Vaka - 01.07.1927, Blaðsíða 13

[vaka]
ÖUÆl'I OG ÖHÆI'INGAH.
219
um. Þá er komið út fyrir jökulinn og skammt til Ing-
ólfshöfða og sjávar.
V.
Það mun láta nærri, að Öræfingar eigi við flesta þá
erfiðleika að stríða, sem til eru á íslandi. Um samgöng-
urnar inætti margt fleira segja en þegar hefur verið
nefnt. Rekstur á afrétt er sumsstaðar miklum vandkvæð-
um hundinn. Má t. d. nærri geta, hve torvelt er að koma
fé yfir Skeiðará. Öræfingar róa briinróður við sandinn,
líkt og Eyrbekkingar og Víkurbúar, og er furða, að menn,
sem lítið stunda sjó, skuli ráðast í slíkt. Þeir síga í Ing-
ólfshöfða eins og Eyjamenn. Allt verður að nota sér til
bjargar, þvi landið er svo úr sér gengið, að það ber tæp-
lega fólkið. Einkum kvarta Öræfingar yfir, að þá skorti
beitiland fyrir fé sitt.
Hvernig er nú fólkið í þessum tröllabyggðum? Öræf-
ingar eru myndarmenn, mannborlegir og koma vel fyrir,
eðlilegir og alúðlegir í viðmóti, lausir við allan útkjálka-
brag. Ungur bóndi, sem fylgdi mér vestur yfir sandinn,
sagðist aldrei hafa verið heiman að og kvað sig nú iðra
þess. Mér varð ósjálfrátt að svara honum, að ef hann
vildi framast, yrði hann að leita eitthvað lengra en til
Reykjavíkur. Mér fannst hann ekkert þurfa hingað að
sækja. Samheldni og hjálpsemi Öræfinga hefur lengi
verið við brugðið. Mun óviða meira af höfðingsskap í
fornum stíl. Margbýlið virðist ganga vel, og veldur þar
miklu um, að hver bóndi hefur sinn hæ fyrir sig og
jörðunum er skift hreinlega milli býlanna. Mætti læra
mikið af Öræfingum í þessu efni, því að við sjálft liggur,
að stórbýli landsins leggist í auðn, nema menn læri að
skifla þeirn sundur. Öræfingar voru fyrstu samvinnu-
menn á íslandi í verzlun. Þeir höfðu þann sið að fara
í kaupstað allir saman, 30 bændur í einni lest, og senda
fulltrúa lil þess að semja við kaupmenn fvrir allan hóp-
inn. Með þessu móti komust þeir að hetri kjörum. Ef