Andvari - 01.05.1967, Blaðsíða 89

ANDVARI
BRÉF TIL BÆNDA OG NEYTENDA
87
„hægt væri að fá flestar af þeim vörum,
sem íslenzkur landbúnaður framleiðir,
keyptar til landsins fyrir miklu lægra
verð en það kostar að framleiða þær
hér“.
Slíkt eru léleg rök og sanna aðeins
vöntun á yfirsýn á sviði búnaðarmála
almennt, bæði innan lands og utan. Mjög
óvíða í þeim löndum þar sem búskapur
og búmenning stendur föstum fótum, og
með blóma, er farið að því, sem megin-
atriði, þótt hægt sé að fá „keyptar til
landsins" búvörur fyrir „lægra verð, en
það kostar að framleiða þær“, í hlutað-
eigandi landi. Ekki þarf langt að leita
til þess að sanna þetta. Segja má, að það
gildi um nær alla búnaðarframleiðslu á
Englandi. Búvörur fást fluttar til Bret-
lands fyrir lægra verð heldur en kostar
að framleiða þær innanlands. Samt
halda Englendingar uppi búskap og það
eigi óverulegum. — En þeir styrkja eigi
búskap til útflutnings, satt er það.
En lítum til Dana. Þeir eru mikil
búnaðarþjóð að fornu og nýju, og bú-
vörur eru mikill meginþáttur í útflutn-
ingi þjóðarinnar. En nú er svo komið,
að landbúnaður Dana nýtur -— og verð-
ur að njóta — verulegra framlaga af ríkis-
fé til þess að halda þeim útflutningi
áfram fullum fetum. Og þetta er gert,
jafnvel við þær verðlagsaðstæður, að það
gæti verið ódýrara, ef litið er á verðlags-
tölurnar einar, að flytja inn sumar teg-
undir búvara til Danmerkur, heldur en
að framleiða þær heima fyrir til neyzlu
í landinu, hvað þá til útflutnings. Og
ekkert útlit er fyrir því, að Danir hygg-
ist breyta til um þessa hluti. Þeir telja
sér þjóðarnauðsyn og þjóðarhag að halda
áfram að framleiða búvörur til útflutn-
ings, þótt við óhagstætt verðlag sé að
búa.
Rétt er einnig að minnast á Noreg í
þessu sambandi. Þar er svo ástatt um
mjólk og mjólkurvörur, að annars vegar
er um nokkra „offramleiðslu" að ræða
og mjög óhagstæðan útflutning, en hins
vegar er tilfinnanlegur skortur á neyzlu-
mjólk á sumum stöðum í landinu og á
vissum tíma árs.
Árið 1964 fluttu Norðmenn út 6 467
smálestir af smjöri og 12 317 smálestir
af osti (1963 13 833 smálestir). Norska
ríkið greiðir verulegan framleiðslustyrk
til þess að framleiða þá mjólk, sem hið
útflutta smjör og hinn útflutti ostur er
unninn úr, þótt eigi greiði það útflutn-
ingsuppbætur á þessar vörur beinlínis.1)
Þessi erfiði útflutningur stafar af „of-
framleiðslu" mjólkur — vér skulum
kalla það svo — í þeim hlutum lands-
byggðarinnar, sem sökum fjarlægðar
geta eigi selt neyzlumjólk til Oslóar né
annarra þéttbýlissvæða í Noregi, og of
mikilli framleiðslu í öðrum sveitum á
vissum tíma árs. Meðan þessu fer fram
er mikill skortur á mjólk og rjóma í
Osló og öðrum borgum umhverfis Osló-
fjörðinn, svo og í Þelamerkurfylki og
á Austur-Ögðum árlega, á tímabilinu
september-byrjun til ársloka ár hvert.
Eða með öðrum orðum sagt og skýrt: Á
þessum tíma árs anna uppsveitir borga
og þéttbýlis á þessum slóðum engan
veginn að framleiða þá mjólk sem
borgirnar þarfnast. Til þess að full-
nægja eftirspurninni og eðlilegri nauð-
syn verður að flytja mjólk og rjóma til
1) Að vilja bænda er lagt gjald á allan
fóðurbæti, sem fluttur er til landsins og seld-
ur í Noregi. Fé þetta rennur í svonefndan
Fóðurbætissjcð og nemur miklum upphæð-
um, á annað hundrað milljónum norskra
króna ár hvert. Utflutningsupphætur á mjólk-
urvörur og kjöt eru greiddar úr Fóðurbætis-
sjóði. Þannig standa bændurnir sjálfir undir
þessum uppbótum. Fé sjóðsins er að öðru
leyti varið til margra hluta, en allt hnígur
það að því að bæta aðstöðu landbúnaðarins.