Vaka - 01.07.1927, Page 31

Ivaka]
FRAMFARIR SÍÐUSTU FIMMTÍU ÁRA.
[Kaflar úr fyrirlestrum, fluttum 1926, um Viðreisn fslendinga.]
í Helga kviðu Hundings bana og öðrum Eddukvæðum
er þess getið, að valkyrjur og kappar hafi verið endur-
borin. Og nú er farið að tala um „tvíborna menn“, þá
menn, er á miðju skeiði lífs síns ganga eins og í end-
urnýjungu lífdaganna og verða að nýjum og betri
mönnum. Sjaldar kemur það fyrir, að heilar þjóðir
gangi í endurnýjungu lífdaganna. Hitt er tíðara, eins
og kunnugt er úr veraldarsögunni, að hver þjóð eigi
sín vaxtarár, blómaskeið, afturfarar- og hnignunar-
tíma og hverfi svo til fulls úr sögunni. Þó kemur það
fyrir, að þjóðir, sem lifað hafa mikla hörmungartíma
og virðast alveg að þrotum komnar, komi aftur fyrir
sig fótunum og verði eins og að ungum, upprennandi
framfaraþjóðum. Svo fór um Þýzkaland eftir 30 ára
stríðið og aftur típp úr Napóleonsstyrjöldunum; um
Danmörku eftir greifastríðið, styrjaldirnar við Svía á
17. öld og aftur eftir 1804; um Frak'ka eftir 100 ára
stríðið og fleiri þjóðir. En fáar þjóðir munu þó hal'a
verið jafn langt leiddar og vér Íslendingar i lok 18. aldar,
og fáum þjóðuni hefir teldzt að rísa jafn myndarlega
á legginn og oss síðustu fimmtíu árin. Þó eigum vcr ís-
lendingar við ýmislegt það að etja bæði hið ytra og
innra í oss sjálfum, að tvísýna nokkur er enn á því,
hvort þessar framfarir verða varanlegar.
Hér verður nú ekki rakin stjórnmáiasaga vor síð-
ustu 70 árin frekar en gert hefir verið (i 1. h. Vöku),
frá því er Jón Sigurðsson hóf fyrst stjórnmálabaráttu