Andvari - 01.05.1967, Blaðsíða 96

94
ÁRNI G. EYLANDS
ANDVARI
lag á svínakjöti til samræmis við annað
kjöt. En kunnáttuna verður víst að sækja
út fyrir pollinn, varla verður hún sótt til
bændaskólanna, sem aldrei hafa sinnt
svínarækt né alifuglarækt, svo að lær-
dómur sé að.
Slíkar undantekningar breyta eigi
þeirri staðreynd, að búast verður við
hækkandi verðlagi á matvörum þeim, sem
framleiddar eru við búsýslu hér á landi,
og að hið sama á einnig við annars stað-
ar á Norðurlöndum og auðvitað víðar
um lönd.
En þótt slíku fari fram, á að vera hægt
að hamla á móti yfirvofandi og væntan-
legri verðhækkun búvara hér á landi og
draga úr henni, með aukinni hagræðingu
íl búskapnum, og á sviðum er varða af-
komu bændanna annars vegar og neyt-
enda hins vegar. En hér þarf meira með,
og það, sem er ennþá meira aðkallandi:
Hér þarf að breyta stórlega um stefnu í
jarðræktinni, stefnu sem nú er mótuð
meira af nokkrum forráðamönnum bún-
aðarmála en bændunum sjálfum og
meira af þingi og stjórn en af raunhæfri
þekkingu og yfirsýn. Hér þarf að breyta
stórlega um frá ýmsu, sem nú þykir góð
búfræði og góð stjórnfræði eða pólitík.
VIII
Enn held ég áfram umræðu um ,,of-
framleiðslu" landbúnaðarins og vanda-
mál bænda og alþjóðar í þvi sambandi,
þótt ekki hafi ég til þessa skrifað undir,
að hér sé um eitt af „höfuðvandamálum
íslenzkra efnahagsmála" að ræða. Land-
búnaðurinn og bændumir eiga sér sem
betur fer forsjármenn og forsvarsmenn
trausta og víðsýna. Þessir menn sumir
hverjir þreytast ekki á því að skýra fyrir
neytendum, og bændum um leið, að út-
flutningsuppbætur á búvörur muni hverfa
af sjálfu sér þegar nokkuð lengra líður.
Leiðin að þvíl marki sé: aukin ræktun og
stærri bú. Aukin ræktun og stærri bú er
blátt áfram orðið að vígorði í íslenzkum
búnaðarmálum um þessar mundir. Þetta
er stefna þings og stjórnar og flestra for-
ráðamanna bændamála á landi hér. Þessi
stefna er lögvigð með nýjustu gerð jarð-
ræktarlaganna 1965. Þar er mótuð stefna
næstu ár og sennilega um töluvert ára-
bil. Forráðamenn og löggjafar hafa ekki
á því herrans ári 1965 séð ástæðu til
neinnar stefnubreytingar í ræktunarmál-
um frá því, sem verið hefir undanfarið,
meðan bændur voru að komast úr kútn-
um og sigrast á töðuleysinu.
Þetta er illa farið og ber vott nokkurri
blindu í búnaðarmálum, og um leið mjög
takmörkuðum skilningi á ræktunarmál-
um sérstaklega.
Búnaðarkjörorðið: Aukin ræktun og
stærri bií, sem á að leiða þjóðina inn í
hið fyrirheitna land, þar sem ríkissjóður
þarf ekki að greiða neinar útflutnings-
uppbætur á búvörur, er orðið villukenn-
ing og falsspámennska, eins og þetta er
einhliða boðað og fram sett. Þar á ofan
bætist, að hér er ruglað saman hugtök-
um. Með „aukinni ræktun" er yfirleitt
átt við meiri nýræktun og stærri tún, og
ef til vill ræktaða haga um leið og til
viðbótar. Með „stærri bíí“ er yfirleitt átt
við stærri bústofn og aukna framleiðslu.
Þetta tvennt þarf alls ekki að fara saman,
þótt aukinn bústofn eigi að sönnu oftast
að koma í kjölfar aukinnar nýræktar til
stækkunar túna, sem fyrir eru. En bú
geta líka stækkað með öðru móti. Með
því að slá saman jörðum, með aukinni
notkun fóðurbætis og jafnvel með því að
kaupa hey. Tala ekki sumir fróðir menn
um að aðskilja fóðurframleiðslu og bú-
fjárrækt, grasköggla til sölu til búfjár-
bænda o. s. frv. — Og síðast en ekki sízt
geta bú stækkað með bættri ræktun og
þann veg aukinni og bættri fóðurfram-
leiðslu sem undirstöðu fjölgunar búfjár