Andvari - 01.01.1879, Síða 7

llugleiðingar um sljórnarmálið.
3
menn mikinn þátt i löggjöf og stjórn sinni sjálfir,
og á meðan svo gekk, var apturförin ekki stórkost-
leg. En hin útlenda stjórn dró alla tíð ráðin meira
og meira til sín, og eptir því sökk landið æ dýpra
og dýpra. Framfarastefna sú, sem nú er aptur á
siðustu tímum á komin í landinu, hefir einkum haf-
izt fyrir það, að stjórnin hefir fremur en áður gefið
landsmönnum tækifæri til að hugsa og tala um sín
sameiginlegu fjelagsmál, einkanlega síðan alþing var
stofnað að nýju, þótt ijettur þess og vald hafi lengst
um verið af skornum skamti. Hin allra síðustu ár,
síðan vald alþingis var aukið og stjórnin gerð dálít-
ið innlendari en áður, eru framfarir landsins í raun
rjettri lang mestar, þó þeirra gæti lítið enn þá, af
því tíminn, sem liðinn er síðan, er svo stuttur, ekki
nema 3—4 ár. En á þessum stutta tima hefir meiru
verið lirundið í lag en á löngum tíma áður. Tals-
vert hefir verið gert til að greiða samgöngurnar á
sjó og landi, nokkuð til að auka menntunina og bæta
búnaðinn, skipun lækna og yfirsetukvenna hefir ver-
ið komið i allviðunanlegt horf og ýms landslög gjörð
einfaldari, skírari og haganlegri, en áður voru þau.
Oss vantar tíma og tækifæri til að rekja sögu
landsins meira en þetta og vitum, að öllum þorra
manna er hún eigi ókunnug í aðalatriðunum. En
því betur, sem maður þekkir hana, þess auðsjenari
hlýtur honum að vera sú regla, að eptir því, sem
löggjöf og stjórn landsins hefir verið innlendari og
frjálsari, eptir því hefir landinu vegnað betur; en
eptir því, sem hún hefir verið meira í höndum út-
lendra manna og farið fram í öðru landi, eptir því
hefir landinu vegnað lakar. J>essi regla er annars
engan veginn einkennileg fyrir vort land, heldur al-
gild og sameiginleg fyrir öll lönd í öllum heimi og
á öllum öldum, eins og mannkynssagan sýnir með
1*