um ein-
stök atriði fyrirætlunarinnar.
Þetta virðist fyrst hafa gerzt síðsumars,
svo að lítill tími var fyrir Njál og sonu
hans að gera nokkrar sérstakar ráðstaf-
anir, jafnvel þótt þeir hefðu viljað. Þeir
hlutu auðvitað að hafa gert sér ljóst frá
þvi þingi sleit, að líf þeirra var í hættu.
Njáll hafði stungið upp á, að Kári færi
heim til sín, en Kári hafði neitað og haldið
fast við, að hann mundi standa með
bræðrunum, hvað sem í skærist. Með
Njáli voru þrjátíu vígir menn, og þeir
kunna með réttu að hafa talið sig færa
um að mæta hverri þeirri árás, sem gerð
kynni að vera.
Eins og jafnan ber við undan stór-
tíðindum, gerðust nú ýmsir fyrirburðir
og spásagnir. Maður gekk út að næturþeli
og heyrði brest ógurlegan, svo að jörðin
virtist nötra. Þá sá hann á lofti hring
með eldslit og í hringinum mann á gráum
hesti, er bar skjótt yfir. Maðurinn var
svartur og bar logandi brand. Hann kvað
torræða vísu, þar sem nafn Flosa var
tvisvar nefnt. Þá skaut hann brandinum
í átt til fjallanna, og gaus þar upp eldur
mikill, en maðurinn reið inn í hann og
hvarf.
Raunsýnni og veruleikanum nær var
gömul vinnukona á Bergþórshvoli, nálega