Menntamál - 01.12.1939, Blaðsíða 22

148
MENNTAMÁL
skólans, leggja börnunum nýjar, hollar og ljúfar skyldur
á herðar og veita þeim sífellt ný takmörk að keppa að.
„Enginn verður óbarinn biskup“, segir fornt orðtak. Lær-
dómur skólanna er barninu ekki nógur. Og ef uppeldi barn-
anna á að heppnast vel, þá þarf meira en hlýða þeim
yfir afmælda námskafla, eða láta þau sitja prúð í kennslu-
stofu skólanna nokkrum sinnum 50 mínútur á dag. Það
þarf að fylgja þeim út í sjálft athafnalífið, láta þau taka
virkan þátt í margháttuðum viðfangsefnum undir leiðsögn
ágætra manna, og til þess treysti ég barnakennurunum
bezt. Enda þarf þetta uppeldisstarf að byrja meðan barn-
ið er ungt, og löngu áður en það hefir lokið námi í barna-
skólanum.
Heimilin eru afmörkuð lítil heild, hvert um sig. Og góð
heimili munu jafnan veita barninu ákveðinn þátt uppeld-
isins, en uppeldi heimilisins verður þó jafnan takmarkað
sérstaklega 1 kaupstöðum og þéttbýli landsins. Þess vegna
virðist sjálfsagt, að skólinn og kennararnir annist sinn þátt
uppeldisins, hið félagslega og borgaralega uppeldi barns-
ins. En það sé ekki látið vera fyrst og fremst í höndum
manna, sem að vísu oft eru áhugasamir um sín félagsmál,
en skortir venjulega alla uppeldisfræðilega þekkingu og
kunnáttu í því að umgangast börn. Þeir kennarar eru máske
til, sem telja sitt erfiði ærið, þótt þeir bæti ekki ofan á
sina almennu kennsluskyldu þessum viðbótarþætti. En ég
treysti svo áhuga og fórnfýsi barnakennaranna, að ég veit
að þeir láta það ekki aftra sér þegar þeim verður almennt
ijós sú blessun, sem slíkt starf hefir fyrir börnin og allt
nám og starf skólans.
Ég hefi nú um allmörg ár athugað ýmsa félagsstarfsemi
barna bæði hér heima og erlendis, og ég er sannfærður
um, að sú félagsstarfsemi, sem nær bezt þeim tilgangi sem
að framan greinir, er skátastarfið.
Markmið skátastarfsins er fyrst og fremst uppeldisstarf,
sem þó miðar að því að hvert barn temji sig sjálft við