Andvari - 01.01.2002, Blaðsíða 19

andvari
EINAR OLGEIRSSON
17
áfram að málinu fyrir hönd nemenda. Sú nefnd vann bæði hratt og vel,
því að hún skilaði af sér á fundi lærdómsdeildarmanna þann 19. apríl,
þar sem Einar gerði grein fyrir tillögum nefndarinnar. Þar var m. a.
lögð áhersla á, að fyrirlestrar kæmu í stað yfirheyrslu í lesgreinum,
meiri áhersla yrði lögð á talmál við tungumálakennslu, almenn sið-
fræði yrði kennd í stað kristinfræði og dregið yrði úr beinu agavaldi
kennara yfir nemendum. Alger samstaða var um álit nefndarinnar á
fundinum. Um það er lauk höfðu 47 nemendur lærdómsdeildar lýst
stuðningi við efni þess með undirskrift sinni, en fimm neituðu og ekki
náðist til eins. Tillögur nemenda voru stflaðar til hinnar stjórnskipuðu
menntamálanefndar og sendar öðrum nefndarmanna, Guðmundi Finn-
bogasyni, en einnig afhentar Geir Zoéga rektor. Einar kynnti hug-
myndir nemenda á stúdentafélagsfundi að beiðni Ásgeirs Ásgeirs-
sonar, formanns félagsins. Mat Einar niðurstöðu þessa fundar svo, að
hann hefði verið sigur fyrir sjónarmið nemenda. Geir Zoéga rektor átti
einnig langan fund með tillögunefndinni. Segist Einari svo frá, að
mktor hafi ekki tekið hugmyndum nemenda illa við það tækifæri.
Síðar snerist honum hugur, og réð þar mestu um, að flestir kennarar
skólans voru þeim algerlega andvígir.
Hin stjórnskipaða menntamálanefnd skilaði loks áliti sínu árið 1921.
Þar var tillagna og hugmynda nemenda í engu getið, og má það kallast
úæmigert fyrir tíðarandann.
Úrslit málsins réðust á alþingi. Frumvarp, sem landsstjórnin lagði
Úrir þingið 1921 og byggði á tillögum menntamálanefndarinnar, hlaut
ekki afgreiðslu. Frekari atrennur í sömu átt á næstu þingum báru
heldur ekki árangur. Nærtækast er að skýra þessi afdrif málsins á þingi
nieð andstöðu og tortryggni dreifbýlismanna, sem óttuðust að aftur-
hvarf til latínuskóla myndi gera ungu fólki af landsbyggðinni enn erf-
'ðara um vik að stunda framhaldsnám.
Á skólaárinu 1919-1920 urðu miklar sviptingar með mönnum innan
Pramtíðarinnar og fór svo, að félagið klofnaði. Þennan klofning tókst
að yfirvinna í upphafi næsta skólaárs, og eru þeir Einar og Thor Thors
Uldir hafa átt mestan þátt í að sættir tókust. Var Einar kjörinn forseti
bramtíðarinnar til loka kjörtímabilsins, þ. e. frá október 1920 til janúar
^921, en þá tók Thor við.
Þegar Einar settist í menntaskóla voru stjórnmála- og þjóðfélags-
skoðanir hans eðlilega lítt mótaðar. Sjálfur kemst hann svo að orði, að
hann hafi fram að því „trúað meira og minna á frelsi atvinnurekenda