Vaka - 01.07.1927, Blaðsíða 108

314
RITFREGNIR.
[VAKAi
hans. Steinn Elliði hefir tal af þessuni síðasta vini
móður sinnar, — ástúðlegum og andríkum æfintýra-
manni, sem talar við Stein um unað siðleysisins og
dýrð glæpalífsins. Konunni, fórnardýri hinna máttugu,
lýsir hann svo: „Örlög nútímakonunnar lýsa úr djúpi
augna hennar og æpa: pere.at! pereat! Lína hennar er
dregin til glötunar, því hún leitar í ástum sínum hinnar
æðstu sælu. Yfir l)áli munaðarins sveima smáir djöflar
og syngja látlaust pereat, ineðan sál hennar og líkami
er að farast. Ekkert getur svalað þeirri höfuðskepnu
blindrar girndar, sem öskrar í brjósti nútímakonunnar,
ekkert nema faðmlag dauðans. Hlæjandi og kvíðandi,
hlakkandi og kveinandi tilbiður hún sína eigin tortim-
ing. Hún eys út ástarþjáningum sínum í vansköpuðum
blótsyrðum, gráti, biti, knjáföllum, sóðaskap, tárugum
krampahlátrum, blindri þágu andhverfustu atlota yðar“.
Nú hefir Steinn Elliði tæmt til botns bikar viðurstyggð-
anna. Á kirkjugarðinum, þar sem móðir hans hefir feng-
ið hinnztu hvíld, grætur hann eins og harn í fyrsta og
síðasta sinn i sögunni. Hann kastar sér niður á „asna-
klyfjar af hrísi“, sem liggja fyrir framan hundabyrgi,
engist sundur og saman eins og maðkur, hlær og græt-
ur í senn. „Varðhundurinn horfði á Stein Elliða eins og
vitur maður, en Steinn Elliði gólaði eins og varð-
hundur“.
Hann lætur nú um hríð fyrirberast, þar sem hann er
koininii, viljalaus og ruglaður, varnarlaus fyrir sjálfs-
morðshugleiðingum og sjúkum ólifnaðardraumum. Sit-
ur sem þögull áheyrandi sinna eigin hugsana fram á
hótelsvölum á kvöldin, meðan máninn „dregur dár að
þessari vesalings sál hans eins og óskammfeilin vænd-
iskona, sem setur stút á munninn framan i helgan
mann“.
Loks tekur hann á sig rögg og heimsækir ídiótann,
sem hann hal'ði hitt nokkrum árum áður. Hann biður
hann að bjarga sér, gefa sér trú og dvelst með honum
t'ram undir ár. Klausturvjst Steins Elliða er eini þáttur-
inn í sögunni, sem ekki er skemtilegur. Hann reynir að
leita sér hugfrór og staðfestu í trúnni, en maður finn-
ur að það tekst í bili að eins vegna þess, hve sál hans er
þreytt og vamnegna. Þess vegna vantar sannfæring, dýpt
og kraft í það trúarlíf, sem hér er lýst. Hann fer úr
klaustrinu í heimsókn til Islands, áður en hann geri al-