Menntamál - 01.12.1937, Blaðsíða 35

MENNTAMÁL
193
En vinnubókarstarf getur líka verið hugsunarlaus afritun
óslcilinna orða, páfagauksleg eftirherma, skilningssljó lit-
un umlínumynda, eða það, að æla á blöðin ómeltum utan-
bókarlærdómi, hkt og gert er i hlessuðum prófunum okk-
ar! Þá virðist mcr bregða lil beggja vona um annað gildi
starfseminnar en það, sem séð verður af „ylri frágangi“.
Tökum einfall dæmi úr daglega lifinu: Hlutfallsmynd
af bæð fjalla, viðfangsefni úr landafræði íslands. Ef nem-
andinn fær aðeins þau fyrirmæli, að gera hlutfallsmynd
af hæstu fjöllum landsins, og svo nauðsynlegar ráðlegg-
ingar, hlýtur hann æfingu, áreynslu og þekkingaraulca
við að rannsaka, hvaða fjöll eru liæst, hve há þau eru,
hve marga metra hæfilegt er að ætla á línubil á vinnu-
blaðinu. Hann l'ær tækifæri til að heita frumleik sínum
við að finna og velja gerð myndarinnar; fær að velja og
hafna um lögun, liti og starfsaðferð. Allt þetta eykur
starfsgleðina við að vinna verkið. Enn gerir hann séi'
hlutfall talnanna sýnilegt, mismun þeirra skynjanlegan,
en fyrir börnum eru tölur þokukennd liugtök — óhlut-
ræn. Hlutfallsmyndin, gerð á þenna hátt, verður nem-
andanum þannig lil dálítils vaxlar og manngildisauka.
•— Til er það, að skólabörn framleiða sömu hlutfallsmynd
a annan hátt: Kennarinn fær þeim í höndur vinnublað
með fjölrituðum umlínum tindanna í afmældri hæð og
nöfnin eða upphafsstafir þeirra fjölritaðir með. Nem-
andinn liefir svo ekki annað að gera en að lita íuyndina
og skrifa i hana tölur, eftir forskrift á töflunni cða fyrir-
mynd á veggnum. Þetta sparar nemandanum vinnu og
kennaranum árvekni og eftirlit. Og jxetta getur lilið nógu
vel út á sýningu. En nemandinn vinnur það án hugsunar
og áreynslu, án áhyrgðar — hann getur meira að segja
Unnið það án þess að leiða hugann að þvi, hvað myndin
þýðir og tölurnar tákna. Af slíku verki vex liann nauða
lítið. Þessi vinnuhrögð hafa á sér yfirskyn vinnuskólans,
en afneita krafti hans.
13