Andvari - 01.01.1923, Síða 159

Andvari.)
Frá þjóðfundarárinu 1851.
155
þenna vilja vill konungur vor vita, til þess heíir hann
mildilegast boðið að kjósa og kosið sjálfur menn úr þjóð-
inni á þing, en heitið að stjórnarbreyting hjá oss skyldi
ekki lögura bundin fyr en það mál væri rætt í landinu sjálfu.
Til að ná þessu augnamiði, sem sameiginlegt er kon-
ungi og þjóðinni, heflr hún á Pingvallafundinum í fyrra
séð það einkaráðið, að fundur væri þar aptur haldinn áð-
ur en þjóðfundurinn hefst, og þar rædd stjórnarhögunar-
málin, eptir að nefndir í sýslunum væru búnar að segja
um þau álit sín, og því hlýtur þjóðinni að vera það áríð-
andi og umhugað, að slíkur fundur verði haldinn eins og
ákveðið var af Pingvallafundinum í fyrra. Petta er yður,
hávelborni herra! eins kunnugt og mér, en miklu sjáið þér
betur en eg, að hverju liði þessi fundur má verða bæði
stjórninni og þjóðinni, sem sameiginlega eiga að því að
vinna, að semja stjórnarlög, sem hentugust séu fyrir land
þetta um ókomnar aldir.
Þessvegna leyfi eg mér undirgefnást, að beiðast sam-
þykkis yðar, herra! að fundur megi haldast á Þingvöllum
i sumar eð kemur til að ræða málefni þau, sem á þjóð-
fundinum eiga gjörast að álitum, þar eð þér fyrst í svari
því, sem eg fekk frá yður í bréfl prófessor Péturssonar
dagsettu 1. d. Martsmánaðar og siðar í bréfl yðar hável-
borinheita sjálfs til mín, frá 12. s. mánaðar gefið kost á að
leyfa þvílíkan fund, þó erfitt sé að fullnægja skilyrði því,
sern þér í seinna bréfinu ákveðið fyrir því að fundarleyfi
fáist: »að fyrir yður sé nákvæmlega sýnt með rökum og
vissa fyrir þvi gefln, að fundurinn að allu leyti haldi sér
innan vebanda laganna« því þar sem um óorðna hluti er
að ræða, er bágt að sanna nákvæmlega eða sýna með rök-
um hvert útfallið verður hvernig sem til stofnað er.
í þessu falli mun reynsla mest sanna, og hún kennir,
að íslendingar eru svo fjarlægir óróa og upphlaupum, að
ekki eítt einasta dæmi er til í sögu vorri, að fólk þetta,
hversu sem það hefir ástundum verið þjáð, hafl gjört upp-
hlaup eða sýnt sig i óeyrðum og gengið þannig út fyrir
vebönd laganna, hversu miklu siður mun þá hætt við
þessu nú, þegar það fær ósk sína uppfyllta, og má sjálft
leggja þaö til mála sinna, sem það hyggur sér hollast, og