Menntamál - 01.12.1939, Síða 62

188
MENNTAMÁL
geysimikinn fróðleik, sem áður var einungis að finna á víð og dreif
í bókum, blöðum, tímaritum og ýmsum óprentuðum heimildum, og
honum hefir ennfremur tekizt að framreiða þann fróðleik þannig, að
lesandinn nýtur hans og æskir eftir að fá að vita meira.
Málefni þau, sem bókin fjallar um, eru ekki dauð málefni, sem
liðnar kynslóðir einar hafa um þráttað og nú fallin í gleymsku, heldur
mál, sem enn grípa hugi manna og enn er um deilt engu minna en
áður, og eiga sjálfsagt eftir að verða deilumál næstu kynslóða, með
þeim afstöðumun, sem ný viðhorf skapa. Svo að segja á hverri blað-
síðu er frásögn um samþykktir eð'a tillögur til úrbóta, þar sem að
kreppti í svipinn á sviði fræðslu- og menntamála, sumar djarfar,
stórtækar, aðrar veigalitlar, kyrrstæðar, allt eftir menningarviðhorfi
hverrar kynslóðar. Þótt mest beri þar á tillögum margra mætra
skóla- og menntamanna, þá heyrast þar einnig raddir hinna vinnandi
stétta, bóndans og húsfreyjunnar, sem einnig hafa sinn skerf að leggja
til þessara sameiginlegu velferðarmála þjóðfélagsins.
Við lestur bókarinnar verður manni ljósara en áður, að sú þróunar-
braut, sem fræðslumál vor hafa runnið hefir ekki verið beinn og
tálmalaus vegur, heldur seinfarin krókaleið með ýmsurn víxlsporum
og útúrdúrum. En sú staðreynd ætti að verða holl áminning og rík
hvatning til allra, sem lýðmenntun unna, um að forða þeim málum frá
að þræða hliðstæðar sniðgötur og á umliðnum öldum.
Bók þessi á erindi til allra, sem kynnast vilja sögu alþýðufræðslunn-
ar að fornu og nýju. Og höf. á þakkir skilið fyrir mikið og þarft
starf og S. í. B. fyrir útgáfu rits þessa.
Ársœll Sigurðsson.
Sigurður Thorlacius: Sumardagar. Útg. ísafoldarprent-
smiðja h.f. Reykjavík 1939.
„Sumardagar" segja frá einu sumri úr æfi Flekku, forustuærinnar,
og Brúðu dóttur hennar, og hefst frásögnin á hryssingslegum vordegi,
þegar Brúða fæðist. Mæðgunum er síðan fylgt fet fyrir fet gegn um
sumarsins sæld og sorgir, eins og lífið mætir þeim í dalnum, á
ströndinni, eða upp til fjalla og inn til heiða. Og líf þeirra er ekki fá-
breytt ráp „stefnulausrar skynlausrar skepnu“. Fyrir sjónum höí.
undar hefir það ákveðinn tilgang, það er fullt af unaði, þegar veJ
gengur, en skepnan mætir oft erfiðleikum og hættum,*sem hún verður
að ráða fram úr og yfirstíga á hliðstæðan hátt og maðurinn, sem
berst við mislynd náttúruöflin. Öllu þessu er lýst af mikilli gleði og
innileika. Höfundurinn skynjar hið smáa á mjög næman hátt og tjáir
sig svo eðlilega, ég vil segja því nær á fullkominn hátt í samræmi við
efnið, svo að erfitt mun reynast að gera betur. Þessi umsögn á við