Menntamál - 01.12.1939, Side 13

MENNTAMÁL
139
hefir sem sé skorið' ótvírætt úr um það, að nokkur hluti
barna, sem útskrifast úr barnaskólunum árlega, er jafn
ófær um að tileinka sér hinar flóknari reglur íslenzkrar
stafsetningar, eins og raddlaus maður er óhæfur til að
verða söngmaður. Og hvað hefir svo þetta fólk við flóknar
stafsetningareglur að gera? Það skrifar máske sendibréf
til nánustu vandamanna einu sinni á ári, stundum sjaldn-
ar, stundum nokkru oftar. Væri ekki sönnu nær að leggja
rækt við að kenna þessu blessaða fólki að tala betur, kenna
því réttari framburð, auðga hugmynda- og orðaforða þess
eftir föngum, losa það við verstu ambögurnar og latmælin
og kenna þvi að búa hugsanir sínar i sem smekklegastan
búning í ræðu og riti. Að vísu er einnig viðleitni í þessa
átt ákveðnum takmörkum háð, meðal annars af gáfna-
tregðu nemandans. En þó er það staðreynd, að sumir menn,
sem ómögulega virðist hægt að kenna nákvæma stafsetn-
ingu, geta að öðru leyti lært sæmilega smekkvísi í meðferð
málsins.
Ég vil ljúka þessu rabbi um móðurmálskennsluna með
nokkrum ályktunarorðum:
Horfur eru á, að nokkur hlutf þeirrar kynslóðar, sem nú
slítur barnsskónum, hafi torvelda aðstöðu til að læra að
tala og skilja móðurmálið svo að viðunandi sé. Veldur
sennilega mest einangrun barnanna frá fullorðnu fólki
og skortur á hæfilegum verkefnum og umhugsunarefnum.
Skólunum er skylt að reyna að afstýra þeirri hættu, sem
í þessu er fólgin, með öllum hugsanlegum ráðum. Áhrif
þeirra eru að vísu takmörkuð. Börnin koma seint í skóla
og eru þar stutta stund á dag. Sjálfsagt er að hafa eftir
föngum áhrif á heimilin með leiðbeiningum og hvatning-
una. En jafnframt og skólarnir sýna, hverju þeir í raun og
veru geta áorkað í þessum efnum, munu þeir einnig fá
dieiri tíma til umráða. Móðurmálskennslan í skólunum
mun gerbreytast á næstu árum. Það verður ekki litið á
hana einangraöa frá öðrum námsgreinum, heldur sem